Mosa Meat: ‘Lokale grondstoffen gebruiken voor kweekvlees’

Als het aan kweekvleesbedrijf Mosa Meat ligt, worden voedingsstoffen voor kweekvlees in de toekomst uit lokaal geteelde gewassen gehaald. Ook wordt kweekvlees dan op lokaal of regionaal niveau geproduceerd en vervangt het in ieder geval een deel van het reguliere vlees. Dat stelt Peter Verstrate, mede-oprichter en operationeel directeur van Mosa Meat. “De ontwikkeling van kweekvlees helpt bij het opnieuw bekijken van het huidige proces van vleesproductie. Dat is eigenlijk omslachtig. Kweekvlees biedt veel mogelijkheden voor compacte en lokale productie”, aldus Verstrate.

Mosa Meat: ontwikkelingen kweekvlees gaan snel

Het interview heeft plaats in de net opgeleverde proeflocatie in Maastricht, de thuisbasis van het bedrijf. Mosa Meat werkt er in het laboratorium aan de ontwikkeling van kweekvlees op basis van dierlijke cellen van het rund. Mosa Meat werd in 2016 opgericht door Peter Verstrate en Mark Post, nadat zij in 2013 ’s werelds eerste hamburger van kweekvlees aan het wereldpubliek presenteerden. De afgelopen jaren werd geld binnengehaald bij investeerders, in de laatste investeringsronde € 70 miljoen. Een jong bedrijf is het nog, desondanks heeft het zo’n negentig medewerkers. “Deze zomer gaan we wel door de 100”, aldus Peter Verstrate, doelend op de groei en ontwikkeling die de onderneming doormaakt.

De ontwikkeling van de eerste kweekvleesburger begon op de universiteit van Maastricht. Waarom is besloten er een commercieel bedrijf van te maken?

“Het was de enige manier om de ontwikkeling van kweekvlees verder te brengen. Op die manier konden we geld bijeenkrijgen bij investeerders. Na onze presentatie in 2013 kregen we veel exposure. Nadat bekend werd dat Mosa Meat werd opgericht, waren veel investeerders geïnteresseerd. De overheid had ook in mogen stappen. Misschien was dat zelfs beter geweest. Als je de ontwikkeling publiek houdt, is veel meer uitwisseling van kennis mogelijk. Dat is niet gebeurd. Nu zitten er toch een soort luikjes tussen de bedrijven die bezig zijn met kweekvlees, hoewel er ook samenwerking is op het gebied van bijvoorbeeld wetgeving en communicatie.”

Veel interesse dus bij kapitaalverstrekkers. Is investeren in kweekvlees dan zonder risico?

“Nee, het is nog steeds niet zonder risico. De kans bestaat dat het blijft bij een leuk idee, maar dat opschaling van de productie niet mogelijk blijkt. Dierlijke cellen zijn kieskeurig. Het is geen kwestie van ‘gewoon’ een grotere bioreactor maken om de productie op te schalen, daar komt meer bij kijken. Maar, het perspectief is heel goed. Investeerders kwamen naar ons toe omdat ze de visie van kweekvlees delen en er toekomst in zien. De vleesmarkt is een enorm grote markt. Al kunnen wij maar 1% van de vleesmarkt overnemen, dan is dat alsnog heel veel.”

Is het de bedoeling om het huidige vlees te vervangen door kweekvlees?

“Onze doelgroep is de vleeseter. Zowel de bestaande vleeseter als de toekomstige, dat wordt wel eens vergeten. Daarmee bedoel ik consumenten in landen die vanwege hogere inkomens nu of in de komende jaren toegang krijgen tot vlees. Het hoeft niet zo te zijn dat zij vlees consumeren en daarna overstappen naar kweekvlees. Dat kan ook meteen kweekvlees zijn. In het begin zal kweekvlees een premium product zijn, maar wanneer de kostprijs omlaag gaat, wordt het breder beschikbaar.”

De ontwikkeling van kweekvlees is een langdurig en kostbaar proces en het ziet er niet naar uit dat kweekvlees zeer binnenkort in Europa te koop is. Tegelijkertijd neemt het aanbod plantaardige vleesvervangers enorm toe. Waarom is kweekvlees zo nodig?

“We hebben met z’n allen een ‘craving’ naar vlees. Die verslaving is niet zomaar op te lossen. Tegelijkertijd is er steeds meer consensus dat de productie van vlees zo niet langer kan. Het aanbod aan vleesvervangers neemt inderdaad toe, maar het aandeel in de bestedingen is nog beperkt. Je ziet bij plantaardige vleesvervangers ook dat ze sterk op vlees moeten lijken. Als de impact uit die hoek komt: prima, maar uiteindelijk gaan de meeste vleesminners niet aan de plantaardige vleesvervangers. Daar kan kweekvlees een belangrijke rol spelen.

Het lijkt inderdaad een lange periode dat we nu aan kweekvlees werken, maar de eerste zes jaar werkten we er met een paar mensen aan. Pas nadat Mosa Meat werd opgericht en geld van investeerders binnenkwam, is de ontwikkeling sneller gegaan. Vooral in de afgelopen twee jaar is veel gebeurd.”

