Advocaat duikt in nieuwe Bio-verordening

Dat de nieuwe Europese Bio-verordening vragen zou opleveren, had Silvia Gawronski eigenlijk wel verwacht. En inderdaad, in de week voordat de verordening officieel inging (1 januari 2022) stroomden de vragen binnen. Producenten, verwerkers en handelaren willen zekerheid hebben over de nieuwe regels uit Brussel. Begrijpelijk, vindt Gawronski. “Want overtreding van de regels kan uiteindelijk leiden tot decertificering van het product of bedrijf en dat kost veel geld.” Gawronski is advocaat bij Van Traa Advocaten in Rotterdam. Zij is gespecialiseerd in levensmiddelenwetgeving. Inmiddels is zij veel van haar tijd bezig met adviezen, contracten en procedures in het veld van de biologische voedingsmiddelen.

Oude en nieuwe regels op een rij

De nieuwe Europese Bio-verordening heeft gevolgen voor de biologische productie, verwerking en etikettering. De bedoeling van Brussel was om de regelgeving overzichtelijker te maken. Dat is niet helemaal gelukt. “Er is nu weliswaar één basisverordening, maar tegelijkertijd zijn er nog steeds een groot aantal uitvoerings- en gedelegeerde verordeningen. Vandaar dat ons advocatenkantoor een Engelstalige website heeft gelanceerd waarin de oude en nieuwe regels op een rij staan. We maken ook nog een handboek waarin het allemaal op een begrijpelijke manier worden uitgelegd.”

Toezichthouders in de levensmiddelensector, als NVWA en Skal, hebben beperkte mankracht

De insteek van de nieuwe Bio-verordening is dat de partijen in de voedselketen er steeds meer samen verantwoordelijk voor zijn dat de consument krijgt wat hij verwacht te krijgen, namelijk een 100% biologisch product. Gawronski: “Toezichthouders in de levensmiddelensector, als NVWA en Skal, hebben beperkte mankracht, in andere Europese landen is dat idem dito. Dat is reden om vanuit Brussel te sturen op ketenverantwoordelijkheid, net zoals in het gangbare voedselsegment. Dat zie je terug in bijvoorbeeld preventieve maatregelen die een bedrijf moet nemen. Ik verwacht dat zich dat gaat vertalen in contractafspraken. Een logische insteek, maar de invulling levert ongetwijfeld juridische vragen op.”

Nieuwe biologische producten

Met de Europese Bio-verordening komen er regels voor een aantal nieuwe biologische producten, bijvoorbeeld insecten en zeezout. “Het pakket biologische voedingsmiddelen breidt uit. Producenten van zogeheten novel foods verwerken vaak micro-algen. Daar waren vroeger geen regels voor. Het is goed dat de consument de garantie krijgt dat de grondstoffen van deze nieuwe producten daadwerkelijk biologisch zijn.”

Decertificering is de uiterste stap

Er zou nu ook meer duidelijkheid moeten komen over de maatregelen bij overtreding van de bio-regels. Gawronski: “Nederland trad tot nu toe soms strenger op dan andere lidstaten, omdat de regelgeving daar ruimte voor leek te bieden. De maatregelen worden nu verduidelijkt via een soort stappenplan met vaststaande criteria. Decertificering is de uiterste stap. Bij een positief monster op verboden gewasbeschermingsmiddelen moeten bedrijven aantonen dat ze aan hun zorgplicht hebben voldaan om dat risico te beperken. Zo moeten boeren actief drift van naburige percelen voorkomen. Ik vind het spannend hoe deze nieuwe aanpak in de praktijk uitwerkt.”

De nieuwe Europese Bio-verordening is voor alle schakels in de biologische keten van belang. Sinds kort vallen ook supermarkten, webwinkels en marktkooplui onder de verordening. Deze partijen moeten zich dus ook bij Skal registeren of een vergunning aanvragen. “Ik vrees dat niet iedereen hiervan op de hoogte is.”

Uitbreiden biologische landbouw

De Europese Commissie wil het areaal biologische landbouw fors uitbreiden. Gawronski vraagt zich af of het doel – 25% van het areaal in 2030 – haalbaar is. “Van mijn contacten uit het biologische circuit hoor ik dat het lastig wordt. Boeren moeten fors investeren en voor hen geldt ook nog eens een omschakelingsperiode. En dan maar afwachten of er voldoende vraag is voor hun nieuwe product. Niet elke boer durft zo’n stap te zetten.”

Dat de biologische voedingssector verder groeit, is voor de advocaat een zekerheid. “De belangstelling van consumenten neemt toe, daar speelt het bedrijfsleven op in. Dat betekent meer handel in biologische grondstoffen, meer import, meer export. Voor ons kantoor betekent dat ongetwijfeld ook extra vragen.”

Meer info: www.organicfoodlaw.eu