Productielocatie FrieslandCampina in Borculo. Foto: Martijn ter Horst
In dit artikel
FrieslandCampina heeft de winst in het eerste half jaar van 2023 zien verdampen. Leden-melkveehouders ontvangen dan ook geen interim-uitkering.
De recent aangetreden CEO Jan Derck van Karnebeek geeft aan dat het verbeteren van de winstgevendheid topprioriteit heeft. Daarbij moeten de kosten omlaag. Hij houdt voor komend half jaar rekening met herstructureringskosten.
De winstdaling komt niet geheel als verrassing. De zuivelonderneming hield al rekening met het feit dat ongunstige marktomstandigheden een grote stempel zouden drukken op de resultaten in met name de eerste helft van 2023. Zo daalden de basiszuivelprijzen veel sneller dan de garantieprijs wat leidde tot een aanzienlijk verlies.
Het bedrijfsresultaat daalde ten opzichte van de eerste helft van 2023 met bijna 86% naar € 47 miljoen (2022: € 328 miljoen). Dit is met name een gevolg van tegenvallende resultaten in de divisies Food & Beverage en Trading. Betere resultaten in de divisies Ingredients en Specialised Nutrition, groei van Friso prestige en heropening grens Hongkong-China konden dit verlies aan winstgevendheid niet compenseren. De nettowinst daalde met 94% naar € 8 miljoen. De netto-omzet steeg met 4,6% naar € 6,9 miljard. Deze stijging werd voornamelijk gedreven door eerder doorgevoerde prijsverhogingen en was niet voldoende om de forse winstdaling te voorkomen.
Melkprijs FrieslandCampina gestegen
De pro forma melkprijs (garantieprijs plus toeslagen) voor leden-melkveehouders steeg met 0,7% naar € 51,70 per 100 kilo. De pro forma prestatieprijs (melkprijs plus rente op ledenobligaties en toevoegingen algemene reserve) ging met 3,9% omlaag naar € 50,58 ten opzichte van het eerste half jaar in 2022 omdat de algemene reservering negatief was als gevolg van de lagere resultaten.
Over de eerste helft van 2023 betaalt FrieslandCampina geen interim-uitkering aan de leden-melkveehouders. In 2022 keerde de zuivelonderneming vanwege de onzekere vooruitzichten voor de tweede helft van het jaar ook geen interim-uitkering uit ondanks een flinke stijging van de omzet en winst. Wel werd een interim-uitkering gereserveerd van €0,69 per 100 kilo melk. Over het heel 2022 kwam de nabetaling uit op €0,90 per 100 kilo.
De leden-melkveehouders leverden in de eerste helft van 2023 4,8 miljard kilo melk aan de productielocaties van FrieslandCampina. Dit was, ondanks een vertrek van 190 leden-melkveehouders tussen 1 juli 2022 en 1 juli 2023, 0,5% meer dan in dezelfde periode vorig jaar. CFO Hans Janssen geeft aan dat de onderneming wil groeien in volume of op zijn minst het bestaande volume wil behouden. Over het voorlopige resultaat van de huidige ledenwervingscampagne wil hij nog niets kwijt.
‘Melkprijssystematiek FrieslandCampina blijft zoals die is’
FrieslandCampina zag zich in de eerste helft van dit jaar geconfronteerd met de nadelen van de eigen melkprijssystematiek. Voorraden moesten voor lagere prijzen worden verkocht dan ze waren geproduceerd. Vooral bij de verkoop van kaas en boter deed dit pijn, ook al zag de zuivelonderneming deze nadelige gevolgen ruim van te voren aankomen. FrieslandCampina liet afgelopen juni al weten het jaar moeizaam te zijn gestart. Janssen legt uit dat het voorraad niveau niet anders was dan andere jaren. De garantieprijs daalde minder hard dan de basiszuivelprijzen en dat leidde tot een aanzienlijk verlies. Dit alles is volgens de financieel directeur geen reden om de melkprijssystematiek tegen het licht te houden. “Die blijft zoals die is”, aldus Janssen. Omdat het verschil tussen garantieprijs en basiszuivelprijzen nu kleiner wordt, zal dit effect in de tweede helft van het jaar minder impact hebben, zo is de verwachting.