Kweekvlees is een Novel Food

Kweekvlees mag niet worden verkocht in de Europese Unie (EU). Voordat kweekvlees in de EU op de markt gebracht mag worden, moet het worden goedgekeurd door Efsa, de Europese voedselveiligheidsinstantie. Dat komt omdat kweekvlees een zogenoemd Novel Food is. Onder Novel Food wordt voedsel verstaan dat voor 15 mei 1997 niet als voedsel werd verkocht in de EU. Om toelating te krijgen, dienen bedrijven uitgebreide dossiers in bij de EU. De nieuwe voedselproducten worden op basis daarvan beoordeeld op voedselveiligheid. Mosa Meat staat op het punt de eerste dossiers in te dienen. Goedkeuring kan daarna nog zo’n twee jaar duren.

Mosa Meat voorziet geen problemen met de voedselveiligheid van kweekvlees?

“We maken ons weinig zorgen over de voedselveiligheid, dat zit wel goed. Het is vooral het politieke en administratieve deel van het proces dat in de EU invloed gaat hebben op de timing van toelating. In sommige landen en bij sommige partijen is weerstand, zoals in Frankrijk. Daar is al actieve weerstand tegen kweekvlees voordat het überhaupt op de markt is. In Singapore daarentegen, waar sinds kort een variant van kweekvlees is toegestaan, is het eigenlijk geen issue, omdat daar amper landbouw is. In de EU wordt een bestaande sector geraakt en dat resulteert in weerstand. Bij consumenten hangt de mate van acceptatie ook sterk af van de eetcultuur.

We dienen onze aanvragen waarschijnlijk in op meerdere plekken, niet alleen in de EU. Ik verwacht dat de EU niet de eerste plek zal zijn waar we ons kweekvlees mogen verkopen.”

Het Amerikaanse bedrijf Eat Just is het eerste kweekvleesbedrijf dat goedkeuring kreeg voor de verkoop van kweekvlees, in Singapore. De grondleggers van Mosa Meat waren de eersten die in 2013 met de kweekvleeshamburger kwamen. Vond u het niet jammer dat Mosa Meat niet de eerste was die het product naar de markt kon brengen?

“Natuurlijk zou ik graag de eerste zijn geweest, maar ik ben ervan overtuigd dat we in de ontwikkeling van de technologie nog steeds vooroplopen. Het was vooral een belangrijk moment omdat de verkoop van dierlijke cellen voor het eerst werd toegestaan. Sinds de presentatie in 2013 zijn er wereldwijd ontzettend veel bedrijven bijgekomen. We hebben velen geïnspireerd en dat was ook de bedoeling. Ieder bedrijf maakt kweekvlees op een eigen manier. Ik maak me geen zorgen om het aantal bedrijven in deze branche. Als je je realiseert hoe groot de vleessector is, is er genoeg ruimte voor al deze bedrijven.”

Hoe zit het met de voedingswaarde van kweekvlees? Zal die hetzelfde zijn als van regulier vlees?

“De cellen die we kweken krijgen dezelfde voedingsstoffen als wanneer ze in een dierlijk lichaam zouden zitten. Alleen vitamine B12 moeten we apart toevoegen aan de cellen, omdat dat gemaakt wordt in het maagdarmstelsel van een koe.”

Wat voor voedingsstoffen krijgen de cellen?

“Dat zijn nu zestig tot zeventig farmaceutische ingrediënten, zoals suikers, eiwitten en vetten. Omdat het farmaceutische producten zijn, zijn ze heel duur. Op dit moment doen we onderzoek naar hoe we gewassen, bijvoorbeeld erwten of duurzame soja, zo kunnen bewerken dat we de voedingsstoffen erin kunnen gebruiken voor de productie van kweekvlees. Dat kan de kostprijs van kweekvlees sterk verlagen. Om die gewassen te kunnen gebruiken, moeten we het maagdarmstelstel van een koe als het ware imiteren. Dat kan met fermentatie. De stappen om dat te doen bestaan al, maar niet met als einddoel om ze te voeren aan dierlijke cellen. Er moet een heel nieuwe keten gebouwd worden om het te realiseren.”

Als we tien jaar verder zouden kijken, waar staat Mosa Meat dan?

“Dan produceren we zelf kweekvlees, maar we zullen voornamelijk onze technologie verkopen. Daarmee kunnen we dan ons onderzoek financieren en andere bedrijven in staat stellen kweekvlees te produceren. We kunnen dan ook kweekvlees van meerdere diersoorten maken. In Nederland wordt dan op lokale, regionale of provinciale schaal kweekvlees gemaakt. Ook worden gewassen geteeld waaruit in lokale fabrieken voedingsstoffen gehaald worden voor het kweekvlees. Voor consumentenacceptatie ben ik niet zo bang. Kweekvlees wordt dan wel gegeten.”

Lees ook: Kweekvlees laat nog een aantal jaar op zich wachten