Regels nodig vanwege marktmacht bestelplatforms

Maar de vrije markt kan leiden tot ongewenste situaties waarbij bedrijven door slim opereren een monopoliepositie bereiken. Dan moet de overheid alert worden. Staan de prijzen nog in verhouding tot wat de monopolist aanbiedt? Of wordt de marktmacht misbruikt ten koste van andere bedrijven of consumenten? De Europese Commissie heeft in het verleden monopolisten als Microsoft en Google forse boetes opgelegd vanwege machtsmisbruik.

Kritische blik door Brussel

Het wordt tijd dat Brussel ook eens kritisch kijkt naar de marktmacht van bestelplatforms. Maaltijdbezorger Thuisbezorgd verhoogt eind juli de commissie van 13 naar 14% van de bruto-omzet van de horeca-order, vanwege inflatie en hogere bedrijfskosten. De vereniging van frituurders (ProFri) heeft uitgerekend dat dit voor Thuisbezorgd een omzetstijging is van 30% in een jaar, omdat horecabedrijven hun prijzen vanwege kostenstijgingen sterk hebben moeten verhogen. Thuisbezorgd hoeft voor die omzetstijging geen extra diensten te leveren. Terwijl veel horecabedrijven voor hun omzet sterk afhankelijk zijn geworden van de bestelplatforms. Ze hebben de tariefsverhoging maar te slikken. Natuurlijk is het een vrije keuze van een ondernemer om gebruik te maken van een bestelplatform. De ondernemer er ook een eigen besteldienst starten. Maar als de marktmacht van een bestelplatform zo groot is dat het leidt tot een ongezonde afhankelijkheid, dan is alertheid geboden.

Twee instrumenten voor Brussel

Er moeten twee dingen gebeuren. De kartelautoriteit kan een onderzoek starten of sprake is van een ongewenst monopolie. En Brussel kan via wetgeving een overlegorgaan verplicht stellen tussen bestelplatforms en bedrijven. Dergelijke inspraakorganen bestaan al langer bij telers van landbouwproducten en hun afnemers. Zo’n overlegorgaan tast de vrije markt niet aan, maar kan excessen wel voorkomen.