Foto: Hans Prinsen
In dit artikel
Nederland is een grote importeur van soja. Een deel wordt direct doorgevoerd, een ander deel wordt verwerkt en geëxporteerd of gebruikt voor eigen veevoeders.
Nederland importeerde in het eerste half jaar van 2020 2,4 miljoen ton sojabonen, met een importwaarde van € 811 miljoen. Zowel de hoeveelheid als de waarde stegen ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder volgens cijfers van het CBS. Nederland is de grootste Europese importeur van sojabonen en sojaschroot en de vierde grootste importeur ter wereld. Niet alle soja blijft in Nederland, er wordt veel verwerkt en geëxporteerd. Amsterdam en Rotterdam zijn belangrijke doorvoerhavens. Waar blijft al die soja?
Sojabonen
In 2019 importeerde Nederland 4,1 miljoen ton sojabonen volgens het CBS. Daarnaast nog 2,6 miljoen ton aan sojaschroot en een kleine hoeveelheid (6.500 ton) aan sojameel. Een aanzienlijk deel van de sojabonen wordt vanuit Nederland direct doorgevoerd naar andere landen. Vorig jaar exporteerde ons land 0,9 miljoen ton aan sojabonen, oftewel, bijna een kwart van de importhoeveelheid. Nagenoeg deze hele hoeveelheid vindt zijn weg naar landen binnen Europa, en zelfs naar één land, Duitsland, namelijk ongeveer 0,87 miljoen ton.
Verwerking
Hoewel de sojaboon als geheel gebruikt kan worden in veevoer, is dat niet gebruikelijk. Ook worden hele sojabonen gebruikt voor menselijke consumptie. Het overgrote deel van de sojabonen wordt gecrusht, waarbij de olie uit de boon wordt gehaald. In Nederland gebeurt dat onder andere bij het bedrijf ADM in Europoort en bij Bunge in Amsterdam. Een boon bestaat voor ongeveer 20% uit olie en voor de rest uit schroot (en een klein deel uit sojahullen). Sojaolie wordt gebruikt in allerlei levensmiddelen, zoals margarine, koekjes en sauzen, en voor biobrandstoffen.
Sojaschroot naar Duitsland en België
Van het sojaschroot uit de verwerking in Nederland vindt ook een deel zijn weg naar het buitenland, evenals de sojaschroot die Nederland importeert. Ons land exporteerde vorig jaar ongeveer 3,1 miljoen ton sojaschroot. Het grootste deel hiervan gaat naar Duitsland (1,4 miljoen ton) en België (0,9 miljoen ton).
2 miljoen ton schroot in veevoer
Als we al deze gegevens bij elkaar nemen, verwerkt Nederland ongeveer 3,2 miljoen ton sojabonen (4,1 miljoen ton bonen import – 0,9 miljoen ton sojabonen export), wat 2,6 miljoen ton schroot oplevert (3,2 miljoen ton x 0,8). Nederland importeert nog eens 2,6 miljoen ton schroot en exporteert ook weer 3,1 miljoen ton schroot, oftewel een netto-export van 0,5 miljoen ton.
Dat betekent dat er ongeveer 2,1 miljoen ton schroot beschikbaar was voor de Nederlandse veevoersector (2,6 miljoen ton schroot productie – 0,5 miljoen ton netto-export schroot). Hierbij moet wel opgemerkt worden dat Nederland een klein deel van het schroot verwerkt in veevoer dat weer geëxporteerd wordt.
Sojaolie voor export
De totale hoeveelheid sojaolie (zowel ruw als geraffineerd en zowel voor industrieel gebruik als voor menselijke consumptie) die Nederland vorig jaar importeerde bedroeg ongeveer 100.000 ton. We exporteerden ruim 600.000 ton olie. Ervan uitgaande dat Nederland ongeveer 3,2 miljoen ton (4,1 miljoen ton import, 0,9 miljoen ton export) sojabonen verwerkte en dat ongeveer 20% olie oplevert, exporteert Nederland dus ongeveer de hoeveelheid sojaolie die het verkrijgt uit de verwerking.
