Nieuwe ruimere regels voor plantenveredeling zijn nodig, omdat de productie door onder andere klimaatverandering zorgt voor nieuwe plantenziekten en plagen. Foto: Canva
Hoe snel moet de Europese Unie de nieuwe regels voor (genetische) plantenveredeling invoeren? Die vraag staat centraal tijdens de informele ontmoeting van de landbouwministers in het Spaanse Cordoba. Demissionair minister Piet Adema, die het afgelopen jaar veel bijeenkomsten in Europa oversloeg, is van de partij.
Piet Adema is wel een beetje aan handen gebonden, want formeel heeft het kabinet nog geen standpunt over de nieuwe regels, die recent zijn voorgesteld. Adema zal daarom vooral z’n licht opsteken bij de andere EU-landen. Hoewel hij op zich wel enthousiast is over meer mogelijkheden om via zogenoemde Nieuwe Genomische Technieken (NGT) de opbrengst van gewassen te verbeteren. “Helemaal omdat Nederland en Europa een leidende positie hebben als het gaat om plantveredeling.” Kwalitatief sterk en ook beschikbaar uitgangsmateriaal is een belangrijke voorwaarde voor voedselzekerheid, volgens de demissionaire minister.
Nieuwe plantenziekten en plagen
Nieuwe ruimere regels zijn ook nodig, omdat de productie door onder andere klimaatverandering zorgt voor nieuwe plantenziekten en plagen. “Met de nieuwe technieken is het mogelijk om sneller gewassen te ontwikkelen die resistent zijn tegen droogte en ziekten.” Een bijkomend voordeel is dat er minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt hoeven worden. Dat argument gebruikt de Europese Commissie ook in haar streven om het gebruik van pesticiden in de landbouw de komende jaren fors te verminderen.
Er mag met DNA van planten worden gewerkt, maar het moet niet te gek worden
En dan is er nog het concurrentie-argument. In een aantal agrarische grootmachten, zoals de Verenigde Staten, wordt ontwikkeling van planteigenschappen die zich ook via natuurlijke wijze hadden kunnen ontwikkelen wel toegestaan. Dat is ook de kern van het voorstel van de Europese Commissie. Er mag met DNA van planten worden gewerkt, maar het moet niet te gek worden. Daar zit wel de zorg in de Nederlandse politiek. Zo wil de partij van Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) dat er strenge regels komen en heldere etiketten, waardoor de consument altijd weet hoe een product is gekweekt. Ze pleiten voor een toets en controle, zodat er toch niet opeens volledig nieuwe planten worden gecreëerd. Voorlopig willen ze niet dat het kabinet met de voorstellen instemt.
Europese regels voor gewasbeschermingsmiddelen
Aan de andere kant staat Caroline van der Plas (BBB) die het juist zorgwekkend vindt dat Nederland en Europa op dit moment achterlopen. Van BBB mag de minister in Spanje verder aan zijn collega’s uitleggen dat Europese regels voor gewasbeschermingsmiddelen niet realistisch zijn. “De inzet van gewasbeschermingsmiddelen is afhankelijk van het weer en lokale omstandigheden. Per land kan dit enorm verschillen, zelfs binnen landen zijn de omstandigheden niet gelijk.” De partij denkt dan ook dat algemene doelstellingen om het gebruik te verminderen de plank misslaan. Daar komt nog bij dat je nooit oude schoenen moet weggooien voordat je nieuwe hebt. Je kunt pas akkoord gaan als er duurzame alternatieven zijn, zoals het veredelen van planten.
Adema heeft de opmerkingen vanuit het Nederlandse parlement gehoord en zal tijdens de informele bijeenkomst dan ook vooral informeel te werk gaan. Er worden veel werkbezoeken afgelegd en de ministers beginnen met een goed gesprek over de toestand van de olijfolie. Dat willen de Spanjaarden namelijk graag.
