Voedselzekerheid: het juiste moment voor korte ketens

Dit is begonnen met de coronapandemie, waar de wereldwijde voedselhandel verstoord is geraakt door de vele lockdowns. Het onderwerp is echter nog urgenter geworden door de oorlog in Oekraïne. Het wereldwijde voedselsysteem blijkt fragiel te zijn en een bedreiging voor de voedselvoorziening in veel landen. Zo zijn veel landen afhankelijk van granen uit Oekraïne.

Verkorten van de voedselketens

Desondanks luidt het adagium ‘never waste a good crisis’. Dit geldt juist ook voor de voedselcrisis – een crisis in de voedselvoorziening – waar er meerdere wegen voorwaarts zijn. De belangrijkste is het meest urgent – maar vergt ook de langste adem – en dat is het verkorten van de voedselketens. Op dit moment is een keten van een gemiddelde maaltijd volgens Barbara Baarsma van Rabobank ongeveer 30.000 kilometer.

Een kortere voedselketen is niet alleen een oplossing voor de kwetsbaarheid van het voedselsysteem, maar levert ook andere voordelen op. Zo kan door kortere ketens de kringloop makkelijker worden gesloten doordat voedsel lokaal wordt geproduceerd. Daarnaast is een kortere reis van het voedsel duurzamer doordat er bijvoorbeeld minder transportkilometers zijn.

Naast kortere ketens zijn er ook nog andere oplossingen denkbaar om voedselzekerheid te waarborgen

Toch zijn er ook veel uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan de aangepaste logistiek, de bestaande (Europese) subsidiestromen die hier niet op ingespeeld zijn en de kennisontwikkeling die nodig is voor meer hoogwaardig lokaal geproduceerd voedsel.

Politieke durf

Naast kortere ketens zijn er ook nog andere oplossingen denkbaar om voedselzekerheid te waarborgen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het stimuleren van de markt voor eiwitvervangers of het tegengaan van voedselverspilling. Daarnaast zouden telers zich meer in kunnen zetten voor het produceren van betaalbaar eten met een hogere voedingswaarde.

Er zijn genoeg oplossingen voorhanden om de wereldwijde voedselcrisis het hoofd te bieden. Het vergt echter politieke durf en een lange adem om deze oplossingen nu op te pakken.