Hannah van Zanten presenteert haar onderzoek naar circulaire voedselproductie die kunnen zorgen voor een voedseltransitie. - Foto: Food&Agribusiness
In dit artikel
Het voedselsysteem heeft een omslag nodig, daar is iedereen het over eens tijdens het evenement The environmental impact of food systems van Wageningen University & Research (WUR). Hoe kan een dergelijke omslag eruit zien en hoe kan die daadwerkelijk in gang worden gezet? Daar trachten verschillende (inter)nationale sprekers een antwoord op te geven.
Vier circulaire scenarioâs
Van Zanten en haar onderzoeksteam hebben vier scenarioâs (waaronder een baseline) uitgewerkt waarin het Europese voedselsysteem zelfvoorzienend is. Gebaseerd op vier principes:-
het aanhouden van de planetaire grenzen
-
productie van gezonde voeding voor iedereen
-
(voedsel)verspilling tegengaan
-
reststromen gebruiken
Gezond en circulair
Daarnaast heeft de onderzoeker gekeken naar de optie om iedereen gezonder te laten eten, aan de hand van de EAT Lancet-aanbevelingen. âAls je minder dierlijke eiwitten gaat eten, komt er meer diversiteit in de gewassen die worden geteeld. Nu worden veel granen en oliegewassen verbouwd in Nederland, maar dan is er plaats voor andere gewassen zoals peulvruchten. Dit draagt ook bij aan het vergroten van de biodiversiteit.â Het laatste scenario heeft een heel andere rol: het voeden van zoveel mogelijk mensen met gezonde voeding, ook buiten de EU, in tegenstelling tot de andere scenarioâs. Dit zal ertoe leiden dat voor 767 miljoen mensen buiten de EU ook gezonde voeding beschikbaar komt. Dit leidt ertoe dat alle landbouwgrond in de EU gebruikt zal moeten worden en de broeikasgasuitstoot toeneemt met 55%.Lees ook: âNee, Nederland kan niet voorzien in de eigen voedselbehoefteâ
Van Zanten: âZoals ik al zei: dit is een radicale omslag. Het is ook maar één voorbeeld van maatregelen die genomen kunnen worden om voeding duurzaam te produceren. Ik zeg niet dat dit dé manier is, maar het is wel nodig om na te denken over hoe we een transitie kunnen vormgeven.â De onderzoeker zegt dat het valt en staat bij goed beleid en bij bereidheid van de consumentDegrowth als oplossing
Benjamin Bordirsky (Potsdam Institute for Climate Impact Research) presenteert tijdens het evenement het idee vanâdegrowthâ in het voedselsysteem. âHet gehele economische systeem is gebaseerd altijd verder groeien. Denk aan bruto binnenlands product, dat altijd maar moet groeien om aan te geven hoe goed het gaat met een economie. Dat terwijl die groei er niet voor zorgt er geen armoede meer is. Het zorgt niet voor meer tevredenheid en houdt geen rekening met beperktheid van grondstoffen en broeikasgasuitstoot.â Bordirsky stelt dat de economie niet kan blijven groeien als we iets willen doen aan het consumptiepatroon. Hij stelt voor dat de focust verschuift van groei naar welzijn. âHet belang van economische groei moet afnemen en het verbeteren van welzijn moet voorop worden gesteld.âEfficiëntie en voorziening voedselbehoefte
Hoe ziet die focus op welzijn er dan uit? Ook de Duitse onderzoeker voorziet dat consumenten gezonder moeten gaan eten en dat voedsel beter verdeeld moet worden over de wereld. Dan gaan efficiëntie en voldoen aan behoeftes hand in hand. âOp dit moment wordt er veel voedsel geproduceerd, maar een derde wordt verspild en er zijn nog mensen die honger lijden. Als dit beter op elkaar wordt afgestemd, kunnen we de wereld voorzien in de voedselbehoefte.âLees ook: Europees beleid leidt nog niet tot duurzame voedseltransitie
Voedseltransitie moet duidelijk doel hebben
Dan misschien wel de belangrijkste vraag: hoe ga je van modellen en ideeën naar realiteit? Daarover laat Tara Garnett van de Universiteit van Oxford haar licht schijnen. Volgens haar moeten we vaststellen wát we eigenlijk willen bereiken. âVeel verschillende invloeden hebben effect op hoe we eten en hoe het voedselsysteem is ingericht. Denk bijvoorbeeld aan inkomen, cultuur of regelgeving in een land. Dat zijn allermaal factoren die invloed hebben op hoe we denken over de voedseltransitie.â Eén antwoord heeft Garnett niet, maar zij stelt dat er bij het maken van wet- en regelgeving wel stilgestaan moet worden bij deze factoren. Ook moet worden nagedacht over hoe de voedingsindustrie hierop kan inspelen. âGaan we de oplossing vinden in technologie of moeten we ons focussen op het eten van alleen maar plantaardig en lokaal? Die âechteâ oplossing verschilt per persoon en per land. Iedereen kijkt anders naar dilemmaâs.â Haar conclusie: er moet leiderschap getoond worden, vanuit overheden en de voedingsindustrie. âMacht is overal, maar iedereen zegt het niet te hebben.âMis geen enkel topverhaal op Eiwit Trends
Dit premium artikel is enkel beschikbaar voor abonnees
Beperk risico's met betere investeringen
Versterk je ketenpositie met de juiste partners
Versnel innovaties met de nieuwste trends
Beleef journalistiek van top niveau door collega’s, ervaren redacteurs én experts uit de sector.
Wendy Noordzij
Chris Polkamp
Alieke Hilhorst