Fousert: ‘Avebe speelt in op eiwittransitie in voeding’

David Fousert is per 1 oktober 2021 de nieuwe CEO bij Royal Avebe. Het aardappelbedrijf was aanwezig op de beurs Food Ingredients, die onlangs op beperkte schaal doorgang kon vinden in Frankfurt. Daar presenteerde Avebe een aantal nieuwe voedingstoepassingen. Fousert: “Voedingsmiddelenproducenten kiezen steeds meer voor plantaardige grondstoffen. Avebe presenteerde op de beurs oplossingen voor plantaardige kaas, yoghurt en vleesvervangende producten. De wereld stapt steeds meer over op plantaardige grondstoffen. Die trend past heel goed bij Avebe. Wij halen uit de aardappel wat erin zit. Daarbij richten we ons op producten met een hoge toegevoegde waarde.”

U bent sinds 1 oktober CEO. Wat is uw eerste indruk van Avebe?

“Avebe heeft een rijke historie en er ligt een sterk fundament onder de coöperatie. Er is een duidelijke visie en een resultaatgerichte strategie. Ik zie veel passie en betrokkenheid bij de leden en de medewerkers van Avebe.”

Wat zijn de sterke punten van Avebe?

“Avebe heeft een sterke troef in handen doordat de coöperatie de hele keten omvat van boer tot en met de productie van hoogwaardige producten. Daarnaast is wereldwijd een omslag gaande richting plantaardige producten. Avebe speelt in op de eiwittransitie in de voedingssector. Daarnaast zien we ook in de industrie de vraag naar plantaardige grondstoffen toenemen. Denk bijvoorbeeld aan de bouwsector. De strategie van Avebe is er op gericht om een overstap te maken van bulkproducten naar producten met een hogere toegevoegde waarde. Daar liggen veel kansen voor Avebe. We hebben al stappen gezet in die omslag naar meer toegevoegde waarde. Ons doel is dat 40% van onze ingrediënten wordt toegepast in plantaardige, duurzame eindproducten. We zitten al op 32%.”

Er liggen kansen voor Avebe om een overstap te maken van bulkproducten naar producten met een hogere toegevoegde waarde

Maar Avebe kan meer stappen maken om aan die groeiende vraag te voldoen, zegt Fousert. “We hebben de productiecapaciteit van eiwit voortdurend vergroot de laatste jaren. We kunnen die productielijnen echter efficiënter inzetten. Zo produceren we in Duitsland eiwit voor toepassing in veevoer. Daar willen we ook een omslag maken naar productie voor de voedingsmarkt." "De omslag naar hoogwaardige producten is van groot belang voor onze aardappeltelers in Nederland en Duitsland. Zij hebben immers ook te maken met fors gestegen kosten. Daarom moet de prestatieprijs sneller en verder omhoog. In het afgelopen boekjaar 2020/2021 lag die op € 93,30 per ton aardappelen en keerde Avebe 14% meer aardappelgeld uit aan haar leden. We streven naar € 95 voor oogst 2022. Bij oogst 2024 moet dat verder zijn gestegen naar € 100, waarbij we ons zeer bewust zijn van de gestegen kosten voor de zetmeelaardappelteelt. Daarnaast merk ik op dat we nu in een uitzonderlijke situatie zitten met erg hoge kosten voor transport en energie. Die willen we zoveel mogelijk uit de markt terughalen.”

Is de markt voor geneesmiddelen ook in het vizier bij Avebe?

“De farmacie is een omvangrijke afzetmarkt. Maar de stap naar die markt is een hele grote voor Avebe. In de farmacie worden strenge eisen gesteld aan de productieprocessen. We kijken er wel naar, maar we stellen onszelf wel de vraag of we die stappen willen zetten. De essentie van Avebe is dat we alles uit de aardappel willen halen wat erin zit en dat verwerken tot hoogwaardige toepassingen in voeding, diervoeding en in de industrie. We zitten al op de goede afzetmarkten.”

Avebe betitelt boekjaar 2020/2021 als een lastig jaar. Hoe komt dat?

