Clabbers (Happ): ‘Consument ontzorgen bij voedingskeuze’

Mensen willen of moeten hun eetpatroon veranderen en hebben behoefte aan begeleiding. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om je gezondheid en de invloed van voeding op je gezondheid te meten. Denk bijvoorbeeld aan een stappenteller op je smartphone. Dat zeggen Astrid Kühlkamp, programmamanager bij Wageningen UR, en Nard Clabbers van voedingskeuzeplatform Happ, terugblikkend op de onlangs gehouden Conferentie Gepersonaliseerde voeding en gezondheid van Wageningen Academy.

{{foto,2}}

In de zorg zijn alle ogen gericht op gepersonaliseerde voeding en ook voor kinderen met overgewicht worden vanwege het digitale karakter goede kansen gezien met dit systeem. “Ik denk dat niemand niks om gezondheid geeft”, vat Kühlkamp samen. De voedingsmiddelenindustrie doet er dus goed aan om hierop in te spelen, door producten gezonder en duurzamer te maken. Dat is waarnaar meer vraag komt. Ook de politiek stimuleert gezondere voeding; het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport komt in de eerste helft van 2022 met een nieuw systeem om de gehaltes suiker, zout en verzadigd vet in bewerkte voedingsmiddelen te verlagen.

‘Voeding is een goeie markt’

Die gezonde producten moeten dan wel worden afgenomen. Dat zal geen probleem zijn, verwacht Clabbers. “Voeding is een mooie en goeie markt, omdat mensen blijven eten”, zegt hij nuchter. “Het is belangrijk om je te richten op voeding die gezond en duurzaam is, de hele wereld beweegt zich die kant op, daar zijn absoluut stappen te maken. Ook in de productie ervan, van boer tot bord dus. Dat gaat niet in een week of zelfs geen jaar. Als je een gezondere aardappel wilt produceren, is dat een traject van zeker tien jaar. Als je producten beter wilt bewaren, voor het behoud van vitamines, dan vergt dat ook een periode van onderzoek en ontwikkeling. Kennis over de primaire producten is ook heel belangrijk, daar moet eveneens meer energie in worden gestopt. De waardes uitpluizen van groente en fruit, zodat mensen een goed geïnformeerde keuze kunnen maken voor wat betreft prijs, smaak, gemak, gezondheid en duurzaamheid.”

Steeds bewuster van gezondheid

Consumenten zijn steeds bewuster bezig met goede en gezonde voeding, om een bepaald dieetdoel te behalen of om bijvoorbeeld tegemoet te komen aan de wens om biologisch of veganistisch te eten. De coronapandemie heeft hier nog eens een flinke slinger aan gegeven. Het maakt mensen bewust van hun kwetsbaarheid en een gezond lichaam is meestal weerbaarder tegen ziektes. Consumenten, vooral de jongere generatie, willen dus precies weten wat ze nuttigen en welk effect voeding op ze heeft. Uiteraard moet het lekker en betaalbaar zijn. Velen willen daarbij ook nog lief zijn voor de aarde en dus minder vlees en meer voeding van dichtbij eten.

Gezond, ook voor planeet

Gezonde keuzes omvatten niet alleen gezonde voeding voor de mens, maar ook voor de planeet. De Farm to Fork-strategie bestaat niet voor niets, benoemt Kühlkamp. “Wat we nu doen, is niet houdbaar. Consumenten moeten bewuster kiezen en dan natuurlijk ook keuze hebben. Dan kun je voedselsystemen aanpassen. Stap voor stap. Nooit te snel, dat werk niet. Voor zowel producent als consument niet.” In gepersonaliseerde voeding kan het duurzaamheidsaspect heel vloeiend worden meegenomen. “Er komen nieuwe Europese wetten over onder meer herkomst, bewerking en labeling van voedingsmiddelen. Dat zorgt voor versnelling. Europa heeft de ambitie om hier een voorbeeldrol in te vervullen. Ik verwacht dat we daarop kunnen aanhaken.”

