Stille eiwittransitie is onontbeerlijk

Health by stealth. Een gedragsveranderingsfilosofie met als essentie: mensen onopgemerkt gezonder laten leven, zonder expliciet te communiceren over gezondheidsbevorderende effecten van producten. Ook in de voedingsindustrie bewees de methode zich. Denk aan de geleidelijke verlaging van het zoutgehalte in brood.

Het succes van stille verandering is makkelijk te verklaren: levensmiddelen worden vaak gezonder door verlaging van het gehalte aan ongezonde ingrediënten. Suiker, zout, verzadigd vet. Maar ‘minder’ is niet bepaald een positieve trigger. Zeker voor de massa, mensen die niet bij elke aankoop nadenken over hoe (on)gezond een drank of maaltijd is. Niet reppen dus over ‘minder’ op de voorzijde van de verpakking, in advertenties of in campagnes.

En laat dat, de massa, nou juist de Nederlander zijn die we de komende jaren willen helpen naar een gezondere en duurzamere balans tussen plantaardig en dierlijk, bij het terugdringen van de overconsumptie van vlees en zuivel. In mijn overtuiging is hiervoor meer nodig dan stealth: zelfs benadrukken van de positieve effecten van minder vlees of zuivel in een product – meer groente, meer vezels, magerder – werkt averechts op de verkoop. Hoe vanzelfsprekend het ook lijkt: ‘plus’ meer groente als aanprijzing op de verpakking staat garant voor ‘min’ in de verkoop. Hybride producten aanprijzen in de reclamefolder als ‘extra mager’ resulteert alleen maar in magere verkoopcijfers. 

Transparant zijn

Hierop doorgaand: stil houden van lagere vlees- en zuivelgehaltes in hydride producten, zelfs wanneer de Nutri-Score verbetert, heeft een keerzijde: de dunne lijn tussen stil en stiekem. Transparantie is een groot goed, consumentenmisleiding wordt terecht aangepakt door organisaties als de Consumentenbond en tv-programma’s als De Keuringsdienst van Waarde. Ook ik ben tegen stiekem: de ingrediënten-declaratie moet kloppen, namen van producten moeten in lijn zijn met de wet.

Deze gevoeligheid leidt helaas tot een ongewenste paradox: stille introductie van hybride producten vertraagt, omdat supermarkten en cateraars negatieve publiciteit vrezen vanwege geprecipiteerde krimpflatie én door de communicatiedrang van voedselaanbieders die juist lawaai willen maken over gezonde en duurzame aanpassingen in hun assortiment.

Succes van hybride producten

Dit is slecht nieuws. Zoals ik in een eerdere column benadrukte: we halen onze eiwittransitie-doelstellingen alleen wanneer hybride producten een succes worden. Daarvoor is een stille eiwittransitie onontbeerlijk. In het oor van de lezer die zich aangesproken voelt door deze column, fluister ik dan ook: ‘Minder is écht meer: minder communiceren over minder dierlijk is een garantie voor meer gezonde en duurzaam levende Nederlanders.’