Levensmiddelensector als laatste afgeschakeld bij gastekort

Projectleider Arthur Vernooij van Berenschot ging woensdag niet in detail in op de mogelijkheid om gehele sectoren af te schakelen, als daartoe de noodzaak zou ontstaan bij een tekort aan gas. Daarover sprak hij in beslotenheid met de Tweede Kamer. De afschakelstrategie is onderdeel van het Bescherm- en Herstelplan Gas (BHG) dat wordt ingezet als er een tekort aan gas ontstaat. De eerste stap is dan dat over de gehele breedte een vermindering van het gasverbruik wordt opgelegd. Daarna wordt gekeken naar welke grote bedrijven met een groot gasverbruik kunnen worden stilgelegd, daarna volgt de optie om gehele sectoren stil te leggen. Doel van dergelijke ingrepen is de gasvoorziening voor huishoudens en essentiële diensten, zoals ziekenhuis te kunnen garanderen.

Verder kijken dan bedrijven

Bij het stilleggen van sectoren of bedrijven moet verder worden gekeken dan alleen het betrokken bedrijf, zegt Vernooij. “Je kunt een kaasfabriek stilleggen, maar dan moet je je bewust zijn van het feit dat je daarmee ook de weiproductie stillegt, die van belang is voor de productie van babyvoeding. je moet je dus de vraag stellen of je zonder kaas én zonder babyvoeding kunt.” Vernooij maakt duidelijk dat het stilleggen van bij voorbeeld een zuivelfabriek of een suikerfabriek niet alleen iets betekent voor die specifieke bedrijven maar ook voor tienduizenden akkerbouwers en melkveehouders. Het stilleggen van kunstmestfabrieken, heeft ook effect op de beschikbaarheid van AdBlue voor de transportsector. Volgens Vernooij komt dan ook de transportsector in de problemen.

​Maatschappelijke ontwrichting

Afschalen van sectoren of bedrijven mag niet leiden tot maatschappelijke ontwrichting, waarbij de directe veiligheid van de bevolking, of de gezondheid in het geding komt. De toegang tot voldoende levensmiddelen moet ook geborgd zijn. Aan de andere kant heeft Berenschot in zijn onderzoek niet gekeken naar de eventuele economische effecten. Vernooij zegt dat ook niet is gekeken naar bijvoorbeeld internationale concurrentie-effecten. Als een suikerbedrijf als Cosun wordt stilgelegd, loopt het bedrijf het risico dat buitenlandse concurrenten in het gat springen, als daarover geen Europese afspraken zijn gemaakt.