Foto: ANP
Statiegeld op plastic flesjes vermindert de hoeveelheid flesjes in het zwerfafval aanzienlijk.
Er is geen verschuiving in het zwerfafval te zien van plastic naar blik, ook al gaat het statiegeld op blikjes pas eind 2022 in. Dat blijkt uit metingen van zwerfafvalverzamelaar Dirk Groot.
70% minder plastic flesjes
In het vierde kwartaal van 2021 vond Groot 70% minder plastic flesjes in het zwerfafval dan in de vierde kwartalen van 2017 tot en met 2020. Groot noemt dit een opmerkelijk snelle vermindering. “Opmerkelijk, omdat de wetgeving onduidelijk en onvolledig is, de uitvoering tekortkomingen kent en het aantal inleverpunten nauwelijks is toegenomen, zoals was beloofd. Dit zijn de eerste bevindingen. Over een jaar kunnen we pas een goed oordeel vellen, maar alles wijst erop dat het systeem van statiegeld goed werkt. Statiegeld heeft zichzelf al jarenlang bewezen in andere landen, dus het is op zich niet echt een wonder dat het hier ook werkt.”
Onderzoek naar zwerfafval
Groot noemt zichzelf ‘zwerfinator’. Hij verzamelt sinds januari 2017 door heel Nederland zwerfafval en analyseert de samenstelling. De methode van Groot wijkt af van de gebruikelijke, omdat hij ook zwerfafval meetelt dat niet voor het oog zichtbaar is, bijvoorbeeld onder een auto of in de bosjes. Groot deed ook onderzoek naar de inhoud van prullenbakken. Het afval in de prullenbakken is qua hoeveelheid en samenstelling bijna geheel gelijk is als in voorgaande jaren. “Alleen het aantal plastic flesjes was met zo’n 60% afgenomen. Statiegeld werkt dus echt.”
‘Grote klapper eind 2022’
Sinds 1 juli 2020 wordt statiegeld geheven op kleine plastic flesjes voor water, limonade en frisdrank. De verwachting was dat er daarna een verschuiving zou plaatsvinden naar andere drankverpakkingen, zoals blikjes of drankkartons. Uit de cijfers van Groot valt dat niet af te leiden. Eind 2022 komt er ook statiegeld op blikjes. Groot: “Dan gaan we pas echt een grote klapper maken.”
De Stichting Afvalfonds Verpakkingen, Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (supermarkten) en Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie bereikten in december een akkoord, dat er eind dit jaar een landelijk inzamelnetwerk is voor statiegeldblikjes. Dat gebeurt met inzamelpunten buiten de supermarkten, maar wel in de buurt van de winkels. Groot vindt dat een consument-onvriendelijke oplossing. “Maar ja, dat krijg je als je het bedrijfsleven dat zo lang en zo hard tegen statiegeld heeft gevochten de opdracht geeft om het in te richten. Die zijn eerder bezig met de mazen in de wet te zoeken dan naar de geest van de wet te handelen.”
