Biohuis: maak dwingende afspraken met retail over biologisch

De vergroting van de biologische productie is alleen zinvol bij voldoende afzetmogelijkheden. Deze boodschap heeft de biologische sector in Den Haag duidelijk over weten te brengen, blijkt uit het Actieplan – Groei van biologische productie en consumptie van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Maar hoe moet die consumptie dan worden gestimuleerd? Daarvoor biedt het ministerie diverse mogelijkheden, maar nog geen concrete oplossingen. Van Biohuis mag het wel wat dwingender. De vereniging van biologische boeren pleit voor bindende afspraken met de retail, zodat hun Nederlandse biologische omzet meegroeit tot 15% in 2030.

Lees ook: LNV wil met keten werken aan groei biologische consumptie

Inhaalslag maken met productie en consumptie

Nederland zal een flinke inhaalslag moeten maken, wil het het biologische areaal van 4% vergroten naar 15% in 2030. De biosector reageert enthousiast op het actieplan, maar noemt de rol van de markt cruciaal. Het marktaandeel van consumentenbestedingen aan biologisch voedsel in supermarkten, speciaalzaken voor duurzame voeding en foodservice ligt in Nederland al jaren rond 3%. LNV ziet verschillende mogelijkheden om de consumptie richting 2030 te vergroten.

Deze mogelijkheden ziet LNV voor meer biologisch

Zo wil het ministerie het aanbod aan biologische producten in de verschillende afzetkanalen vergroten. Er komt een marktontwikkelingsteam om dit te stimuleren. Voor invulling neemt de biologische sector zelf het voortouw. LNV overweegt ook een verplicht aandeel biologische inkoop van biologische groente, fruit en zuivelproducten bij de herziening van de EU-schoolregeling. Een andere denkrichting is het stimuleren van meer biologische producten op de menukaart in de horeca. Interessant is daarnaast extra aandacht voor exportmogelijkheden van biologische producten. Vanuit de handel zelf, maar ook door het netwerk landbouwattachés en de EU. Probleem is daarbij wel dat, net als in Nederland, ook in belangrijke afzetmarkten als Duitsland en Frankrijk de biologische verkopen onder druk staan.

Lees ook: Franse biologische sector moet vechten om te overleven

Voor de eigen inkoop verkent de overheid de mogelijkheid om bij aanbestedingen standaard 25% biologisch voedsel toe te passen. Daarin wordt meegenomen hoe andere overheden en organisaties gestimuleerd kunnen worden hetzelfde te doen, zoals via de criteria voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Catering.

Afspraken met retail en verwerkende industrie

Met de retail en verwerkende industrie wil het ministerie in het kader van het Landbouwakkoord afspraken maken die moeten leiden tot een reële jaarlijkse omzetgroei van biologische producten. Hoe deze afspraken eruit moeten komen te zien, wordt in het plan niet duidelijk gemaakt. De overheid roept supermarkten en verkooppunten die zich nog niet hebben laten certificeren om biologische producten onverpakt te kunnen verkopen of ter plaatse te verwerken, op om zich alsnog te laten certificeren.

CBL blijft met LNV in gesprek over biologisch

Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), de belangenbehartiger van supermarkten en foodservicebedrijven, laat weten niet direct op het actieplan te willen reageren, maar wel over het onderwerp in gesprek te blijven met het ministerie van LNV. Dat gesprek is al langere tijd gaande. Afgelopen zomer uitte toenmalig landbouwminister Staghouwer nog flinke kritiek op supermarktketens die zich uit kostenoverweging niet wilden laten certificeren voor verkoop van onverpakte biologische producten. Na een versoepeling van de certificeringsregels besloten meer supermarkten, waaronder marktleider Albert Heijn, zich alsnog te laten certificeren. Maar nog steeds laat een aantal supermarktketen het afweten.

Beperkte winstgevendheid biologisch

Het is tekenend. De retail wil best wel meewerken om de biologische verkoop te stimuleren en de kosten zo laag mogelijk te houden, zodat meer mensen bereid zijn biologisch te kopen. Tegelijk wijst CBL op de beperkte winstgevendheid. Dat blijkt ook uit onderzoek van ACM en WUR. Supermarkten verwachten zelfs dat dit in de toekomst niet gaat verbeteren. Daaruit spreekt terughoudendheid om bio zonder meer te blijven promoten.

Lees ook: Waarom nemen supermarkten verlies op biologische producten?

Marktwerking zit biologisch dwars

De twijfels van Biohuis lijken dan ook terecht. Zonder bindende afspraken zal de retail bij onvoldoende financiële prikkels op de rem trappen. Dat is zoals de markt werkt. In Frankrijk is dit als gevolg van tegenvallende bioverkopen al gaande. Biologische producten zijn over het algemeen duurder dan gangbare varianten en in financieel moeilijke tijden let de consument meer op de prijs. Regelmatig gaan stemmen op om de doctrine van de markt te doorbreken, maar tot nu toe lijkt de overheid, in ieder geval voor bio, niet zover te willen gaan. Vraag is natuurlijk ook of dit überhaupt juridisch kan?

Voorlopig afwachten

Afspraken met de retail moeten volgens LNV een plekje krijgen in het Landbouwakkoord. In het actieplan wordt gesproken over ‘gezamenlijke afspraken over een pakket aan maatregelen, passend bij de verantwoordelijkheid van de verschillende partijen’. Wat dit precies gaat inhouden, is voorlopig afwachten.