Foto: Hans Prinsen
Boerderijverkoop blijft de laatste jaren groeien. Vooral bij bedrijven met een goed ‘verhaal’. Tegelijkertijd neemt professionalisering bij andere partijen toe.
Steeds meer veehouders, akkerbouwers en fruittelers profileren zich via webshops of social media met een tweede tak: boerderijverkoop. Tussen 2013 en 2018* steeg het aantal bedrijven dat aan deze verkoop doet van 2.720 tot 3.160 (*inclusief seizoensverkoop). De omzet nam in deze periode een nog veel grotere vlucht en verdubbelde van € 142 miljoen tot € 271 miljoen. Dat blijkt uit het rapport ‘Kijk op multifunctionele landbouw’ van Wageningen University & Research.
Crowdbutching
Qua vleesverkoop valt op dat grotere, gespecialiseerde bedrijven de rechtstreekse levering aan consumenten (pakketten per post) steeds vaker voor hun rekening nemen. Het bekendste voorbeeld van deze professionalisering is Crowdbutching in Baambrugge. Het principe: de consument koopt een deel van ‘zijn’ dier bij een vooraf geselecteerde boer, en als dat dier voor 100% gekocht is, wordt het geslacht, verwerkt, vacuüm verpakt en naar de verschillende kopers opgestuurd.
Crowdbutching werkt samen met 23 vleesvee- en melkveehouders, vijf varkenshouders, twee pluimveehouders en acht geitenhouders. Daaronder zijn twaalf biologische bedrijven. Al deze bedrijven leveren vlees binnen het concept. Daarnaast is Crowdbutching actief in Duitsland en Groot-Brittannië. Een ander voorbeeld is Samen een Koe/Varken/Kip Kopen in Haaksbergen. Ook dit gespecialiseerde bedrijf werkt samen met meerdere veehouders en stuurt vleespakketten per post op naar consumenten (zie foto).
Individuele boeren
Tegelijkertijd kiezen individuele boeren juist minder vaak voor rechtstreekse levering (bijvoorbeeld maaltijdboxen). Consumenten doen hun bestellingen wel vaker online, maar halen vlees of zuivel vervolgens in boerderijwinkels af. Dat gaat ten koste van het opsturen van pakketten per post. Datzelfde geldt voor leveringen aan zorginstellingen of horeca. Ook dit komt minder vaak voor. De totale omzet van boerderijverkoop in dit segment bedroeg in 2018 nog € 25 miljoen.
Meeste omzet via boerderijwinkels
Krap twee derde van de totale boerderijverkoop vindt nog altijd plaats via boerderijwinkels: € 173 miljoen in 2018. Boeren zien hun omzetten fors stijgen door professionalisering, een goed bedrijfsverhaal, herkenbaarheid én een toegenomen vraag naar regionale producten. Dat geldt nog sterker voor de grote boerderijwinkels. Daar is de gemiddelde omzet tussen 2013 en 2018 gestegen tot € 400.000.
Binnen de sectoren zijn pluimveehouders qua boerderijverkoop het meest bedrijvig. 22% van deze groep verkoopt vlees en/of eieren aan consumenten. Onder zuivel en vlees verkopende melk- en vleesveehouders (6,5%) en varkenshouders (3,5%) is die animo veel kleiner (bron: CBS).
Geen middenweg
Biologische veehouders doen veel vaker aan boerderijverkoop. Onder pluimvee- en melkveehouders is dit aandeel 31% (vlees, zuivel en eieren). Varkenshouders blijven hier met 17% bij achter. Zij verkopen dan ook alleen vlees.
Opvallend is verder dat er bij thuisverkoop geen middenweg lijkt te zijn. Of de omzet is minder dan 10% van het hele bedrijf of het is méér dan 50%. Dat laatste geldt vooral voor rundvlees en zuivel.
