‘Industrialisering is dé sleutel voor een futureproof bedrijf’

Hans Praat is business developer smart industry voor de Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij (NOM) en is als hub development manager betrokken bij de Smart Industrie Hub (SIH) Noord-Nederland. De Smart Industry Hub helpt bedrijven aan te sluiten bij digitalisering en slim produceren: Industrie 4.0. “Industrialisering is dé sleutel voor een futureproof bedrijf”, stelt Praat overtuigd. “De SIH Noord-Nederland is drie jaar geleden, samen met vier andere Hubs verspreid over Nederland, van start gegaan. Ons doel is om innovatieprogramma’s voor bedrijven te ontwikkelen en hen te helpen de productieprocessen efficiënter en slimmer te maken.”

Workshops en masterclasses

De industrie 4.0 is een complexe transitie, benadrukt hij. “Deze bestaat uit negen onderdelen, waar onder slimmer produceren, productverbetering, artificial intelligence, het realtime sturen van processen en HRM. Wij informeren bedrijven over de mogelijkheden die de industrie 4.0 biedt en kunnen hen vervolgens zowel helpen bij het samenstellen van een concreet plan, als bij de uiteindelijke uitvoering. Dat doen we bij middelgrote industriële bedrijven, met tussen de 25 en de 100 werknemers.”

Na de assessment weten ondernemers waarin hun bedrijf zich kan verbeteren of verder ontwikkelen

Om bedrijven bewust te maken van de verschillende mogelijkheden heeft de SIH allerlei workshops en masterclasses samengesteld. Ook kunnen de adviseurs van het programma een ‘Smart Factory assessment’ uitvoeren. “Maar liefst 35 onderwerpen zijn op vijf niveaus uitgewerkt. Na de assessment weten ondernemers waarin hun bedrijf zich kan verbeteren of verder ontwikkelen. Inmiddels hebben zo’n tweehonderd ondernemingen hier al gebruikt van gemaakt.”

Drie drivers

Er zijn volgens Praat drie belangrijke drivers om te investeren in digitalisering en smart technologie: reductie van energieverbruik, het opvangen van personeelstekorten en – misschien wel de belangrijkste – : de flexibiliteit vergroten. In het kader van de reductie van het energieverbruik noemt hij de bakkerijbranche. “In deze sector is energieverbruik heel belangrijk. Als je veel meet in het proces en daar kennis over opbouwt, dan kun je op basis van die kennis gaan sturen. Dan kun je je energiekosten misschien wel met een kwart verminderen. Als je dan ook nog eens gaat investeren in extra technologie, dan kun je energiekosten wellicht halveren.”

Machines slim maken

Naast vermindering in de energiekosten biedt de industrie 4.0 ook kansen om het gebrek aan personeel tegen te gaan. “Het personeelstekort is een enorme uitdaging. Daar brengt de industrie 4.0 verandering in. De primaire productie wordt een autonoom proces. Door machines slim te maken, zijn er straks geen mensen meer nodig met twintig jaar ervaring. Dat vergt echter wel investeringen. Op het gebied van productiviteit kun je echt grote sprongen maken en deze in vijf jaar tijd bijna met de factor twee laten toenemen.”

Door machines slim te maken, zijn er straks geen mensen meer nodig met twintig jaar ervaring

Andere voordelen zijn volgens Praat korte doorlooptijden, robuustheid, minder afwijkingen, voorspelbaarheid en flexibele processen. “Met een flexibele productie kun je in plaats van hele grote series ook kleine series draaien. Zo kun je op grote schaal produceren en toch maatwerk bieden.” De industrie 4.0 kan ook bijdragen aan meer circulariteit van de bedrijven. “Ik denk zelfs dat het bij elkaar hoort. Wil je komen tot een circulair proces, dan moet je sowieso investeren in digitalisering. Goede data zijn daarbij cruciaal. Al vergt dat wel een geheel andere denkwijze.”

Skills labs

Om ondernemers te helpen bij de implementatie zijn skills labs ontwikkeld. Praat licht toe: “In het Noorden van het land willen we drie locaties openen: in Emmen, Groningen en Drachten. Hiermee brengen we vraag, aanbod en onderwijs bij elkaar op een fysieke locatie. In deze labs worden demonstraties gegeven van industrie 4.0 oplossingen. Solutionproviders laten hier hun innovaties zien. Zo kunnen productiebedrijven ervaren hoe deze werken. Ook scholen zijn van harte welkom.” Inmiddels is één locatie geopend: de locatie in Drachten.

Stappen zetten

Praat merkt dat er nog veel technische innovatie mogelijk is bij voedingsmiddelenbedrijven. “Onlangs hield ik een presentatie voor de bakkerij- en zoetwarenindustrie en tot mijn verbazing bleek mijn verhaal over de industrie 4.0 voor veel aanwezigen nieuw te zijn. Natuurlijk hebben veel grote concerns op dit gebied al stappen gemaakt, maar voor kleinere bedrijven is er nog veel verbetering mogelijk. Door de gevolgen van corona, de oorlog in de Oekraïne, de energiecrisis, het personeelstekort en de duurdere materiaalkosten zijn we in soort perfect storm terecht gekomen. Daar worden ondernemers onzeker van. Ze hebben de neiging om zich op hun corebusiness te richten en de oogkleppen op te hebben. Dat snap ik, maar dat mag niet tot gevolg hebben dat je je ogen sluit voor de kansen. Het is van groot belang om stappen te zetten. Dat is natuurlijk een grote uitdaging, maar de digitalisering zal een bedrijf uiteindelijk heel veel goeds doen. Wij kunnen bedrijven daarbij helpen.”