Zuivelconsumptie wereldwijd onder druk
Wel houdt FrieslandCampina voor de rest van het jaar rekening met volumes die onder druk blijven staan door inflatie en koopkrachtverlies van consumenten. Van Karnebeek legt uit dat de zuivelconsumptie wereldwijd onder druk staat als gevolg van verlies aan koopkracht. Daar hebben alle zuivelondernemingen mee te maken. Het is dus niet zo dat er geen vraag is, maar een deel van de consumenten kan de producten simpelweg niet betalen. In Azië en Afrika is sprake van een volumedaling. In Europa is ook sprake van volumedaling, maar gaat het ook om ‘downtrading’, een verschuiving van A-merken naar huismerken.
Ook stijgende rentes en nadelige valuta-effecten zullen naar verwachting een negatief effect hebben op het resultaat van de onderneming in de tweede helft van 2023. FrieslandCampina geeft aan de kostenstructuur tegen het licht te houden wat mogelijk zal leiden tot herstructureringskosten in de tweede helft van het jaar. Tot nu toe zijn alleen extra kostenbesparingen doorgevoerd op de korte termijn. Het gaat hier volgens de CEO om besparingen op het aannemen van nieuw personeel, reiskosten en organiseren van conferenties. Het woord ‘reorganisatie’ wil Van Karnebeek nog niet in de mond nemen, maar het nadrukkelijk benoemen van herstructureringskosten is niet voor niets. Komende maanden gaat hij samen met het bestuur om tafel om de verschillende opties te bespreken. Dat er iets moet gebeuren is voor iedereen helder. “We zijn niet tevreden en ik denk dat onze leden er net zo over denken”, aldus Van Karnebeek.
Desalniettemin ziet hij nog genoeg mogelijkheden om de winstgevendheid structureel te verbeteren, ook in minder margerijke product- en klantsegment. “De kansen zijn onverminderd groot.” Hoe dit in zijn werk moet gaan, komt in een aanscherping van de strategie Expedition 2030. Daarin ook aandacht voor de duurzaamheidsagenda van de zuivelonderneming onder andere door het uitvoeren van het klimaatplan.
(1) Garantieprijs is in euro’s per 100 kilogram melk, exclusief btw bij 3,58 procent eiwit en 4,45 procent vet.
(2) Betreft saldo garantieprijs van 49,63 euro en een verrekening van 0,33 euro per 100 kilogram melk voor een te lage inschatting over het eerste halfjaar 2023.
(3) Deze elementen worden bepaald op basis van de winstcijfers over het gehele jaar.
(4) Met ingang van 2023 ontvangen leden-melkveehouders een variabele Foqus planet-toeslag voor Duurzame Ontwikkeling, inclusief weidegang, van maximaal 3,50 euro per 100 kilogram melk. De gemiddelde toeslag bedraagt 1,73 euro per 100 kilogram. Melkveebedrijven die On the way to PlanetProof-melk leveren ontvangen geen Foqus-planet-toeslag. De coöperatieve inhouding voor duurzaamheid is voor 2023 voor alle leden 0,60 euro per 100 kilogram melk.
(5) Bijzondere melkstromen betreffen het totaalbedrag van uitkeringen per 100 kilogram melk voor Landliebe, VLOG (non-GMO) en On the way to PlanetProof van 0,52 euro per 100 kilogram en het verschil tussen de uitbetaalde garantieprijzen voor biologische melk (61,05 euro) en gangbare melk (49,96 euro). Gemiddeld over alle FrieslandCampina-ledenmelk is dit 0,09 euro per 100 kilogram.
