Kom nu in actie om ondervoeding tegen te gaan

Terwijl de verwoestingen in Oekraïne steeds verder gaan, nemen de zorgen over een wereldwijde voedselcrisis en zelfs hongersnood toe. Zo voorspelde de FAO vorige maand dat tussen de 8 miljoen en 13 miljoen méér mensen in 2022-2023 ondervoed kunnen raken. Nu al zijn wereldwijd meer dan 800 miljoen mensen ondervoed. Vooral vrouwen en kinderen worden getroffen door de voedseltekorten en hoge voedselprijzen als gevolg van de oorlog tegen Oekraïne. Zij zijn bijzonder kwetsbaar voor ondervoeding.

Uitdelen voedselbonnen

Half maart riep de FAO regeringen op om geen beperkingen op te leggen die de wereldhandel in voedsel, kunstmest en brandstof zouden kunnen belemmeren. VN-agentschappen dringen er ook bij regeringen op aan om verschillende sociale steunprogramma’s die tijdens de Covid-pandemie zijn opgesteld, uit te breiden. Denk aan het uitdelen van contant geld of voedselbonnen aan huishoudens in nood.

Kindersterfte zal stijgen

Wij juichen deze inspanningen toe. Maar er is meer nodig. Regeringen, donoren en andere financiers moeten nu investeren om de toegang tot voedzaam voedsel te waarborgen. Als dit niet gebeurt, heeft dat onmiddellijke gevolgen voor de groei en ontwikkeling van kinderen en zal de kindersterfte snel stijgen. Op de langere termijn kan een wereldwijde ondervoedingscrisis leiden tot langdurige gevolgen voor het onderwijs, tot voedingsgerelateerde chronische ziekten en tot een afname van het vermogen van mensen om te gedijen en bij te dragen aan de economische groei van hun land.

Vijf maatregelen zijn nu nodig

Stop handelsbeperkingen die de toegang tot voeding beïnvloeden. Wereldwijd hebben meer dan vijftien landen, waaronder Egypte, Indonesië en Marokko, al exportverboden ingevoerd om hun eigen markten te beschermen. Bestaande oproepen van de FAO en andere handels- en overheidsorganisaties om de beperking van toegang tot voedsel en kunstmest te verminderen, moeten worden opgevolgd. Overheden moeten ook voorkomen dat voedsel gehamsterd wordt, bijvoorbeeld door beperkingen op te leggen aan het aantal zakken dat graanhandelaren of consumenten kunnen kopen. Bouw de steunmaatregelen die tijdens de Covid-19-pandemie werden genomen uit en pas deze aan om ondervoeding bij de meest kwetsbaren aan te pakken. Maatregelen kunnen de vorm hebben van concrete voedseldistributie, waarbij huishoudens voedselpakketten ontvangen met basisgranen zoals rijst of meel verrijkt met micronutriënten. Vouchers uitdelen voor voedzaam voedsel is ook een mogelijkheid, of contante overboekingen.

Grootschalige voedselverrijkingsprogramma’s

Innovatieve financieringsmechanismen kunnen landen die met schulden worstelen, helpen. Nationale voedingsbudgetten verdienen eveneens bescherming. Er zijn kosteneffectieve en schaalbare maatregelen mogelijk om ondervoeding bij vrouwen en kinderen aan te pakken. Denk aan het gebruik van gespecialiseerd voedzaam voedsel tegen acute ondervoeding bij kinderen, of denk aan micronutriëntensupplementen voor zwangere vrouwen, jonge kinderen en adolescenten. Andere mogelijke maatregelen zijn het verstrekken van maaltijden op scholen of grootschalige voedselverrijkingsprogramma‘s, zoals de jodisering van zout en de toevoeging van vitamine A aan bakolie. Ook de teelt van gewassen met hogere gehaltes voedingsstoffen verdient aandacht (biofortificatie). Reeds gemaakte afspraken moeten worden nagekomen. In december 2021 is op de Nutrition for Growth (N4G)-top in Tokio in totaal $ 27 miljard aan nieuwe financiering toegezegd om voedselonzekerheid en ondervoeding wereldwijd aan te pakken. De bijna 400 toezeggingen die op de top zijn gedaan, omvatten onder meer het terugdringen van groeiachterstand met 40% bij kinderen en een 50% vermindering van bloedarmoede bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd tegen 2030. Regeringen en donoren moeten deze toezeggingen nakomen.

Humanitaire hulp

Meer middelen mobiliseren voor humanitaire hulp. De humanitaire hulp aan de Oekraïense bevolking wordt opgeschaald. Tegelijkertijd moet de hulp aan andere bevolkingsgroepen die zijn getroffen door conflicten, de pandemie of klimaatverandering, worden voortgezet, deze mag niet in het gedrang komen. Er is zelfs veel meer geld nodig om een ​​snel verslechterende voedselzekerheid aan te pakken. Genoemde $ 27 miljard is een goed begin. Maar in 2021 schatte het Standing Together for Nutrition Consortium al dat er nog eens $ 44 miljard nodig zou zijn om de gevolgen van de pandemie te bestrijden. En dat komt bovenop de $ 70 miljard over 10 jaar die de Wereldbank al in 2017 becijferde.

Voedselsystemen veerkrachtiger

Uiteindelijk moeten regeringen, donoren, de particuliere sector en maatschappelijke organisaties voedselsystemen opbouwen die veerkrachtiger en duurzamer zijn en die de consumptie van veilige, voedzame en betaalbare voeding door mensen ondersteunen. Naast het acute probleem van voedseltekorten, kan de huidige crisis ook gevolgen hebben voor een generatie vrouwen en kinderen die al kwetsbaar is voor ondervoeding – met negatieve gevolgen voor het menselijk kapitaal van gemeenschappen en naties die generaties voelbaar zullen blijven. Dit is het moment om ervoor te zorgen dat de vrouwen en kinderen in de wereld het voedsel en de voeding krijgen die ze nodig hebben.

Saskia Osendarp is directeur van het Micronutrient Forum en co-coördinator van het Standing Together for Nutrition Consortiuim in Washington DC. Gerda Verburg is assistent secretaris-generaal bij de VN en coördinator bij Scaling Up Nutriton Movement in Geneve. Ze schreven samen met acht anderen een uitgebreid opinie artikel over dit onderwerp in tijdschrift Nature. Dit is een sterk ingekorte vertaling daarvan.