Bestaansrecht Europese honing in gevaar

Er is sprake van een stille achteruitgang van de bijenteelt in Europa. Voor de meeste commerciële bijenhouders is de situatie uitzichtloos geworden. Dat komt vooral doordat de traditionele marktwerking, die wordt bepaald door vraag en aanbod, al jaren wordt gecorrumpeerd door schandalige trucs om de honingconsument te misleiden.

Wetgeving inzake honing niet robuust genoeg

De Europese wetgeving inzake honing is niet robuust genoeg; de consument kan vaak niet duidelijk de exacte plaats van herkomst van de honing vaststellen, met name bij commerciële mengsels van honing uit de EU en uit derde landen. Dit wordt nog verergerd doordat ingevoerde versneden honing (een mengsel van honing met complexe siropen) ertoe leidt dat de winkelprijzen zo laag worden dat de perceptie van de consument van de werkelijke waarde van authentieke honing grondig wordt gewijzigd. Net als mijn collega-imkers op het vasteland zorg ik voor bijen, lever ik bestuivingsdiensten aan Finse fruittelers en akkerbouwers en verzamel en verkoop ik lokale honing. Een deel van mijn activiteiten is ook gericht op het behoud van de Europese donkere bij, een beschermde soort, die in mijn regio bijna was uitgestorven.

Concurrentie met ingevoerde producten die niet aan de wettelijke definitie van honing voldoen, is niet mogelijk

Minder verkoop door imkers, groeiende voorraden lokale honing en het uitblijven van winstgevendheid doen de Europese productie geleidelijk afnemen. De concurrentie met ingevoerde producten die niet aan de wettelijke definitie van honing voldoen, is eenvoudigweg niet mogelijk. Ter illustratie: de aangegeven waarde van uit Azië ingevoerde honing bedraagt al jaren ongeveer € 1,50 per kilo, terwijl de gemiddelde productiekosten van in Finland geproduceerde honing kunnen oplopen tot € 15 per kilo: tien keer meer! De huidige inflatie en de gestegen energiekosten versnellen deze tendens alleen maar. Wij zijn niet in staat onze prijzen aan te passen aan het niveau van ingevoerde producten die siropen bevatten die losstaan van de inflatie en natuurlijke weersschommelingen.

Groter belang

Sommigen zullen misschien aanvoeren dat honing geen wezenlijk bestanddeel van de Europese en nationale economie is. We moeten de kritieke marktsituatie echter bekijken in een bredere maatschappelijke context. Door imkers gehouden honingbijen spelen een essentiële rol bij de bestuiving van het voedsel dat onze burgers eten, om nog maar te zwijgen van het behoud van de biodiversiteit om ons heen. CopaCogeca schat dat de vernietiging van de bestaansmiddelen van Europese commerciële bijenhouders kan leiden tot het verlies van meer dan 5 miljoen honingbijenkolonies op het hele continent. Dat is bijna een derde van de huidige aantallen. In het licht van de grootste maatschappelijke uitdagingen, zoals de klimaatverandering, kunnen we ons een dergelijke vermindering niet veroorloven, omdat de populaties van andere insectenbestuivers er eenvoudigweg niet zijn om het verlies van door imkers gehouden honingbijenvolken te vervangen.

Bekende remedies tegen de marktcrisis

Om deze situatie het hoofd te bieden, moeten we meer doen dan als toeschouwer toekijken, aangezien de politieke oplossingen al duidelijk zijn vastgesteld. De Commissie moet snel beleidsbeslissingen nemen om die oplossingen uit te voeren en CopaCogeca, de lidstaten en de leden van het Europees Parlement staan klaar om mee te werken. Ten eerste is er de komende herziening van de richtlijn van de Raad inzake honing (2001/110/EG). De richtlijn moet de volgende drie prioriteiten aanpakken om tot concrete resultaten te komen: transparante informatie voor exploitanten in de voedselketen en consumenten over de oorsprong en de samenstelling van honingmengsels, het verschaffen van instrumenten om fraude met honing doeltreffend te bestrijden en het behoud van de honingkwaliteit, wat zowel de consumenten als de producenten ten goede komt.

We moeten een rode lijst opstellen van importeurs en fabrikanten die niet naar de EU-markt mogen exporteren

Traceerbaarheid en laboratoriumonderzoek naar de oorsprong van de honing zullen een essentieel onderdeel vormen van het versterkte rechtskader als middel voor nalevingscontroles met een transparantere etikettering. De Commissie en de nationale autoriteiten moeten ook in staat zijn vervalsing en handel in frauduleuze honing te voorkomen. We moeten een rode lijst opstellen van importeurs en fabrikanten die niet naar de EU-markt mogen exporteren, in combinatie met het systematisch testen van geïmporteerde partijen honing die in bulk worden verhandeld.

Een duidelijker oorsprongsetikettering

Ten slotte is het ook belangrijk dat wij zorgen voor een duidelijker oorsprongsetikettering om de consument mondiger te maken. We hebben enorme inspanningen in die richting geleverd en onze sector is er nu klaar voor. Samen met mijn collega’s van CopaCogeca zijn wij ervan overtuigd dat dringend beleidsmaatregelen moeten worden genomen om de daling van de Europese productie te keren en het imago van honing te beschermen. Zonder dergelijke politieke beslissingen wordt onze bijenteelt gereduceerd tot een hobbyactiviteit in een openluchtmuseum, met verstrekkende gevolgen voor ons milieu, onze voedselproductie en ons consumentenvertrouwen.