Onafhankelijke digitale platforms

Door alle wensen die consumenten hebben ten aanzien van voeding wordt het boodschappen doen of uit eten gaan intussen een behoorlijk complexe aangelegenheid. Voedselaanbieders spelen op die onzekerheid in door allerlei apps in het leven te roepen. Tussen die bomen is het bos echter bijna niet meer te onderscheiden. Daarom wordt gewerkt aan onafhankelijke digitale platforms waar apps, data en informatie samenkomen. Foodvalley NL heeft zich nadrukkelijk opgeworpen als regisseur van gepersonaliseerde voeding. Hier komt al een immens netwerk van grote en kleine bedrijven uit de voedingsmiddelenindustrie, techneuten, onderwijs en wetenschap samen. Happ bouwt een platform voor consumenten, waar de klant eigenaar is van zijn persoonlijke data. “Die data beheren wij dus niet, dat doe je zelf op je eigen telefoon”, zegt Clabbers. “Je moet toestemming geven aan ons om er wat mee te doen. Privacy is een groot goed.” Dat platform kan op basis van persoonlijke wensen en data bijvoorbeeld een maaltijdbox leveren met recepten die bij het profiel van de gebruiker passen. Happ gaat aan de slag met restaurants, cateraars en retail. “Ontzorgen, daar gaat het om”, zegt Clabbers. “We willen het makkelijk maken om goed en gezond te eten, waar ze ook zijn, tegemoetkomend aan het doel van de consument.”

Wat is gezond?

Happ wil daar de bestaande apps van bijvoorbeeld de grote supermarkten ook bij betrekken. Maar, wat is gezond en wie verdient een plek op het consumentenplatform? “Dat is een supermoeilijk onderwerp”, erkent Clabbers. “Als we straks – hopelijk – miljoenen gebruikers op ons platform hebben, zullen daar misschien cowboys op af komen die er misbruik van willen maken. We hopen dat het platform een zelfreinigend vermogen krijgt doordat gebruikers met elkaar in verbinding staan en samen op producten en hun effecten reflecteren. Dat is het ideaalbeeld. Tot die tijd houden we onder andere vast aan de set criteria die we hebben opgesteld voor de Foodvalley position paper gepersonaliseerde voeding, voor de definitie van de term. Dat is gebaseerd op wetenschap. Die criteria moet je als platformbeheerder streng hanteren.”

Digitale butler als begeleider

Het gewenste toekomstbeeld van Clabbers en Kühlkamp is dat het advies voor gepersonaliseerde voeding ook kan worden gekoppeld aan de agenda van de gebruiker; dat die dus voedingsadvies krijgt dat past bij de dag. Gesport? Dan extra eiwitten op het menu. Op kantoor gewerkt? Dan nuttig je wat minder calorieën. “Een soort persoonlijke digitale butler die het beste met je voorheeft, jou goed kent en op de achtergrond alles voor je regelt rondom voeding”, stelt Clabbers. Nog een metafoor: “Eigenlijk heb je straks een datawolk van producten en een datawolk van wensen van mensen. Die twee moeten we zo goed mogelijk matchen.”

Puzzelstukjes leggen

Wageningen UR verbindt zelf ook partijen. “We zijn in 2017 al begonnen met het onderwerp gepersonaliseerde voeding”, vertelt Kühlkamp. Sinds 2019 worden conferenties gehouden met onderwerpen als gezonder leven, wetgeving, monitoring, datagebruik en het effect van voeding op het lichaam. “Voor ons ligt het zwaartepunt op voedingsgedrag. Het leidt tot mooie samenwerkingen, bijvoorbeeld met Foodvalley en start-ups op dit terrein. Veel spelers hebben een stukje van de puzzel en die proberen wij op de conferentie te leggen. We merken dat dit echt het momentum is voor gepersonaliseerde voeding. Voeding wordt steeds meer gezien als preventief medicijn. Grote verzekeraars kijken hier ook naar. Dat zet echt door de komende jaren. Samenwerken is heel belangrijk, samen die beweging maken.”