Waardevol WhatsApp-onderzoek naar (on)gezonde voeding

WhatsApp blijkt een laagdrempelige manier te zijn om snel een goed beeld te krijgen van eetgewoonten van mensen met een kleine beurs.

Almere heeft de ambitie om gezonde voedselkeuzes aantrekkelijk, betaalbaar en toegankelijk te maken, en de stad richt zich daarbij specifiek op mensen met een kleine beurs. Interventies gericht op deze groep zijn echter vaak op een aantal aannames gebaseerd, zoals âgezond eten is te duurâ of âmensen die in armoede leven hebben weinig kennis over gezonde voedingâ.

Mijn collega Sara Smaal heeft daarom samen met onderzoeksinstituut Flevo Campus een pilotstudie gedaan om beter te begrijpen hoe mensen met een kleine beurs daadwerkelijk eten, en waar mogelijke knelpunten liggen om gezonder te eten.

Fotoâs van maaltijden

Omdat mensen zich niet altijd goed herinneren wat ze hebben gegeten, heeft Sara voor deze studie gebruik gemaakt van WhatsApp: daarmee kun je immers heel direct informatie delen. Een achttal deelnemers stuurde op vijf verschillende dagen een foto van hun maaltijd (wisselend ontbijt, lunch en avondeten), en beantwoordde daarbij een aantal heel korte vragen. Een paar weken later werden de bevindingen besproken in een-op-eengesprekken met de deelnemers.

De fotoâs, de berichtjes en de verdiepende gesprekken bieden interessante inzichten

Het onderzoek is gebaseerd op een kleine groep mensen en is dus niet representatief. Toch bieden de fotoâs, de berichtjes en de verdiepende gesprekken interessante inzichten. De fotoâs laten bijvoorbeeld een gevarieerd scala aan zelfbereide maaltijden zien: omdat veel deelnemers met gezondheidsproblemen kampen, letten zij vaak goed op wat ze eten.

Aanbiedingen en de voedselbank

Tegelijkertijd bleek dat veel mensen afhankelijk zijn van anderen omdat ze door hun gezondheidsproblemen niet altijd mobiel zijn. Maaltijden worden bijvoorbeeld klaargemaakt door familie, buren of sociale organisaties. Ook zijn sommige deelnemers afhankelijk van aanbiedingen en de voedselbank. Die voedselbank kampt met tekorten en is in het uitgestrekte Almere soms ver weg. Sommige deelnemers sloegen dan ook wel eens het ontbijt of de lunch over. Met de huidige inflatie en de groeiende energiekosten zijn dit zorgwekkende bevindingen. De volgende stap is om dit onderzoek te herhalen met een grotere groep respondenten, zodat we toe kunnen werken naar een aantal gerichte en breed gedragen aanbevelingen. De deelnemers spraken bijvoorbeeld van eenzaamheid en schaamte, en gaven aan dat het belangrijk is dat er plekken zijn waar mensen samen kunnen eten, hun problemen kunnen bespreken en steun kunnen vinden bij elkaar. Als de gemeente goed luistert naar de verschillende behoeften en ideeÃ«n die er bestaan bij de doelgroep, kan ze beter bepalen hoe ze ervoor kan zorgen dat daadwerkelijk alle Almeerders de mogelijkheid hebben om gezond te eten. Met dank aan Sara Smaal.