Btw als drukmiddel

Natuurlijk, fiscale maatregelen lenen zich uitstekend voor sturing. Neem de accijnzen op alcohol, tabak of benzine. Of omgekeerd, een vrijstelling of korting en zelfs subsidie op aanleg van duurzame systemen. Neem zonnepanelen, windmolens of elektrische auto’s. Het is inspiratie voor al diegenen die een voedseltransitie voorstaan.

De roep om een vleestaks klinkt al lang. De TAPP-coalitie ontwikkelde begin dit jaar al een systeem waarbij uit de heffing op vlees boeren subsidies moeten ontvangen voor verduurzaming. Het is veel te ingewikkeld, en daardoor kansloos.

Stimuleren, niet straffen

Een coalitie van wetenschappers en milieuclubs pleit nu in een brief aan informateur Mariëtte Hamer om naast de vleestaks van 1 tot 3% de btw voor groente en fruit te verlagen van 9 naar 5%. Een dag eerder had supermarktketen Dirk een soortgelijk voorstel in Den Haag gedropt. Directeur Marcel Huizing gelooft overigens niet in een vlees- of suikertaks. Hij vindt dat je moet stimuleren, niet straffen.

Zijn koepelorganisatie CBL gelooft ook in stimulans, maar die moet uit goede informatie komen. Extra btw-heffingen of -kortingen zijn ingewikkeld, en werken marktverstorend. CBL laat het beleid voor btw aan de politiek over.

Belastingdienst: verlagen btw onuitvoerbaar

Het sterkste tegenargument komt wel vanuit de fiscus zelf. Verlaging van btw op groente en fruit is niet uitvoerbaar. Zo’n tweede verlaagd btw-tarief (naast het huidige van 9%) kan niet binnen het huidige aangiftesysteem. Een dergelijke ingreep vergt ook enorm veel toezicht. En wat is groente en fruit? Hoe ga je om met samengestelde producten? De fiscus vraagt zich verder ook af of de supermarkt een btw-verlaging in de winkelprijs doorvoert.

De invoering van een suiker- of vleestaks is weliswaar eenvoudiger, blijkt uit de analyse van de fiscus, maar duurt nog steeds lang. Invoering van een suikertaks vergt tenminste een jaar; een vleestaks nog langer.