‘Aansprakelijkheid bij decertificering bio-grondstoffen lang niet altijd duidelijk’

De decertificering van een partij biologische grondstoffen kan grote gevolgen hebben voor zowel de kopende als verkopende partij. Advocaten internationale handel Marc van Maanen (57) en Thomas Giesbertz (33), beide verbonden aan advocatenkantoor Van Traa, leggen tijdens een webinar in de Biokennisweek uit hoe bedrijven zich tegen risico’s van decertificering kunnen wapenen. Wie na decertificering voor de kosten opdraait, is volgens Van Maanen lang niet altijd duidelijk.

Hoe vaak komt decertificering van bio-goederen voor?

“Niet vaak, maar wel met enige regelmaat. Soms gaat het niet alleen om een partij grondstoffen, maar om een heel bedrijf. In het laatste geval zijn de gevolgen natuurlijk nog groter.”

Is fraude een groot probleem in de biologische handel?

“Fraude is overal, maar gelukkig behoren fraudezaken in de biologische sector tot de uitzondering. In de meeste gevallen gaat het om een onbedoelde vervuiling van een partij grondstoffen voor food of feed.”

Zijn biologische ondernemers zich bewust van de risico’s en aansprakelijkheden onder koopcontracten bij decertificering van bio-goederen?

“Het hangt vaak als een zwaard van Damocles boven hun hoofd. Als het mis gaat, dan kan het ook goed misgaan. Het afboeken van een partij biologische grondstoffen naar gangbaar kan een onderneming al snel een paar miljoen euro kosten.”

Hoe kunnen ondernemingen zich tegen dit risico wapenen?

“Dat is lastig. Probleem is dat tot op heden geen verzekering dit soort risico’s dekt. Een aansprakelijkheidspolis wil voor partijen verderop in de keten nog wel eens soelaas bieden. Dan denk ik bijvoorbeeld aan een situatie in Duitsland waar een partij mengvoer na uitlevering door een veevoerbedrijf werd gedecertificeerd. Dat betekende dat ook de biologische pluimveehouders schade leden als gevolg van decertificering van de door hen geproduceerde eieren. Dit soort schades kunnen onder een aansprakelijkheidsverzekering vallen. Maar verder houdt wat betreft te verzekeren risico’s snel op.”

Hoe kunnen partijen dan anticiperen?

“Door te zorgen voor de juiste clausules in contracten. Alleen op deze manier kunnen partijen zich indekken voor dergelijk grote risico’s. Grote ondernemingen hebben vaak eigen juristen die zich met dit soort clausules bezig houden, maar ook wij kunnen bedrijven begeleiden in het opstellen van contracten.”

Is er sprake van uniforme regelgeving voor de wereldwijde handel in biologische grondstoffen?

“Het kooprecht werkt met open normen die verschillend worden uitgelegd. Uitgangspunt in het internationaal kooprecht is bijvoorbeeld dat partijen in principe eigen schade dragen. Maar er bestaat ook jurisprudentie waaruit blijkt dat een koper bepaalde verwachtingen mag hebben. We hebben ook nog het Weens Koopverdrag waarbij de meeste landen – Engeland uitgezonderd – zich hebben aangesloten. Het verdrag is helaas niet erg bekend en onbekend maakt onbemind. Ook twijfelen sommige partijen of dit verdrag wel geschikt is voor de handel in grondstoffen en voedingsmiddelen. Het verdrag kent geen dwingende regels en onderdelen van het verdrag zijn eenvoudig te omzeilen door zaken uit te sluiten, bijvoorbeeld in de algemene voorwaarden. Toch denken we dat het verdrag kan bijdragen in het creëren van meer duidelijkheid. ”

Wie draait in de praktijk het vaakst op voor de schade na decertificering van grondstoffen, de kopende of verkopende partij?

“Helaas is er nog geen duidelijke lijn te zien. Probleem is dat er tegenstelde meningen en uitspraken liggen. De jurisprudentie is beperkt en niet alle uitspraken binnen geschillencommissies van belangenorganisaties zijn openbaar. Partijen moeten zich daar bewust van zijn.”