Consumptie sturen is nog niet zo gemakkelijk

Supermarkten weten dit. Let op de folders. Nu de ergste prijsstijgingen voor grondstoffen achter de rug lijken, knallen de folders aanbiedingen. Marktleider Albert Heijn kondigt meer kortingen op verse groenten en fruit aan.

En wat reken je nu precies tot groente en fruit?

Een dergelijke strijd om de consument zet meer zoden aan de dijk dan allerlei dure, ingewikkelde regelingen. Zo wijst een recente studie uit dat een btw-verlaging van 9 naar 0% slechts tot 4% meer consumptie van groente en fruit leidt. En wat reken je nu precies tot groente en fruit? SEO Economisch Onderzoek becijfert dat de maatregel € 550 miljoen tot € 950 miljoen kost. De onderzoekers pleiten voor een andere aanpak, bijvoorbeeld extra heffing op ongezonde voeding. Hier steekt de suikertaks de kop op.

Gedrag via belastingen sturen

Eenzelfde signaal komt van Tapp-coalitie. De organisatie bepleit een heffing op rood vlees om overconsumptie tegen te gaan. Na klimaat en dierenwelzijn voert de organisatie gezondheidskosten als argument aan. Tapp gelooft in 0% btw op gezond en duurzaam geproduceerd voedsel.

Het Centraal Planbureau is op zijn beurt hier weer scepsis over. ‘Niet effectief’ en ‘complex’ luidden amper twee weken geleden de kwalificaties voor al die pogingen om het gedrag via belastingen te sturen. Bovendien komt dat voordeel vooral bij de meest draagkrachtige huishoudens terecht. En dat wil je als overheid nou net niet.

Een welles-nietesdiscussie

Ondertussen strijden allerlei belangengroepen in een welles-nietesdiscussie. Ieder heeft zijn eigen gelijk, en is nauwelijks bereid naar andermans argumenten te luisteren. Het woord is aan het kabinet dat dit najaar een keuze maakt. Of het beleid uiteindelijk het beoogde effect heeft, staat over enkele jaren in een dik rapport.