CEO Jan Bredack van het Duitse bedrijf Veganz luidt de bel voor de opening van de beurs in Frankfurt. Het bedrijf ging begin november naar de beurs om geld op te halen, onder andere voor het bouwen van een eigen productiefaciliteit. Foto: ANP
In dit artikel
Bedrijven en investeerders pompen flinke bedragen in de plantaardige en alternatieve eiwitsector. De komende jaren moeten uitwijzen of de markt de hooggespannen verwachtingen waar kan maken.
Wereldwijd staan alternatieven voor dierlijke producten in de belangstelling. Overal poppen bedrijven op die vleesvervangers maken, kweekvlees op de markt willen brengen of vegan kaas aan de man proberen te brengen. Ook bestaande (vlees)bedrijven roeren zich in de nog relatief kleine markt. Ondanks de beperkte omvang is de invloed groot. De vervangers zijn niet meer weg te denken uit de industrie en er worden forse bedragen geïnvesteerd in de activiteiten.
Alleen al in Nederland bouwde bijvoorbeeld Vion een voormalige slachterij in Leeuwarden volledig om tot fabriek voor vleesvervangers. Van Loon Group investeerde in een nieuwe fabriek voor vleesvervangers in Almere die dit jaar werd geopend. Vleesbedrijf Zandbergen startte vorig jaar met de productie van vleesvervangers voor het Amerikaanse bedrijf Beyond Meat in een spiksplinternieuwe fabriek in Zoeterwoude. En in Sas van Gent wordt gewerkt aan de grootste fabriek voor de productie van schimmeleiwit.
Lees meer over deze bedrijven en andere op FoodAgribusiness.nl/eiwittransitie
$ 3,1 miljard opgehaald in 2020
De groei van de productie gaat dus gepaard met flinke investeringen. Veel bedragen blijven onbekend, maar ook veel kapitaal wordt opgehaald in bijvoorbeeld investeringsrondes en crowdfundings. Daarnaast zijn in de afgelopen jaren bedrijven naar de beurs gegaan (zie kader hieronder) om geld op te halen.
The Good Food Institute houdt de openbaar bekende geïnvesteerde bedragen (exclusief beursgangen) bij. Volgens de non-profitorganisatie die zich focust op de plantaardige en alternatieve eiwittensector werd in 2020 een bedrag van $ 3,1 miljard (zo’n € 2,7 miljard) geïnvesteerd in bedrijven die actief zijn in plantaardige en alternatieve eiwitten. Dat was een record. Het totale bedrag in de periode 2010 tot 2020 was $ 6 miljard, meer dan de helft daarvan werd dus opgehaald in het laatste jaar.
Het grootste bedrag werd afgelopen jaar geïnvesteerd in plantaardige vlees-, zuivel- en eivervangers: $ 2,1 miljard. Dat is drie keer meer dan de $ 667 miljoen die in 2019 werd opgehaald. Onder andere de Amerikaanse producent Impossible Foods haalde $ 700 miljoen op, start-up LiveKindly Collective haalde $ 335 miljoen binnen en havermelkproducent Oatly wist $ 200 miljoen veilig te stellen bij investeerders.
Welke topmensen van bedrijven die actief zijn in de eiwittransitie staan in de lijst met de meest invloedrijke personen in de food- en agribusiness? Bekijk de FoodAgriTop50
Ook meer geld naar kweekvlees
Bedrijven die zich bezighouden met kweekvlees- en zuivel ontvingen een bedrag van $ 360 miljoen in 2020. Dat is zes keer meer dan een jaar eerder. Onder andere het Nederlandse Mosa Meat haalde $ 75 miljoen binnen en het Amerikaanse kweekvleesbedrijf Upside Foods, dat onlangs de eerste kweekvleesfabriek van de VS opende, ontving $ 186 miljoen. De productie van producten op basis van fermentatie krijgt de afgelopen tijd steeds meer aandacht. Dat is ook terug te zien in de investeringen. Fermentatiebedrijven ontvingen een bedrag van $ 590 miljoen. Dat is meer dan het dubbele van het bedrag dat werd opgehaald in 2019.
Concurrentie neemt toe
Ondanks de vele investeringen, is de markt nog relatief klein in vergelijking met de markt van dierlijke producten. Er is dus nog groei mogelijk. Daar zijn ook de bedrijven van overtuigd. Het aantal bedrijven dat actief is in de markt breidt steeds verder uit, evenals de mogelijkheden die zij krijgen door het kapitaal dat beschikbaar komt.
Dat betekent ook dat de concurrentie toeneemt. Onder andere Beyond Meat heeft daar al last van in de Verenigde Staten, waar het aantal merken in supermarkten snel toeneemt waardoor het moeilijk wordt om onderscheidend te zijn. Voor het derde kwartaal gaf het bedrijf een winstwaarschuwing vanwege lagere omzet dan eerder werd verwacht. Winst maakt het bedrijf nog niet.
Tegenvaller voor Maple Leaf Foods
Ook het grote Canadese vleesbedrijf Maple Leaf Foods voorzag grote groei voor de plantaardige markt. Het investeerde de laatste jaren fors in plantaardige activiteiten door middel van overnames en productiefaciliteiten. Het investeerde onder andere $ 310 miljoen in een nieuwe fabriek voor plantaardige eiwitten, nadat het twee vegabedrijven overnam in 2017 voor in totaal $ 260 miljoen. Het bedrijf ging uit van een langetermijngroei van 30% in de activiteiten. Dat blijkt echter tegen te vallen. Zodanig dat het zijn plantaardige activiteiten gaat herzien na meerdere kwartalen van tegenvallende omzet.
“We zien een duidelijke vertraging in de prestaties van de categorie plantaardige eiwitten, wat kan wijzen op systemische verandering in de extreem hoge groeipercentages die door de industrie worden verwacht”, zei CEO Michael McCain in een verklaring bij de publicatie van de kwartaalcijfers. Maple Leaf Foods gaat onderzoek doen naar de oorzaak van de tegenvallende verkopen.
Het is duidelijk dat de interesse voor plantaardige en alternatieve eiwitten groot is, zowel bij bedrijven als bij investeerders. De komende jaren zullen moeten uitwijzen in hoeverre die interesse overgaat in winstgevendheid en stabiliteit en de markt de verwachtingen waar kan maken.