“Dat komt ten eerste door de coronacrisis. Dat geeft de nodige uitdagingen. Avebe produceert veel voedingsingrediënten in verpakkingen, die per container worden vervoerd. De beschikbaarheid van containers is nog steeds beperkt. We hebben al onze eindproducten aan onze afnemers kunnen leveren, zij het soms wat vertraagd. Maar de transportkosten zijn sterk gestegen, net als de energiekosten. Daarnaast was er sprake van een goede aardappeloogst en er was in Europa een groter areaal zetmeelaardappelen. Daardoor was er wereldwijd een groter aanbod van bulkproducten en dat drukte de opbrengstprijzen. Dit alles leidde tot een druk op het resultaat in 2020/2021.”

Avebe investeerde afgelopen boekjaar € 66,4 miljoen. Dat is in zeker 15 jaar niet zo hoog geweest. Waar heeft Avebe in geïnvesteerd?

“Het merendeel is geïnvesteerd in uitbreiding van de productiecapaciteit van aardappeleiwit. Door de uitbreiding kunnen we aanzienlijk meer aardappeleiwit produceren met ingang van het huidige oogstseizoen 2021. We treffen voorbereidingen voor verdere groei om te kunnen voldoen aan de verwachte groei van de marktvraag.”

Hoe gaat Avebe de sterk gestegen kosten voor transport en energie opvangen?

“Het transport is wereldwijd nog steeds niet op orde. We vangen dat op door in onze grote afzetmarkten in Zuidoost-Azië en de Verenigde Staten voorraden van onze eindproducten aan te leggen. Dat doen we zelf, of bij bedrijven waar we mee samenwerken. Zo kunnen we onze afnemers goed blijven bedienen. Daarnaast spreiden we risico’s en we proberen de gestegen kosten zo goed mogelijk door te vertalen naar onze afzetmarkten. Dat laatste is gemakkelijker bij producten met een hogere toegevoegde waarde dan bij bulkproducten. Bij bulkproducten kunnen afnemers gemakkelijker kiezen uit alternatieven, die bijvoorbeeld uit graan zijn gemaakt. Bij onze hoogwaardige voedingsingrediënten speelt dat veel minder. Ook gaat Avebe steeds verder met het verduurzamen van onze productieketen. Als we investeren in energiebesparing betekent dat ook dat we minder hoeven uit te geven aan energiekosten.”

Wij vinden dat onze telers zelf hun bouwplan moeten kunnen invullen, mits ze de normen voor de waterkwaliteit halen

Welke uitdagingen ziet u voor Avebe?

“Ik had het net al over de sterk gestegen kosten voor transport en energie en de effecten van de coronacrisis. Dat heeft ook gevolgen voor het lopende boekjaar 2021/2022. Maar ook de regelgeving is een forse uitdaging voor Avebe en onze leden. Denk maar aan het zevende Actieprogramma Nitraatrichtlijn, dat is bedoeld om de waterkwaliteit op peil te houden. In eerste instantie was de eis in het nieuwe programma dat op 1 oktober een vanggewas moet zijn ingezaaid op een akker. Dat betekent dat alle aardappelen voor die datum geoogst moeten zijn. Dat is onmogelijk, disproportioneel, contraproductief en het zou de hele keten sterk raken. Het belemmert een gestage aanvoer van aardappelen naar onze fabrieken en het verlaagt de hectareopbrengsten. Gelukkig lijkt het er op dat deze 1-oktober eis niet in het nieuwe actieprogramma wordt opgenomen en lijkt zetmeelaardappelen op de lijst te komen met gewassen die worden uitgezonderd.”

Bent u gerustgesteld over het actieprogramma?

“Nog niet, want er ligt ook nog de eis van een verplichte vruchtwisseling met rustgewassen. Onze leden telen aardappelen 1 op 3 en soms zelfs 1 op 2. Wij vinden dat onze telers zelf hun bouwplan moeten kunnen invullen, mits ze de normen voor de waterkwaliteit halen. Maar de eisen die gesteld worden aan de akkerbouwers moeten wel evenwichtig zijn. We hopen dat de disproportionele eisen alsnog worden geschrapt. Avebe wil een zo goed mogelijke aardappelprijs realiseren voor haar leden. Daarbij ligt de nadruk op groei door verdere transitie naar hoogwaardige producten.”