Van Ooijen schreef in een Kamerbrief over Preventieaanpak Leefstijl dat hij onderzoek wil doen naar de wettelijke mogelijkheden om voedingsmiddelen gezonder te maken. Foto: Canva
De overheid zit in een spagaat wat betreft het bevorderen van gezonde voeding. Dat kun je burgers niet verplicht opleggen.
Aan de andere kant kost een ongezonde leefstijl veel geld. De overheid schat dat ongeveer € 6 miljard aan zorgkosten is gerelateerd aan een ongezonde leefstijl. Dus wil die overheid dat mensen gezonder leven en richt zich daarbij vooral op gezonde voeding.
De NAPV formuleert doelen wat betreft de productie van gezonde voeding, maar geen sancties op het niet halen van de doelen
De spagaat tussen betutteling en noodzaak verklaart de voorzichtige houding van de overheid. Dat was in juli dit jaar al te zien toen staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid de Nationale Aanpak Product Verbetering (NAPV) presenteerde. De NAPV formuleert doelen voor 2030 wat betreft de productie van gezonde voeding. Maar er staan geen sancties op het niet halen van de doelen. Dat is erg vrijblijvend.
Meer druk uitoefenen op voedingsmiddelenfabrikanten
De voorzichtige houding van de overheid blijkt ook deze maand weer. Van Ooijen schreef in een Kamerbrief over Preventieaanpak Leefstijl dat hij onderzoek wil doen naar de wettelijke mogelijkheden om voedingsmiddelen gezonder te maken. En de staatssecretaris wil reclame voor ongezonde voeding gericht op kinderen kunnen inperken. Ook dat klinkt niet erg voortvarend.
De overheid kan consumenten niet dwingen gezonder te leven. Maar de overheid kan wel meer druk uitoefenen op voedingsmiddelenfabrikanten door sancties in het vooruitzicht te stellen als ze onvoldoende meewerken aan het bevorderen van gezonde voeding.
Deze stappen werden gezet toen het bedrijfsleven niet meer anders kon vanwege het vooruitzicht op hoge boetes
Dat druk werkt bleek bij de invoering van statiegeld op blikjes en flesjes. Al in 1991 sloten bedrijfsleven en overheid het Convenant Verpakkingen om de hoeveelheid verpakkingen te beperken en hergebruik te stimuleren. Na heel lang touwtrekken kwam er pas in 2021 statiegeld op plastic drinkflesjes en in 2023 volgen de blikjes. Deze stappen werden gezet toen het bedrijfsleven niet meer anders kon vanwege het vooruitzicht op hoge boetes. Het is te hopen dat Van Ooijen doortastender handelt bij het bevorderen van een gezonde leefstijl dan zijn voorgangers deden bij de invoering van statiegeld. Alleen onder druk maken de voedingsbedrijven hun producten gezonder.
