Met passende foodopleidingen bijdragen aan terugdringen personeelskrapte

Het bedrijfsleven vroeg ons om wat hoger opgeleide studenten op mbo niveau 3 en 4, vertelt projectleider Mirjam Pees over de start van Meeting Point Food – SVO in 2019. “Hiervoor hebben we natuurlijk onze bbl-vakopleidingen zoals onze slagersvakopleiding, maar deze zijn gericht op een specifiek vak. Daarom zijn we in 2016 gestart met een bol-opleiding: een voltijdse opleiding, waarbij studenten ‘foodbreed’ worden opgeleid op mbo niveau 3 en 4. Hierbij leren de studenten alle skills die ze nodig hebben voor een functie in de foodindustrie. Er is een enorm tekort aan werknemers op dat niveau.”

Bedrijfsleven en onderwijs dichter bij elkaar brengen

Helaas had deze opleiding weinig bekendheid. “We wilden hem graag een extra boost geven en het bedrijfsleven wilde ons daarbij ondersteunen”, legt Roeland Buijsse, voorzitter van het College van Bestuur, uit. “Dat was voor ons de aanleiding om een Regionaal Investerings Fonds (RIF) project aan te vragen: een subsidie vanuit de overheid om het bedrijfsleven en het onderwijs dichter bij elkaar te brengen. Voor een RIF-aanvraag heb je allerlei partners nodig die mee willen werken. Zodoende zijn we een samenwerking gestart met McDonald’s, Ambachtelijke Versdetailhandel Nederland (AVN), Vereniging van Visspecialisten (VNV), Koninklijke Nederlandse Slagers (KNS), Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) en de Horeca Vakschool Rotterdam. Zij hebben deelgenomen aan onze stuurgroep en input gegeven over wat zij graag in de opleidingen wilden terugzien. Daarnaast hebben we hun expertise gebruikt voor het geven van gastlessen en hebben we excursies naar hun bedrijven georganiseerd. En ze hebben financiering en inzet geleverd.”

De eerste twee jaar maken ze kennis met veel verschillende aspecten van de foodbranche

Het project had vijf hoofdoelen: onderwijsvernieuwing, professionalisering van docenten, ontwikkeling van onderzoekende vaardigheden, vergroten van de innovatiekracht en verbetering van de bekendheid van de opleidingen. Op het gebied van onderwijsvernieuwing staat een brede basis centraal, waarbij alle sectoren aan bod komen en de studenten zich goed kunnen oriënteren. “De eerste twee jaar maken ze kennis met veel verschillende aspecten van de foodbranche. Zo kunnen ze erachter komen wat ze echt leuk vinden en wat echt bij hen past. Niveau 3 is verdeeld in vier periodes, waarin iedere keer een ander segment aan bod komt: voedingsindustrie, retail/groothandel, versspeciaalzaken en foodservice. Na de tweejarige opleiding op niveau 3 kunnen ze doorstromen naar het bedrijfsleven of starten met niveau 4, dat één jaar duurt.”

Foodsafari

Het schooljaar wordt gestart met een negen weken durende foodsafari. Pees: “In deze periode laten wij de studenten met zoveel mogelijk verschillende bedrijven in de foodbranche kennismaken. Zo brengen ze onder meer een bezoek aan de McDonald’s, een groothandel, een visbedrijf en een bedrijf uit de voedingsindustrie.” Een ander verzoek vanuit de branche was om de doorstroom maar het hbo te stimuleren. “Wij laten nu de studenten van niveau 3 kennismaken met het hbo”, vertelt Buijsse. “Daarnaast komen afgevaardigden van de hbo-scholen bij ons langs om meer over de verschillende opleidingen te vertellen aan studenten van niveau 4.”

