Vakbonden voelen zich sterk

De vakbonden voelen zich duidelijk sterk. Dat heeft verschillende oorzaken, zoals krapte aan personeel en de torenhoge inflatie.

Voor het eerst sinds lange tijd zijn er acties in de zuivelindustrie. Vakbonden FNV en CNV hebben op 1 mei, de dag van de arbeid, een estafettestaking in gang gezet die tot halverwege de maand gaat duren.

Om de paar dagen ergens in het land een bedrijf plat, dat is de powerplay die de bonden spelen. Half mei maken ze de balans op. Mogelijk volgen dan andere, meer ingrijpende, acties. De vakbonden voelen zich duidelijk sterk. Dat heeft verschillende oorzaken. Volgens FNV is het ledental flink gestegen en zijn er vooral ook veel jonge leden bij gekomen. Dat zou een trendbreuk zijn. Op de achtergrond is er de al jarenlange krapte aan personeel. De tijd van voor jou tien anderen is voorbij. De werknemers worden zich steeds meer bewust van de sterke onderhandelingspositie die ze daardoor hebben.

Ongekend bod van NZO afgewezen

Een andere factor is de torenhoge inflatie. Zelfs het op zich ongekende bod van de zuivelbedrijven (NZO) van 8% loonsverhoging kan een reÃ«le daling van de koopkracht niet tegenhouden. Op tafel ligt een eis van maar liefst ruim 14% loonsverhoging plus meestijging van de lonen met de inflatie. Het cao-overleg is vorige maand in het zicht van de eindstreep geklapt. Er zat nog maar 2% tussen eis en bod (10% versus 8%). Nu dat overleg is vastgelopen, is dat net-niet compromis ook van tafel en gaat het dus weer over die ruim 14%. Intussen lijkt de staking bij Albert Heijn zich uit te breiden. Staken is een bot onderhandelingsmiddel waar iedereen per saldo minder van wordt. Gelukkig heeft Nederland geen grote stakingstraditie. Het is te hopen dat ook nu weer de partijen er aan de overlegtafel uit komen. De voedselketen is te kwetsbaar voor dergelijke powerplay.