Berenpas: ‘Duurzame inzetbaarheid medewerkers voedingssector is cruciaal’

De foodsector is in transitie, benadrukt Sandra Berenpas, SOL Regiomanager Noord-Nederland. “Om relevant te blijven, moeten bedrijven en medewerkers mee in die verandering. Het is tenslotte bijblijven of afhaken.” Transitie kan overweldigend zijn, weet ze uit ervaring. “Daarom helpen wij bedrijven om verandering recht in de ogen te kijken. Vanuit hier gaan we samen met overheids- en onderwijspartners de uitdagingen van de toekomst aan. Met als resultaat futureproof organisaties die slimmer werken en produceren.” Stichting Ontwikkelingsfonds Levensmiddelenindustrie (SOL), dat voor haar projecten namens de sector subsidies verwerft, ondersteunt bedrijven en medewerkers bij de ontwikkeling van hun vaardigheid, wendbaarheid en vitaliteit. “Wij ontwikkelen visie, verbinden en faciliteren de sector en bieden oplossingen op de werkvloer”, legt Berenpas uit. “Voor FIT2030 heeft SOL € 14 miljoen subsidie ontvangen. Daarmee kunnen we bedrijven en medewerkers helpen om de transitie te maken. We helpen bedrijven zowel bij het maken van hun plan van aanpak, als bij de uitvoering en de administratieve afhandeling.” In dit artikel vertelt de regiomanager daar meer over.

Arbeidsmarktkrapte

Welke ontwikkelingen zien jullie op de arbeidsmarkt?

“De krapte neemt de komende jaren verder toe. Vaak wordt arbeidsmarktkrapte gekoppeld aan de coronapandemie, maar al ver voor corona was duidelijk dat er problemen zouden ontstaan. Het vacature-aanbod is inmiddels veel groter dan de vraag. Daarom willen wij bedrijven er bewust van maken dat het steeds belangrijker wordt om intern te kijken. Welke medewerkers zijn er binnen je organisatie? Welke talenten hebben zij? Hoe kun je daar optimaal gebruik van maken?” Daarbij stimuleren wij niet alleen de bewustwording van de bedrijven, maar nemen we ook de mensen op de werkvloer mee. We willen hen laten zien dat ze een eigen regie hebben. Het gaat altijd om een wisselwerking tussen de werkgever en de werknemer.”

Zijn de levensmiddelenbedrijven zich bewust van de ernst van de situatie?

“Veel bedrijven zijn zich hier bewust van en maken goede stappen, al zijn er per sector wel verschillen. Zo merken we dat het energieprobleem voor bijvoorbeeld de tuinbouw- en bakkerijsector momenteel zo belangrijk is dat andere vraagstukken wat meer naar de achtergrond verschuiven.”

Wat moet er volgens jullie gebeuren?

“Bedrijven moeten hun processen anders inrichten om iedereen in deze transitie mee te krijgen. Denk daarbij aan interne opleidingen, leiderschapstrainingen, cultuurveranderingen en budgetcoaches. Aan de andere kant is het heel belangrijk dat medewerkers zich realiseren dat ze ook zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen ontwikkeling en opleiding. Gelukkig zijn steeds meer werkgevers zich bewust van het belang om de werknemers te boeien en te binden. Daarbij gaat het niet alleen om het salaris, maar ook om alle andere arbeidsvoorwaarden en de werksfeer. Kortom, het complete werknemersgeluk.”

Modulair opleiden

Welke ontwikkelingen zie je op het gebied van opleidingen?

“Modulair opleiden wordt een steeds groter thema binnen de organisaties. Steeds vaker wordt gezegd dat een diploma niet zo belangrijk is. Het gaat er meer om dat medewerkers die technische vaardigheden krijgen om het werk op de werkvloer te kunnen doen. Het gaat echt om een samenwerking tussen de ondernemers en werknemers en het onderwijs. Wat is op de werkvloer nodig? Hoe ga je dat inzetten? Daar willen we samen met het onderwijs en de ondernemer naar kijken. Er zijn heel veel onderwijsinstellingen in de verschillende regio’s en we zien steeds vaker dat zij samenwerken en elkaar aanvullen. Dat is een prachtige ontwikkeling die de kwaliteit van het onderwijs ten goede komt.”

