Marco Agema: ‘Ga samenwerken, anders mis je de boot’

Marco Agema is afkomstig uit de snackbarwereld. Zijn vader startte in 1976 met Friet van Piet. “Hij was een creatief ondernemer, die tientallen jaren geleden al frites met een topping verkocht om meerwaarde te bieden”, aldus Agema, die in 2004 de cafetaria overnam. “Ik zette het bedrijf op dezelfde voet voort, tot ik in 2006 vader werd. Dat bracht mij tot dieper nadenken over mijn verantwoordelijkheid als ondernemer en als mens. Zo ben ik langzaam maar zeker een impactondernemer geworden.” In 2017 verkocht hij de snackbar en begon hij met het adviesbureau Duurzaam Denken Doen. Niet veel later richtte hij ook de Snackbar van de Toekomst op, met als doel samen met de voedselketen bewustere keuzes te maken. “Ik deel mijn visie en probeer tegelijkertijd mijn eigen ecologische voetdruk zo klein mogelijk te houden.”

Vet-, zout- en suikerreductie worden steeds belangrijker. Wees daar klaar voor en ga experimenteren

Heel bewust richt hij zich vooral op het ontwikkelen van gezonde frituursnacks. “Deze snacks worden omarmd door een brede doelgroep, die ik heel graag wil meenemen in het proces van betere voeding. Bovendien is het mij een doorn in het oog dat snacks altijd worden bestempeld als ongezond. Dat hoeft helemaal niet het geval te zijn. Wij stellen bijvoorbeeld bepaalde voorwaarden om met onze producten te werken.”

Plantaardige bitterbal

In samenwerking met coöperatie de Graanrepubliek ontwikkelt Agema een duurzame bitterbal, die is gekoppeld aan de circulaire gedachte, het maken van een gezonde keuze en verbeteren van de biodiversiteit. “De plantaardige bitterbal bestaat uit 28 verschillende ingrediënten. Daarbij gebruiken we zoveel mogelijk lokale producten van de bij de coöperatie aangesloten boeren.” Daarin gaat hij heel ver. “Naast plantaardige eiwitten gebruik ik verschillende specerijen zoals kruidnagel, die helaas uit het buitenland komt. Daarom heb ik met de boeren afgesproken dat wij op zoek gaan naar een product dat de smaak van kruidnagel benadert. Zo kunnen we over een jaar of vier, vijf onze eigen, lokale specerijen toevoegen.” Dat is ook de reden om de snack ‘beterbal’ te noemen. “Samen met studenten en partners van de Graanrepubliek probeer ik hem iedere keer beter te maken. In een jaar tijd hebben we belangrijke stappen gezet en een smaakvolle basis ontwikkeld.”

Hybride frites

Een ander product waar Agema aan werkt is hybride frites van aardappel- en pompoenpoeder. “Vier studenten van het MBO Terra-College in Groningen vroegen of ik hen wilde helpen met het ontwikkelen van een nieuw product op basis van pompoenen die boeren niet kunnen afzetten, omdat ze niet worden geaccepteerd in de markt. Samen hebben wij de pompoenpatat ontwikkeld.” De patat was een succes. In 2019 wonnen de studenten hiermee de landelijke MBO Challenge Voedselverspilling. De ondernemer is nog lang niet uitontwikkeld. “Ik ben bezig met het ontwikkelen van hybride frites, bestaande uit aardappel- en pompoenpoeder. Deze frites zijn vergelijkbaar met raspatat, dat uit aardappelzetmeel bestaat. Ik denk dat dit een van de snacks van de toekomst wordt.”

Meer samenwerking

Agema vindt het belangrijk om studenten bij zijn innovaties te betrekken. “Als ondernemer ben je verantwoordelijk voor opvolging in je vakgebied. Zowel kleine als grote ondernemers kunnen een bijdrage leveren aan meer kennis in het vak.” Hij raadt aan om ook met andere bedrijven samenwerking te zoeken. “Delen is vermenigvuldigen. Ik zie het als een vliegwiel. Als je de grote en kleine foodbedrijven meekrijgt, raakt alles in een stroomversnelling.” Dat is volgens hem hard nodig. “Vet-, zout- en suikerreductie worden steeds belangrijker. Wees daar klaar voor en ga experimenteren. Er ontstaan veel nieuwe concepten en die winnen keihard terrein. Dat komt doordat ze een specifieke doelgroep aanspreken en die doelgroep wordt steeds groter. Wacht niet te lang. Straks heb je geen keuze meer.”