Groeiende aandacht en markt voor zuivelvervangers

Ondanks eerdere ontkenningen van de topman, stapt ’s werelds grootste zuivelbedrijf Lactalis binnenkort toch in de plantaardige markt. Daarvoor bouwt het een melkfabriek in Canada om tot productielocatie voor zuivelvervangers. Het is het meest recente voorbeeld van een groot internationaal zuivelbedrijf dat de categorie betreedt. De aandacht voor plantaardig voedsel is groot, zo ook vanuit de zuivelindustrie, ondanks dat het soms gevoelig ligt.

FrieslandCampina

Ook FrieslandCampina blijft niet achter. Zo ging het bedrijf onlangs een samenwerking aan met De Nieuwe Melkboer, een bedrijf van twee voormalig melkveehouders die zelf soja telen en er zuivelalternatieven van maken. Ook heeft FrieslandCampina inmiddels meerdere plantaardige producten in zijn portfolio, zoals ingrediënten voor plantaardige sportdrinks, plantaardige slagroom voor de foodservice en onder Friesche Vlag een alternatief voor koffiemelk op basis van haver. _{Tekst gaat door onder de foto} {{foto,2}} Andere voorbeelden zijn het Duitse zuivelbedrijf DMK, moederbedrijf van DOC Kaas, dat dit jaar zijn eerste vegan zuivelalternatieven introduceerde. Het Franse Danone nam in 2017 al het Amerikaanse Whitewave over, waardoor de amandeldrinks van Alpro in het portfolio kwamen en inmiddels niet meer weg te denken zijn bij Danone.

Lees ook: DMK: plantaardig is must, maar geen volledige vervanging

Groei van zuivelvervangers

De interesse in zuivelalternatieven bij deze bedrijven komt niet uit de lucht vallen. De zuivelalternatieven zijn op dit moment de grootste productcategorie binnen de bewerkte plantaardige producten. Rabobank berekende vorig jaar dat de zuivelvervangers de komende jaren met 7 tot 8% per jaar zullen groeien in de EU en dat het consumptieaandeel in 2035 uitkomt op bijna 9% tegenover 4% in 2020. Tegelijk verwacht de bank dat de consumptie van verse melk zal dalen met gemiddeld 0,7% per jaar.

Melkvervangers de grootste categorie

In de verse melk zijn alternatieven al meer ingeburgerd dan in bijvoorbeeld kaas. Melkvervangers is dan ook de grootste categorie. Het grootste deel van de groei die Rabobank verwacht zal dan ook komen van de melkvervangers. Veel consumenten kiezen voor melkvervangers vanwege gezondheidsredenen. Mensen die bijvoorbeeld lactose-intolerant zijn, kwamen al vroeg terecht bij melkalternatieven zoals soja-, amandel-, rijst-, of haverdranken. Daarnaast brengen zorgen over het klimaat en dierenwelzijn consumenten naar het schap met melkvervangers.

Peulvruchten

Rabobank verwacht dat voor de groei van de zuivelalternatieven in 2035 ongeveer 500 kiloton aan extra granen, peulvruchten en oliezaden nodig is. Ondanks dat de meeste grondstoffen voldoende beschikbaar zijn om de groei in plantaardige zuivel- (en vlees-)vervangers op te vangen, is er de wens om de teelt van eiwitrijke gewassen in Nederland op te voeren. CBS-cijfers laten zien dat er de afgelopen jaren al een stijgende lijn zat in het areaal peulvruchten in Nederland. In 2022 is het areaal peulvruchten 4.520 hectare (na drie jaar van groei dit jaar een lichte daling ten opzichte van 2021). Tien jaar geleden was dat nog 2.720 hectare. Vooral het teeltoppervlak veldbonen is de afgelopen jaren flink toegenomen: van 330 hectare in 2012 naar ruim 2.000 hectare in 2022.

Green Deal Eiwitrijke Gewassen

De wens om meer eiwitrijke gewassen in Nederland te telen wordt bekrachtigd in de Green Deal Eiwitrijke Gewassen. Die moet de teelt, verwerking, afzet en consumptie van in Nederland geteelde vlinderbloemigen verder vergroten. In deze Green Deal hebben meer dan vijftig partijen zich gecommitteerd aan dit doel. De deal is onderdeel van de Nationale Eiwitstrategie die de overheid in 2020 heeft gelanceerd. Die moet de Nederlandse zelfvoorzieningsgraad van nieuwe en plantaardige eiwitten de komende jaren laten groeien. Duidelijk is dat in ieder geval de aandacht en consumptie groeiend is. Dat biedt kansen voor de Nederlandse gewassen.