Franse markt biologische voeding toont eerste krimp

De sterkste dalingen doen zich voor bij meel (-18%), boter (-12%), melk (-7%) en eieren (-6%), terwijl ook groente en fruit minder werd verkocht. Hoewel het aantal lopende conversies naar biologische productie stabiel blijft, zijn alleen vorig jaar al meer dan 2.000 boeren en tuinders met biologisch gestopt.

Prijs is belangrijke factor

“Na jaren forse groei, in 2018 bijvoorbeeld nog met 23%, hebben we afgelopen jaar toch iets ongewoons meegemaakt met het ombuigen van de lijn. 2020 was wel een bijzonder jaar met de lockdowns toen de consumenten noodgedwongen kochten wat ze nog in de winkels konden vinden. Maar met een marktaandeel van 5,1% is het wel zo dat de biologische sector stagneert”, zegt Emily Mayer van marktonderzoeker IRI. Zij vult aan dat de prijs een belangrijke factor begint te worden: “Biologisch is gemiddeld 50% duurder dan conventioneel. Nu het leven steeds duurder wordt, speelt dat een steeds grotere rol.”

Biologische melk declasseren

Al eerder werd bekend dat er met name bij biologische melk en aardappelen grote overschotten bestaan. Dat heeft ertoe geleid dat de twee grootste zuivelverwerkers, Lactalis en Sodiaal, een flink deel van de aangeleverde biologische melk declasseren naar standaard. Bij Lactalis is dat volgens de laatste gegevens inmiddels opgelopen tot 30%. De gemiddelde prijs voor biologische melk lag in november met € 467,90 per 1.000 liter ook € 18,80 lager dan een jaar eerder. Gemiddeld over 2021 gezien kwam die prijs voor biologische niet meer dan 7 cent per liter hoger uit dan die voor conventioneel.

We zijn gewoon in de maling genomen, er zijn ons valse vooruitzichten voorgespiegeld

De klachten over de krimpende markt spreiden zich nu ook uit naar andere sectoren. “We zijn gewoon in de maling genomen, er zijn ons valse vooruitzichten voorgespiegeld”, roept appelteler Françoise Roch in de agrarische vakpers. Zij is, net als veel collega’s in de omgeving, vier jaar geleden deels overgeschakeld op biologisch. “Twee jaar geleden begonnen de twijfels. Ik verkoop de biologische appels nu voor vrijwel dezelfde prijs als alle andere, 40 cent per kilo. Toen ik ermee begon was dat een euro per kilo. Je hoort elke dag op de tv dat het zo goed gaat met biologisch, maar het blijft nog altijd steken op een paar procent van de markt. 2022 wordt een moeilijk jaar, ik kan mijn kosten er niet meer mee dekken.”

Consument laat het afweten

Identieke klachten komen van de eierenproducenten. In een brief aan het ministerie van landbouw meldt de boerenbond voor West-Frankrijk dat er in de biologische eiersector momenteel 1,15 miljoen leghennen te veel zijn, dat is 14% van het totaal. Voorman Frédéric Chartier: “Ik ben in 2017 begonnen met de overgang. Toen wilde iedereen in de bio stappen, alle seinen stonden op groen. Maar de consument laat het afweten. De kloof tussen wat men roept en wat men daadwerkelijk doet is erg groot.” De afnemer van Chartiers eieren, die ook het voer levert, heeft hem nu gevraagd het etiket bio voorlopig maar te schrappen om op de voerkosten te besparen.

Nog niet ongerust

Nu de inflatie ook in Frankrijk naar recordhoogte stijgt en de kosten van levensonderhoud steeds toenemen, lijkt de bereidheid om duurdere bioproducten te kopen nog meer af te nemen, zoals Mayer al stelde. Daarmee lijkt het doel van met name president Emmanuel Macron om het areaal biologisch, nu al met 2,54 miljoen hectare het grootste in Europa, in vijf jaar te verdubbelen naar 18% steeds verder uit beeld te raken. Bij de altijd enthousiaste sectororganisatie Agence Bio begint men zich dan ook zorgen te maken.

Directrice Laure Verdeau: “Tot nu toe ging het altijd goed met dubbele groeicijfers. Nu zien we opeens de eerste krimp. We maken ons nog niet ongerust, maar houden het in de gaten als een pan melk op het gas.”