Marcel van Wing, The Flower Farm: ‘Palmolievrije producten met positieve boodschap’

Het ontstaan van The Flower Farm is, volgens Marcel van Wing, bijna een romantisch verhaal. “Begin jaren negentig woonde ik vier jaar lang in Indonesië. Daar is mijn liefde voor het land, de cultuur en de lokale bevolking ontstaan. Ik heb in die tijd veel gewerkt, maar vooral veel gereisd, onder meer naar de eilanden Kalimantan, Sumatra en naar Maleisië. Ik heb het regenwoud nog gezien op de plaatsen waar het inmiddels is verdwenen.” Van Wing was eigenaar van reclamebureau Alfred. “Op een dag besloot ik mijn aandelen te verkopen en op zoek te gaan naar een nieuwe uitdaging. Ik dacht terug aan mijn reizen en ging me inlezen in het onderwerp palmolie. Margarine is een categorie die ik goed ken, omdat ik als reclameman onder meer voor Unilever heb gewerkt. Zodoende weet ik dat hierin veel palmolie is verwerkt. In combinatie met mijn ervaringen in Indonesië en Maleisië werd één en één twee. Ik wilde graag op een bijzondere manier bijdragen aan de palmoliediscussie. Zo is in een achterkamer al brainstormend en vanuit een belangrijke motivatie The Flower Farm ontstaan.”

Transformatie van regenwoud naar plantages

In Indonesië en in Maleisië vindt een transformatie plaats van regenwoud naar plantages, weet hij. “De grond wordt uitgeput door de monocultuur. Door een verkeerd gebruik van natuurlijke bronnen gaat er veel natuur verloren. Een tropisch regenwoud is niet alleen lokaal, maar wereldwijd van belang. Zoals koraal de bron is van het leven in de zee, is het tropisch regenwoud de bron van het leven op aarde. Meer dan 80% van de biodiversiteit ontstaat in het tropisch regenwoud. Bovendien is het kappen van het regenwoud één van de belangrijkste oorzaken van global warming. Tijdens het inlezen kwam ik ook meer en meer te weten over de mensenrechtensituatie en het uitsterven van dieren. Hoe meer ik las, hoe gemotiveerder ik werd om mijn stem te laten horen.”

Direct schaalgrootte met palmolievrije producten

Zijn uitgangspunt vanaf dag één was: pak het groot aan. “Ik had klein kunnen starten en met een bakfiets langs markten kunnen fietsen. Maar wil je echt impact maken bij de massa, dan moet je het groots aanpakken. Daarom heb ik mensen en bedrijven om mij heen verzameld die The Flower Farm groot kunnen maken. Zoals Smilde in Heerenveen en Erik Bras van Signature Foods. Met deze partners kon ik vrij snel palmolievrije producten ontwikkelen en had ik ook direct schaalgrootte. Mijn producten kwamen terecht bij de grote landelijke distributiecentra, zoals van Jumbo en de Albert Heijn, en ik kon adverteren op televisie.”

Weerstand vanuit palmolielobby

Dat is niet onopgemerkt gebleven. “Er kwam weerstand vanuit de palmolielobby. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik ter verantwoording werd geroepen door de Reclame Code Commissie. De commissie vond alle claims die suggereren dat voor palmolie (alle) tropisch regenwoud moet worden verwoest onjuist en misleidend. Dit onderwerp werd breed uitgemeten in de media. De lobby heeft er alles gedaan om mij de mond te snoeren, maar dat is niet gelukt. Het heeft alleen wel voor veel advocaten, tijd en gedoe gezorgd.”

Sumatra bestond vroeger voor 95% uit regenwoud. Daarvan is nu nog maar 20% over. De reden daarvan zijn de palmolieplantages

Als tegengeluid wordt er wel eens gezegd dat er ook duurzame palmolie op de markt is, weet Van Wing. Daar is hij het niet mee eens. “85% van alle palmolie is afkomstig uit Azië. Ik weet dat die palmolie geproduceerd wordt op grond waarvan voorheen regenwouden hebben gestaan. Dat blijkt ook uit satellietbeelden. Sumatra bestond vroeger voor 95% uit regenwoud. Daarvan is nu nog maar 20% over. De reden daarvan zijn de palmolieplantages. Als bedrijven zeggen dat er met hun product geen tropisch regenwoud wordt ontbost dan vraag ik mij af wat ze daarmee bedoelen. Natuurlijk zijn er uitzonderingen: een paar procent van de palmolie wordt verbouwd op land van voormalige plantages van cacao of rubber, die nu een transformatie hebben doorgemaakt. Het overgrote deel van de palmolie draagt nog steeds bij aan de ontbossing van de regenwouden.”

