Foto: Hans van Rhoon
In dit artikel
Om een circulaire economie dichterbij te brengen, moet de overheid concrete doelen per productgroep gaan opstellen, adviseert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Als voorbeeld van een productgroep noemt het PBL vleesproducten, maar ook bijvoorbeeld elektronica en textiel. Zo’n concreet doel kan zijn: een halvering van de negatieve milieueffecten.
Tegengaan negatieve effecten grondstofgebruik
Het streven naar een circulaire economie draait aan de ene kant om het zo efficiënt mogelijk gebruiken van grondstoffen. Tegelijkertijd gaat het over het tegengaan van allerlei negatieve effecten van grondstoffengebruik, zoals biodiversiteitsverlies, klimaatverandering en vervuiling van lucht, water en bodem. Dit kan gedaan worden door: minder grondstoffen te gebruiken, kringlopen beter te sluiten, langer en intensiever gebruiken van producten en materialen, en het vervangen van eindige grondstoffen door hernieuwbare grondstoffen.
Ambities
Aan ambities op dat vlak ontbreekt het niet. Het kabinet wil het gebruik van primaire grondstoffen (fossiele grondstoffen, metalen en mineralen) in 2030 gehalveerd hebben en in 2050 een “volledig circulaire economie” hebben gerealiseerd. “Deze doelen zijn echter nog onvoldoende concreet om effectief beleid te kunnen voeren”, legt het PBL uit. “Door naar een productgroep te kijken in plaats van naar een grondstof of materiaal, is het mogelijk om zicht te krijgen en te sturen op het grondstoffengebruik en de milieueffecten van producten over de gehele levensduur in de gehele productieketen”, aldus het planbureau.
Niet makkelijk
Productie van voedsel (en met name van dierlijke producten) wordt door PBL genoemd als een van de aspecten van de Nederlandse consumptie die een groot milieueffect heeft, en dus relevant is om naar te kijken in het kader van het verminderen van het grondstoffengebruik. In veel gevallen zal het niet makkelijk zijn om de economie meer ‘circulair’ te maken. Het drastisch verminderen van het grondstoffengebruik staat bijvoorbeeld “op gespannen voet” met de ambitie om in de komende tien jaar misschien wel een miljoen nieuwe huizen te bouwen. Dat gaat niet met hergebruikte materialen, want daarvan komen er nu simpelweg te weinig vrij. Ook de energietransitie naar meer stroom uit zon en wind vraagt juist om meer specifieke grondstoffen.
