Wetgeving en innovatie: tegenpolen of partners in crime?

Toen de EU met strengere verpakkingsregels kwam, was de schok in de voedselsector voelbaar. Toch had de introductie een verrassend effect: een stroomversnelling in innovatie.

Toen eind 2022 de Europese Unie haar tanden zette in strengere verpakkingsvoorschriften, was de schok in de voedselsector voelbaar.

Deze nieuwe regelgeving, bekend als de PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation), vormt een essentieel onderdeel van de Europese Green Deal en het streven naar een circulaire economie. Het idee van vernieuwde, strikte regels leek op het eerste gezicht een hinderpaal voor de productie- en verpakkingssector. Echter, zoals vaak het geval is bij verandering, bleek de realiteit het tegendeel.

Verrassend effect van verpakkingsregels

De introductie van de PPWR heeft een verrassend effect gehad: een stroomversnelling in innovatie. Waar velen de regelgeving zagen als een lastige opgave, zagen anderen het juist als een kans. IdeeÃ«n die voorheen als onmogelijk of onrendabel werden beschouwd, werden schoorvoetend opgestart. Patat kan ook in een kartonnen bakje, voor buffetten zijn de dispensers voor sauzen niet aan te slepen en koffie-outlets op de stations gingen akkoord met reizigers die hun eigen beker meebrengen voor koffie onderweg. Wie had dat gedacht?

Dit fenomeen is niet uniek voor de verpakkingsindustrie. De geschiedenis leert ons dat beperkingen en regels vaak de voedingsbodem zijn voor vernieuwing. Waarom? Omdat innovatie dan voortkomt uit noodzaak. Vanzelf veranderen is lastig. Met de druk van de regelgeving komen we makkelijker tot nieuwe oplossingen. Externe druk helpt wel degelijk.

Wetgeving kan ons uitdagen, ons dwingen om buiten de gebaande paden te treden

De algemene perceptie is dat innovatie wordt gedreven door economische belangen of door maatschappelijke druk vanuit ngoâs of consumentenvraag. Wetgeving wordt gezien als een van de meest sturende middelen om de achterblijvers nog aan te zetten om te bewegen. De realiteit rond de PPWR liet ons iets belangrijks zien: wetgeving kan juist een katalysator zijn voor innovatie. Het kan ons uitdagen, ons dwingen om buiten de gebaande paden te treden. Om verder te kijken dan onze neus lang is. En uit te gaan proberen wat eerder niet voor mogelijk werd gehouden.

Geen obstakel, maar drijfveer

De relatie tussen wetgeving en innovatie is complex. Wetgeving wordt vaak gezien als een obstakel, maar kan in werkelijkheid een belangrijke drijfveer zijn voor innovatie. Het stimuleert bedrijven en individuen om verder te kijken dan de status quo en oplossingen te vinden die zowel economisch als ecologisch duurzaam zijn.

Wetgeving en innovatie hoeven geen tegenpolen te zijn. Ze kunnen hand in hand gaan, op weg naar een betere wereld.