Margarine volledig palmolievrij

[caption id="attachment_68763" align="alignright" width="300"] Palmolievrije margarine van The Flower Farm. - Foto: The Flower Farm[/caption] Van Wing heeft, volgens eigen zeggen, smeer- en bakmargarine ontwikkeld, die volledig palmolievrij is en tevens net zo goed is als de producten met palmolie. “Palmolie zorgt ervoor dat dat producten zacht en crèmig worden. In margarine zorgt palmolie voor een goede smeerbaarheid. Ons product is net zo smeerbaar en smaakt misschien nog wel beter dan margarine met palmolie. Bovendien bieden we onze palmolievrije producten tegen eenzelfde prijsstelling aan.” Het palmolievrije alternatief is ontwikkeld door Smilde. “Het bedrijf stelde voor om als alternatief sheaboter te gebruiken. Deze boter wordt gemaakt op basis van shea, dat wordt gewonnen uit noten van de zogeheten karitéboom. Hiervan groeien er ongeveer twee miljard in de natuur, op de Afrikaanse Savanne. Zonder afbreuk te doen aan smaak of smeerbaarheid kunnen consumenten nu kiezen voor een product waarvan ze zeker weten dat het niet bijdraagt aan de ontbossing. Sterker nog: De karitébomen groeien in de Sahara en hoe meer bonen er geoogst worden hoe groener de Sahara wordt. In marketingtermen wordt vaak gesproken over de 4 p’s: product, prijs, plaats en promotie. Bij ons zijn alle p’s gelijk aan die van de grote marktspelers. Alleen de p van palmolie ontbreekt.” Naast shea bevat de margarine plantaardige oliezonnebloem, water, een snufje zout, citroensap voor conservering en een plantaardige stabilisator op basis van citroen schilletjes. “Achterop de verpakking leggen we met plaatjes uit hoe we de margarine maken: op een manier die mensen thuis ook zouden kunnen doen.”

Hazelnootpasta

Inmiddels heeft The Flower Farm een tweede product op de markt gebracht: hazelnootpasta. “Als je door de supermarkt loopt, dan bevat ongeveer 60% van alle producten palmolie. Dus op dat gebied hebben we nog een wereld te winnen. In de gemiddelde hazelnootpasta zit zo’n 20% palmolie verwerkt. Bovendien is dit een grote categorie. In totaal wordt er 330.000 kilogram palmolie per jaar voor deze pasta gebruikt. Naast margarine is dit dus een grote markt, die we graag willen aanboren.” Het maken van palmolievervangers is niet zo gemakkelijk als het lijkt, zegt Van Wing over de productontwikkeling. “Je kunt niet zomaar de producten één op één vervangen door sheaboter. In iedere categorie moet je kijken naar de juiste oplossing. Voor onze hazelnootpasta hebben we gekozen voor een mix van zonnebloemolie en cacaoboter, waarvoor we de cacao van Tony Chocolonely gebruiken. De herkomst hiervan is gegarandeerd duurzaam. Desondanks zijn we aan het experimenteren met sheaboter, omdat deze in mijn ogen nog net iets beter is.”

Bewustwording creëren

Van Wing wil met The Flower Farm vooral bewustwording creëren en laten zien dat er een alternatief is. “Consumenten hebben het recht om te weten in welke producten palmolie is. Ik zoek geen ruzie. Ik wil alleen dat mensen weten dat ze een keuze hebben.” Hij heeft de ambitie om zoveel mogelijk impact te maken. “We willen ervoor zorgen dat er minder vraag naar palmolie ontstaat waardoor we een verdere ontbossing kunnen stoppen. We zien dat palmolievrij een categorie is, die groeit. Steeds meer mensen vinden dit belangrijk. Daarbij zijn schaalvergroting en het verbreden van onze organisatie heel belangrijk.”

15 miljoen palmolievrije producten verkocht

Met de verkoop gaat het uitstekend. “We zijn eind 2019 start en inmiddels hebben we 15 miljoen producten verkocht. Daarmee hebben we 1,6 miljoen vierkante meter palmolieplantage kunnen besparen. We hebben bij Albert Heijn een aandeel van meer iets meer dan 10%. Dat betekent dat minimaal een op de tien Albert Heijn-klanten voor ons product kiest.” De ondernemer wil zoveel mogelijk impact in Nederland en in het buitenland maken. Daarom is hij blij dat Delhaize heeft besloten de palmolievrije producten van The Flower Farm in de schappen te leggen. “In België worden onze producten via Albert Heijn en Jumbo al verkocht. We zijn blij met onze samenwerking met Delhaize en hopen natuurlijk dat Colruyt ook volgt. Na België willen we ook andere Europese landen veroveren, om zo een maximale impact te realiseren.” “Tijdens de oprichting van The Flower Farm was ik boos op wat er gebeurde in de wereld. Maar we zijn absoluut geen activistisch merk. We zoeken juist naar oplossingen. Daarom plaatsen we in onze reclame-uitingen een plaatje van een meisje dat een bord omhoog houdt. Op dat bord zou kunnen staan ‘Weg met palmolie’, maar er kan ook opstaan: ‘Lang leve het regenwoud’. Dan vier je dus als het ware het tegenovergestelde. Wij doen dat laatste. In plaats van met onze vuist omhoog te roepen ‘nee, nee, nee!’, zoeken we naar oplossingen. Met honing vang je immers veel meer dan met azijn!”