Belgische agrofoodketen slaakt noodkreet over kostenexplosie

Gezien de extreme omstandigheden moeten alle spelers de problemen met gezond verstand, begrip en flexibiliteit benaderen. Uiteindelijk zal een deel van de kostenstijging ook door de consument betaald moeten worden. Dat schrijven zeven organisaties in de Belgische agrovoedingswereld in een nieuwe noodkreet.

Kleiner aanbod en logistieke problemen

De organisaties halen cijfers aan van wereldvoedselorganisatie FAO die de prijzen voor agro-voedingsproducten tussen juni 2020 en december 2021 met 43% zijn gestegen. “Die prijsexplosie werd veroorzaakt door een kleiner aanbod op de wereldmarkt, onder meer door weersomstandigheden en mislukte oogsten, door gewijzigde consumptiepatronen vanwege de coronacrisis, door een sterke stijging van de vraag nu de economie wereldwijd opnieuw aantrekt en aanhoudende logistieke problemen die voortvloeien uit de coronacrisis.” Bovendien betalen bedrijven in de verschillende schakels van de agrovoedingsketen ook meer voor verpakkingen, transport, energie en andere hulpstoffen en zijn de loonkosten gestegen.

De Russische invasie en dan vooral de vrees voor sancties en verstoringen van de voorziening hebben de energie- en grondstoffenprijzen in de EU sterk opgedreven. “Dit zal belangrijke gevolgen hebben voor de productiekosten van de hele agrovoedingsketen, die relatief energie-intensief is. Ook de prijzen van voedingsgrondstoffen (voor zowel dieren- als mensenvoeding) schieten de lucht in.

Bevoorradingsketen verstoord

Daarnaast is er ook het steeds vaker voorkomende probleem van de bevoorrading. Rusland en Oekraïne zijn belangrijke producenten/leveranciers van een aantal grondstoffen. Door de situatie raakt dus de hele bevoorradingsketen verstoord. Producenten krijgen immers dagelijks meer en meer meldingen van het niet beschikbaar zijn van ingrediënten en verpakkingsmaterialen (onder andere zetmeel, oliën, emulgatoren, kleurstoffen, glazen verpakkingen). Daardoor moeten producten noodgedwongen worden aangepast met behulp van alternatieve grondstoffen en ingrediënten of kunnen zij zelfs tijdelijk niet worden geproduceerd.”

Hogere prijzen voor consument

De organisaties vragen dat de actoren een ‘continue dialoog instellen onder partners om samen onvoorzienbaarheden (bijvoorbeeld onvoorziene kostenstijgingen of bevoorradingstekorten) te bespreken en oplossingen te vinden’. Ze wijzen er nadrukkelijk op dat de consument uiteindelijk ook duurder uit zal zijn: “Dat is belangrijk op korte en langere termijn om rentabiliteitsproblemen te voorkomen in de keten, het broodnodige economisch herstel niet te beperken en de diversiteit van het aanbod, de werkgelegenheid en investeringen – die de groei, innovatie en banen van morgen zijn – in de betrokken sectoren niet in het gedrang te brengen.”

Daarnaast vragen ze de overheid om zo flexibel en pragmatisch mogelijk te zijn, vooral wat betreft de etikettering van voedingsproducten waarvan de ingrediënten moeten worden aangepast omdat zij niet beschikbaar zijn ten gevolge van de oorlog in Oekraïne.