Bio als antwoord op veel problemen

Als bio gangbaar wordt, kunnen we juichen voor onze planeet. Aan het woord is Roosmarijn Saat, tijdens het rondetafelgesprek Verdienmodel agrarisch ondernemers in de Tweede Kamer. Saat is overtuigd van de meerwaarde die bio biedt als antwoord op veel problemen. “Zodra je met elkaar zorg wilt dragen voor je leefomgeving en goed voor jezelf wilt zorgen, en dat is aan elkaar gekoppeld, dan kom je al heel snel bij biologisch uit”, legt ze twee weken later uit in een zaaltje boven haar biologische supermarkt Gimsel in Rotterdam. Niet onbelangrijk is daarbij dat in de keten van oudsher wordt gestreefd naar een eerlijke prijs voor alle schakels in de keten. “Daar zijn wij als biologische speciaalzaken een voorbeeld van.” {{foto,3}}

Omzet biospeciaalzaken gestegen

De omzet van de ruim 300 biologische speciaalzaken in Nederland is in de afgelopen 2 jaar flink gestegen. (2020: € 356 miljoen (+8,7%)). Corona maakte een eind aan de neerwaartse spiraal die in 2013 werd ingezet. Tot 2020 nam de biologische omzet in reguliere supermarkten als gevolg van assortimentsuitbreiding en toegenomen volumes toe ten koste van de omzet in de biologische speciaalzaken. Voor Saat kwam de omslag 2 jaar geleden niet onverwacht. “In tijden van een crisis als corona kiezen mensen voor gezondheid en milieu en dus bio. Dat hebben we eerder gezien.” Tegelijk is ze zich ervan bewust dat consumenten ook snel weer vergeten. De omzetontwikkeling in haar eigen biologische supermarkt ligt inmiddels weer in lijn met het pre-coronatijdperk.

Ik zie voor de biologische speciaalzaken een mooie rol weggelegd in de realisatie van de Europese ambitie om tot een biologisch areaal van 25% te komen

Rooskleurige toekomst

Toch ziet ze de toekomst van de biologische speciaalzaken wel degelijk rooskleurig in. “Ik zie voor de biologische speciaalzaken een mooie rol weggelegd in de realisatie van de Europese ambitie om tot een biologisch areaal van 25% te komen.” Biologische speciaalzaken kunnen volgens haar als geen ander het biologische verhaal uitdragen en promoten. Al de producten in de biologische speciaalzaken voldoen immers aan de biologische eisen en niet slechts een deel van het assortiment, zoals in reguliere supermarkten. Daarbij zouden de bio-speciaalzaken kunnen helpen de effecten van een btw-verlaging op biologische producten, zoals door Bionext voorgesteld, te onderzoeken. {{foto,4}}

Nieuwe biologische verordening

Naast anticiperen op de gevolgen van corona waren de biologische speciaalzaken afgelopen jaren druk met de nieuwe biologische verordening en de daaruit voortvloeiende regelgeving. “Het is er helaas voor veel ondernemingen niet gemakkelijker op geworden”, verzucht Saat. Tegelijk begrijpt ze heel goed dat er maatregelen zijn genomen om de biologische keten van boer tot consument op een betrouwbare manier te borgen. “De intenties zijn goed.”

Extra administratieve rompslomp

De invoering van de nieuwe biologische verordening heeft nogal wat gevolgen voor de biologische bedrijven in Nederland. Helaas dreigt de meerwaarde, een betrouwbare geborgde keten, onder te sneeuwen in de extra administratieve rompslomp en aangescherpte normen. Saat bevestigt dit beeld, maar ziet wel lichtpuntjes. Om de biologische speciaalzaken tegemoet te komen, ontwikkelde de Biowinkelvereniging in samenwerking met controle-organisatie Skal een handleiding waarin de meest actuele vereisten voor het certificeringsproces zijn omschreven. Dit helpt de leden op weg. Daarbij vinden gesprekken plaats tussen Bionext en het ministerie van Landbouw om plooien zoveel mogelijk glad te strijken. {{foto,5}} Saat ziet het als groot goed dat producenten, handel en afzet zijn verenigd binnen ketenorganisatie Bionext. “Dat helpt in de communicatie met het landbouwministerie.” Ze verwacht nog wat versoepelingen van de regels voor biologische speciaalzaken.

Het is een pijnpunt dat de reguliere retail niet mee wil bouwen en betalen aan bio

Grote supers doen niet mee

De grote supermarktketens zijn niet vertegenwoordigd binnen Bionext. Dat is vreemd aangezien zij verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de biologische omzet in Nederland. “Het is inderdaad een pijnpunt dat de reguliere retail niet mee wil bouwen en betalen aan bio”, zegt Saat. Als gevolg van de nieuwe biologische verordening stoppen veel ketens met de verkoop van losse biologische producten. Ze weigeren extra kosten te maken voor certificering en ondersteunende organisatie. “Het is jammer dat de meeste supermarkten weglopen voor de nieuwe biologische regelgeving en stoppen met de verkoop van losse biologische producten. Ze verschuilen zich achter de nieuwe wetgeving, maar lopen daarmee weg voor hun verantwoordelijkheid voor de verduurzaming van de hele keten.” {{foto,6}}

Oneerlijke concurrentie

Ook de bio-speciaalzaken zitten niet te wachten op extra regelgeving en administratieve lasten. “Dat betekent niet dat we ons er niet aan gaan conformeren. Als je wetgeving hebt op bio dan wil je dat gewoon goed in de vingers hebben.” De Biowinkelvereniging heeft het implementatietraject samen met Skal doorlopen. “Dat supermarkten nu massaal overschakelen op voorverpakte biologische producten, kun je eigenlijk zien als oneerlijke concurrentie.” {{foto,7}}