Ruim aanbod aan cola in een supermarkt. Suikertaks betekent in de praktijk vooral: frisdranktaks, ofwel extra belasting op suikerhoudende (fris)dranken. Foto: ANP
In dit artikel
Obesitas is nog altijd een groeiend probleem voor de volksgezondheid. Daarom moet er een suikertaks komen, vinden sprekers op een bijeenkomst in De Balie. En er is nog veel meer nodig om onheil af te wenden.
Als het zo doorgaat, is in 2040 bijna twee derde van de Nederlanders te zwaar. Nu is dat de helft, terwijl het in 2018 afgesproken Nationaal Preventie akkoord een streefcijfer heeft van 38%. Dat zei Marnelle Commandeur van het RIVM op een discussiebijeenkomst in De Balie in Amsterdam, maandagavond. Met het huidige beleid is de trend niet om te buigen. Er is meer nodig, zoals een suikertaks, aldus Commandeur, en nog meer actief overheidsbeleid. Het RIVM noemt tien aanvullende maatregelen, variërend van prijsprikkels tot regulering van marketing en reclame, omgeving en gedrag.
Met het huidige beleid is de trend niet om te buigen
Over invoering van een suikertaks woedt al jaren stevig discussie. In enkele andere Europese landen is er al ervaring mee opgedaan. De verkoop van suikerhoudende frisdrank ging daar omlaag, evenals de suikergehaltes van die frisdranken. Of het op lange termijn ook echt invloed heeft op overgewicht, is nog niet aangetoond.
Ook voor fruitsap
Suikertaks betekent in de praktijk vooral: frisdranktaks, ofwel extra belasting op suikerhoudende (fris)dranken. Dat is in zekere zin arbitrair, want er zijn andere suikerhoudende voedingsmiddelen. Martijn Brouwers, medicus van het Maastricht UMC, benadrukt dat veel vruchtensappen net zoveel suiker bevatten als andere frisdranken en daarom net zo ongezond zijn. Hij is groot voorstander van de suikertaks, die wat hem betreft ook voor fruitsap mag gelden.
Maar met een suikerbelasting zijn we er niet, volgens Brouwers. “De overheid moet een veel actiever gezondheidsbeleid voeren. De tijd dat je tegen mensen zegt: kies zelf, los het zelf maar op, hebben we gehad. Dat werkt onvoldoende.”
Vergrijzing
Brouwers schetst kort en bondig hoe ernstig de gezondheidsproblemen zijn die het gevolg zijn van overgewicht, met bovenaan de lijst: veel meer diabetes type 2. “Meer dan 1 miljoen mensen hebben nu al diabetes 2 en we leven in een dubbel vergrijzende samenleving, we worden ouder en er komen meer ouderen. Dus staat ons een groot gezondheidsprobleem te wachten. We moeten iets doen.” Daarbij benadrukt hij het belang van levensstijl op de kans op obesitas. “40-80% van je gewicht is erfelijk bepaald – genetisch dan wel sociaal. Maar om te stellen dat je slachtoffer bent van je dna, dat gaat te ver.”
Brouwers noemt onze samenleving ‘obesogeen’. We bewegen steeds minder en het wordt steeds makkelijker om overal aan voedsel te komen, dat ook nog eens steeds meer bewerkt wordt. En bewerken betekent vaak ook: suikers toevoegen. Die krijg je vaak onbewust binnen.
Actieve preventie is geen betutteling, maar een vorm van goed voor elkaar zorgen
De Amsterdamse wethouder Simone Kukenheim schetst hoe belangrijk leefomgeving is voor eetgewoonten. “Het straatbeeld is sinds de jaren tachtig onherkenbaar veranderd”, stelt zij vast. “Op elke straathoek is ongezond voedsel te krijgen en schreeuwen reclames je toe: koop mij.” Ze bestrijdt het idee dat de overheid betuttelt als ze actief preventiebeleid voert. Juist kinderen en jongeren staan bloot aan de reclames. “Actieve preventie is geen betutteling, maar een vorm van goed voor elkaar zorgen.”
De levensmiddelenindustrie zou kansen laten liggen door te weinig aanbod te creëren van gezonde producten. Op een opmerking vanuit de suikerbranche dat de hoeveelheid calorieën in frisdranken al omlaag is gebracht, stelt Kukenheim: “We staan nog maar aan het begin.”
