Duurzaam landbouwsysteem doet geen kwaad

Naarmate de wereldbevolking en de economische welvaart toenemen, zullen boeren in de toekomst niet meer aan de vraag naar voedsel kunnen voldoen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het feit dat meer dan de helft van de wereldwijde landbouwgronden meer of minder is gedegradeerd. Hoe kunnen boeren voldoen aan de voedselvraag van de toekomst?

Technologische innovatie

Er lijken twee algemene scenario’s beschikbaar. Het eerste scenario mikt op versnelde technologische innovatie. Dit komt neer op een tweede Groene Revolutie, waarin nieuwe biotechnologische veredelingstechnologieën en digitale technologieën het overschakelen naar hightech oplossingen mogelijk maken.

Overschakelen naar natuurlandbouw

Het tweede scenario is gericht op het overschakelen naar op de natuur gebaseerde oplossingen. Er zijn veel soorten op natuur gebaseerde landbouw: agro-ecologie, permacultuur, regeneratieve landbouw, natuurlijke systeemlandbouw, ecologische landbouw, enzovoort. De belangrijkste methoden van het tweede scenario komen uit de biologische landbouw: de bodem niet bewerken en geen chemicaliën gebruiken.

Onderscheid tussen 'minder kwaad' en 'iets goed doen'

Beide scenario’s onderzoeken duurzame oplossingen om aan de voedselvraag van de toekomst te voldoen. Aanhangers van het tweede scenario maken echter een onderscheid tussen ‘groene’, ‘duurzame’ en ‘regeneratieve’ landbouwsystemen die zij achtereenvolgens beschrijven als ‘minder kwaad doen’, ‘geen kwaad doen’ en ‘iets goeds doen’. Dat betekent volgens mij dat ‘kwaad doen’ wordt gekoppeld aan de huidige landbouw, en ‘minder kwaad doen’ aan het ‘groene’ eerste scenario.

Landbouw gericht is op herstel is mooi, maar wat moet er worden hersteld?

Alleen maar duurzaamheid is voor het tweede scenario niet genoeg. Daarom moeten op de natuur gebaseerde oplossingen regeneratief worden: het herstellen van het huidige systeem in plaats van het te vernietigen of uit te putten. Dat klinkt mooi, maar de vraag is: wat moet er worden hersteld? Betekent dit bijvoorbeeld dat we in Nederland weer terug moeten naar arme zandgronden of hoge grondwaterstanden? Ik vind een duurzaam landbouwsysteem dat geen kwaad doet, al heel wat.