Hoe zien jullie de verhouding tussen robots en werknemers in de toekomst?

“Het gaat altijd om een wisselwerking tussen sociale innovatie en technische innovatie. Uiteindelijk zijn er nog steeds mensen nodig die daarmee overweg kunnen. Dan kan een robot een lijn vervangen, maar er blijft altijd iemand nodig om de robots in de gaten te houden.”

Projecten

Kun je voorbeelden van projecten van FIT2030 noemen?

“Wij ondersteunen op dit moment in heel Nederland ruim 250 bedrijven en zeventien samenwerkingsverbanden in de levensmiddelenindustrie. Enkele voorbeelden: We zijn met een Friese bakkerij bezig om de interne cultuur te veranderen. Dat is een proces dat een jaar of drie, vier duurt. Bij een graanleverancier hebben we eerst een bedrijfsscan uitgevoerd, waarbij we gaan kijken wat op de werkvloer gebeurt, hoe de medewerkers naar de werkgever kijken, hoe de werkgever naar de werknemers kijkt, et cetera. Op basis van dat advies worden vervolgstappen genomen. Ik heb altijd geleerd; worst eet je in plakjes. Dus je kunt niet alles tegelijk doen.”

Hoelang loopt het programma?

“We proberen telkens nieuwe subsidiemogelijkheden aan ons programma te koppelen. In ieder geval tot en met 2025. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat als deze subsidie stopt, ook de transitie richting 2030 ophoudt. Binnen nu en acht jaar gaat bijna 40% van het personeel met pensioen. Daar moet je met elkaar iets aan doen. Iedereen krijgt met deze transitie te maken. Het kan jaren duren voordat je een hele verandering in je bedrijf hebt teweeggebracht.”

Deelnemen aan FIT2030

Als bedrijven willen meedoen aan FIT2030, hoe gaat dat in zijn werk?

“Wij willen hen bewust maken van het personeelsprobleem en handreikingen geven om daarmee aan de slag te gaan. Als eerste gaan we met het bedrijf in gesprek om er achter te komen waar de behoeftes liggen. Soms is de behoefte nog niet helemaal duidelijk. Dan kunnen we bijvoorbeeld een bedrijfsscan uitvoeren, waarbij we een paar dagen in de bedrijven meelopen om te kijken hoe het proces in elkaar zit. Ook wordt daarbij een aantal mensen op de werkvloer geïnterviewd om een goed beeld te krijgen hoe het bedrijf in elkaar zit. Aan de hand daarvan kunnen we advies geven, bijvoorbeeld op het gebied van leiderschapsprogramma’s en Sterk in je werk-programma’s. Deze programma’s bieden allerlei waardevolle workshops, zoals ‘hoe ben ik als leidinggevende?’ en ‘hoe communiceer ik met mijn leidinggevende?’ Ook kunnen we vitaliteitschecks laten uitvoeren om te kijken hoe vitaal de mensen op de werkvloer zijn.”

Tips

Heb je tips voor bedrijven om de transitie richting 2030 te maken?

“Vaak durven bedrijven niet aan subsidietrajecten te beginnen, omdat deze vaak heel veel tijd kosten, maar wij hebben de subsidie al aangevraagd en toegewezen gekregen. Via ons programma kunnen we de ondernemers adviseren en de financiële verantwoording uit handen nemen. Tot slot wil ik hen erop wijzen dat het echt heel belangrijk is om als bedrijf medewerkers in dienst te hebben die blij en vitaal hun werk kunnen doen. Dan zal uiteindelijk het bedrijf zelf ook floreren.” Klik hier voor meer informatie over FIT2030