Ultrabewerkte voeding is geen voeding

Dit proces omvat meestal het toevoegen van suikers, vetten, zouten, smaakstoffen en andere ingrediënten. Oorspronkelijk gebeurde dat vooral om de smaak, de houdbaarheid of de textuur van voedingsproducten te verbeteren. De afgelopen decennia is deze vorm van industrieel produceren steeds meer gebruikt om van etenswaar een goedkoop genotsproduct te maken. Uit gewassen met veel calorieopbrengst per hectare, die ooit bedoeld waren om honger te voorkomen, worden nu vooral koolhydraten (suikers) en vetten geconcentreerd. De meer essentiële voedingstoffen gaan naar diervoeder of terug op de akker. Het gevolg: in westerse landen bestaat inmiddels vaak meer dan de helft van het eten uit ‘lege calorieën’.

Sterk bewerkte voeding industrieel genotsproduct

UPF zou geen voeding moeten mogen heten, maar hooguit worden gezien als eetbaar industrieel genotsproduct. Waarom? UPF is niet gezond. Bewerkte voeding bevat vaak veel calorieën, suiker, vet en zout. Dit is in veel gevallen medeoorzaak van overgewicht, obesitas en chronische ziekten, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en kanker. UPF is niet duurzaam. De productie van bewerkte voeding is vaak energie-intensief en vereist veel grondstoffen. Dit draagt bij aan klimaatverandering en andere milieuproblemen. UPF is niet voedzaam. Bewerkte voeding bevat vaak weinig voedingsstoffen, zoals vezels, vitamines en mineralen. Kwalitatieve ondervoeding is een onderschat probleem. Evenals het feit dat het terugdringen van lege UPF-calorieën een nog groter positief effect op de gezondheid heeft dan de 125 gram groente die we gemiddeld per dag extra zouden moeten eten.

Lees ook: Sterk bewerkt voedsel slecht voor gezondheid maar beter voor milieu en Sterk bewerkte voeding niet per se slecht

Hele, onbewerkte grondstoffen

De term voeding moeten we reserveren voor producten die bijdragen aan meer gezonde jaren. Voeding bestaat uit hele, onbewerkte grondstoffen zoals peulvruchten, zaden, groente, fruit en granen.

Het is een goed begin hardop te benoemen dat ultrabewerkt voedsel niets meer is dan genotsproducten

Op zich is er niets mis met producten die louter genot brengen, al is het voor de korte termijn. Het gaat mis als het ziekten veroorzaakt en echte voeding verdringt. We zijn inmiddels uit de bocht gevlogen. In een wereld waarin we ervan uitgaan dat de maatschappij als geheel opdraait voor de kosten ten gevolge van ziekten, is het ook die maatschappij die grenzen moet stellen aan het ongebreideld aanbieden van genot. In dit geval is het een goed begin hardop te benoemen dat ultrabewerkt voedsel niets meer is dan genotsproducten.

Belangrijke kans voor landbouw

Ik ben ervan overtuigd dat het nu de tijd is om een omslag te maken naar een gezonder voedingspatroon. Voor de landbouw betekent dat een belangrijke kans. Een gezond eetpatroon behelst gevarieerd, onbewerkt eten. Gevarieerd betekent voor de landbouw een ruime gewasrotatie met veel verschillende gewassen die allemaal hun eigen mix aan waardevolle voedingsstoffen hebben. Weg van een bouwplan met steeds weer de bulk caloriegewassen die zo kort als mogelijk na elkaar terugkomen. Om de kansen die er liggen om gezonder te eten en om naar een gezondere landbouw te gaan goed te zien, moeten eerst de gewoon geworden eetbare industriële genotsproducten worden onderscheiden van echte voeding.

Lees ook: Johan Veld (Tasty Basics): ‘Met onbewerkte ingrediënten willen we Nederland gezonder maken’