Beet! slaat brug tussen ondernemers in agrifood en onderwijs

Het ministerie van OCW heeft € 2 miljoen subsidie toegekend uit het Regionaal Investeringsfonds mbo aan Beet!, een nieuwe samenwerking van mbo, hbo en bedrijfsleven in de agrifoodsector. Op 12 oktober vindt tijdens de Dutch Foodweek de grote kick off plaats. “Ons doel is om in de komende jaren door middel van (bij)scholing op maat de duurzame inzetbaarheid van (toekomstig) personeel in de sector te vergroten”, aldus programmamanager Dymphy Kees.

Brabant Eet

Beet! staat voor Brabant Eet. Aan de basis hiervan staat een adviesrapport met dezelfde naam. “Dit rapport is twee jaar geleden verschenen”, blikt Kees terug. “Het is een initiatief van Kennispact mbo Brabant. Voor het rapport is de Brabantse agrifoodsector in relatie tot het mbo in kaart gebracht. Daaruit blijkt dat er in onze provincie ongelooflijk veel initiatieven zijn op het gebied van agro en food, maar helaas is het mbo daar nog te weinig bij betrokken. Als de innovaties niet in het onderwijs terugkomen, dan kan er nooit een transitie naar een meer duurzaam voedselsysteem worden gemaakt. Dan houd je alleen de meer traditionele ondernemers en te weinig vernieuwers.”

Het doel van Beet! is om alle vernieuwingen – van grond tot mond – meer en beter te laten landen in het mbo. Dymphy licht toe: “Hierbij richten we ons zowel op jongeren als op volwassenen met leven lang ontwikkel-cursussen. De subsidie van het ministerie is bedoeld om het onderwijs beter te laten aansluiten bij de regionale arbeidsmarkt. We willen in samenwerking met het bedrijfsleven meer praktijkgericht onderwijs bieden.”

Leren in de praktijk

Deze behoefte is er niet alleen bij het onderwijs, maar ook bij de agrifoodbedrijven zelf. “Een groep van vijftig bedrijven neemt deel aan Beet! en we krijgen ook nog steeds nieuwe aanmeldingen binnen. Daar zijn we heel blij mee, want hun inbreng is heel belangrijk. Inmiddels zijn we al met een aantal partners, zoals bijvoorbeeld met de grote voedingsmiddelenbedrijven, in gesprek over de concrete gezamenlijke aanpak.” Het is de bedoeling dat de studenten in de toekomst veel meer bij de bedrijven over de vloer komen. “Een deel van het onderwijsprogramma gaat plaatsvinden in de praktijk. Dit wordt een fundamenteel onderdeel van het onderwijsprogramma en krijgt een vaste plek in het curriculum.” Ook voor de agrifoodbedrijven biedt Beet! toegevoegde waarde. “We willen de medewerkers op een flexibele manier maatwerk cursussen aanbieden, die echt aansluiten bij hun wensen en behoeften.”

We werken in 7 learning communities rondom thema’s die belangrijk zijn voor de transitie naar een duurzaam voedselsysteem

Om een goede invulling aan het onderwijsprogramma te geven, komen de mbo en hbo onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven regelmatig bij elkaar. “Samen bespreken we de (vele) vernieuwingen in de agrifoodketen en kijken we hoe we het onderwijs kunnen verbeteren. We werken in zeven learning communities rondom thema’s die belangrijk zijn voor de transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Aan iedere learning community zijn die opleidingen en bedrijven verbonden voor wie dat thema relevant is. De thema’s zijn onder meer gekozen op basis van de vele gesprekken die in de afgelopen maanden met het regionale bedrijfsleven zijn gevoerd.”

Eiwittransitie

Het gaat daarbij om de volgende thema’s: Duurzaam bodembeheer, Innovatieve teelt, Plantinhoudstoffen, Innovatie in de (industriële) voedselproductie, Voeding en gezondheid in de zorg, Food innovation, en Regionale korte voedselketens. Kees: “Dwars door deze thema’s heen lopen twee onderwerpen die in bijna alle learning communities een rol spelen: Het gaat om: ‘toenemende robotisering, technologisering en digitalisering’ en ‘eiwittransitie’. Deze onderwerpen zullen in elk thema vanuit de invalshoek van dat thema, aandacht krijgen.”

Het zijn toch de mbo’ers die het later moeten gaan doen

Ondernemers hebben heel positief op de plannen gereageerd. “Bedrijven willen mbo-studenten graag van alles leren.” Ter illustratie noemt ze Jacob van de Borne, een aardappelteler die zich bezighoudt met strokenlandbouw. “Hij kan studenten daar veel meer over vertellen en dan ook leren hoe ze bijvoorbeeld drones in kunnen zetten.” Ook voor bijvoorbeeld bedrijven die landbouwrobots ontwikkelen, is de samenwerking interessant. “Als mbo-studenten niet weten hoe deze gebruikt moeten worden, dan zullen zij de robots in de praktijk ook niet gaan toepassen. Het zijn toch de mbo’ers die het later moeten gaan doen.”

Kennis van de hele voedselketen

Het wordt steeds belangrijker om kennis te hebben van de hele keten, weet Dymphy. “Het mbo biedt allerlei verschillende opleidingen aan, van veehouderij tot horeca en voeding en gezondheid, maar de gehele voedselketen wordt in het onderwijs nog niet integraal belicht, terwijl het wel steeds belangrijker wordt om kennis te hebben van de hele keten. Vooral vanwege de opkomst van korte ketens en van andere verdienmodellen in de keten. Het is belangrijk dat dit soort thema’s integraal onder de aandacht worden gebracht. Zo word je je bewust van de plek die je inneemt in de keten en welke rol andere partijen spelen.”

Zo willen de initiatiefnemers bijvoorbeeld starten met een module of opleidingsprogramma over (korte) voedselketens. “Daarin willen we de hele keten laten zien en bijvoorbeeld bekijken wat goede verdienmodellen zijn en hoe duurzaam deze zijn. De lessen over korte voedselketens kunnen we dan in verschillende opleidingen een plek geven.”

We gaan voor een fundamentele samenwerking tussen onderwijs en bedrijven

Beet! heeft voor vier jaar subsidie gekregen. “We willen onze samenwerking echter verduurzamen door wat we in die vier jaar opbouwen onderdeel te laten worden van de reguliere bedrijfsvoering van agrifoodondernemers en het onderwijs. Het moet niet ophouden met alleen dit project. We gaan voor een fundamentele samenwerking tussen onderwijs en bedrijven. Met als resultaat: vernieuwingen in het onderwijs en een duurzame inzetbaarheid van (toekomstig) personeel en ondernemers in de agrifoodsector.”

Volgens de programmamanager is dit de juiste tijd om met Beet! te starten. “Dit is hét moment! Er is veel aandacht voor verduurzaming en gezonde voeding. Nu komt het erop aan.”