Inhuren van hybride docenten

Om een verdere professionalisering te realiseren, is een scholingsprogramma gemaakt voor hybride docenten die vanuit het bedrijfsleven in het onderwijs willen werken. “We zorgen ervoor dat ze goed begeleid worden en dat ze hun onderwijsbevoegdheid kunnen halen. Aan de andere kant bieden we onze eigen docenten de mogelijkheid om 40 uur per jaar stage te lopen bij een bedrijf dat hen interessant lijkt. Zo kunnen zij qua kennis helemaal up to date blijven.” Het inhuren van deze hybride docenten werkt volgens Pees heel goed. “Wij hebben hen ingezet voor lessen waarover wij geen specifieke kennis in huis hebben. Zo heeft iemand vanuit de visbranche onze studenten lessen visfileren gegeven. De bedrijven zelf vinden het ook heel leuk om mee te werken. Ze zijn op zoek naar werknemers en op deze manier kunnen ze de bekendheid van hun bedrijf in de regio vergroten en wellicht potentiële stagiaires aanspreken. Ook de studenten vinden het ontzettend boeiend als iemand vanuit de praktijk over zijn ervaringen vertelt. Daar worden ze heel enthousiast van.”

Onderzoekende vaardigheden

Een ander belangrijk speerpunt was het ontwikkelen van onderzoekende vaardigheden. “In het kader hiervan laten we studenten werken aan authentieke projecten vanuit het bedrijfsleven. Daarbij krijgen de studenten concrete opdrachten, zoals het ontwikkelen van een smakelijk product van insecten, of het op de markt brengen van een gezonde vruchtensap, die toch een lange houdbaarheid heeft.” In dat kader noemt ze het Plant4Texture-project, waarbij studenten in samenwerking met de WUR en KNS hebben gewerkt aan het ontwikkelen van een pasta voor hybride producten. “Dit project was 31 december afgelopen. We vonden het zo jammer dat het gestopt is. Daarom hebben we er in samenwerking met de WUR een practoraat van gemaakt. Zodat het project nog vier haar lang kan doorgaan.”

Meer middelbare scholen bezocht

Om de bekendheid te vergroten, is vanuit het RIF een klein foodtrailertje gekocht. “Deze gebruiken we sowieso voor de werving om op schoolpleinen wat lekkers uit te delen en vooral om ons verhaal te vertellen. Maar daarnaast wordt hij ook voor projecten gebruikt. Zo kunnen studenten er bijvoorbeeld mee op de markt of op een festival staan, waarbij ze alles van A tot Z moeten regelen, inclusief een vergunningaanvraag bij de gemeente.” Daarnaast zijn onder meer middelbare scholen bezocht, heeft SVO op de grote onderwijsbeurzen gestaan en heel veel gastlessen gegeven op scholen.

We willen natuurlijk de skills van de toekomst in onze foodopleidingen hebben

Het vergroten van de innovatiekracht is eveneens heel belangrijk weet Pees. “We willen natuurlijk de skills van de toekomst in onze foodopleiding hebben. Daarom huren we externe experts in en vragen we hybride docenten om gastlessen te geven. Ook wij nodigen ieder jaar op verschillende locaties bedrijven uit om input te verzamelen en de trends en ontwikkelingen te bespreken. Tevens bieden we hele specifieke masterclasses aan. Hiervoor kunnen alle studenten en ook praktijkopleiders uit het bedrijfsleven zich inschrijven.”

Krapte op de arbeidsmarkt

Over de resultaten is zijn Buijsse en Pees heel tevreden. “Onze voltijdsopleidingen op niveau 3 en 4 staan nu als een huis en sluiten aan bij de vraag van het bedrijfsleven. Het gaat niet meer alleen meer om het zenden van informatie naar de student, maar vooral om het geleerde zoveel mogelijk in de praktijk te brengen.” Ook de instroom is goed. “Bij onze bbl-opleidingen merken we dat vooral studenten instromen waarvan de ouders al in de verssector werken en bijvoorbeeld een eigen slagerij hebben. Deze studenten gaan na hun opleiding in de versbranche aan het werk. Met onze bol-opleidingen zien we dat de uitstroom veel breder is, zowel richting de voedingsindustrie, als de horeca of richting het hbo.” Pees en Buijsse zijn blij om op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan de krapte op de arbeidsmarkt. “Het is een kleinere stap. Maar het helpt heel erg om het contact tussen de studenten en de bedrijven te verbeteren. Bedrijven hebben hun deuren wagenwijd open hebben voor SVO. Daar zijn we heel dankbaar voor. Het is fijn dat die samenwerking er is. En daar blijven we zeker mee doorgaan.”