Eerlijke vleesprijs leidt tot hoger inkomen

Wie als veehouder aan de keukentafel koffie drinkt met het gezin of personeel, wil toekomstperspectief, waardering van de samenleving en een goed inkomen door een eerlijke prijs. Dit alles ligt binnen handbereik als LTO-Nederland het voorstel voor eerlijke beprijzing dinsdag steunt dat 4 november door de TAPP Coalitie aan de Tweede Kamer is overhandigd.

Voorstel ‘Fonds Eerlijke Voedselprijzen’

Bijna 70% van de Nederlanders wil een eerlijke vleesprijs voor het milieu en de boer, blijkt uit een steekproef (Kieskompas 2018). De beste vertaling van deze wens is om de helft van die meerkosten via een transparant, door Nederlanders, boeren en TAPP Coalitie gecontroleerd ‘Fonds Eerlijke Voedselprijzen’ terug te geven aan boeren.

Als de Tweede Kamer 14 november voor een motie stemt die hiertoe oproept, stromen er € 500 miljoen per jaar vanaf 2021 binnen bij 25.000 veehouders. Dan is het wel nodig dat LTO-Dier dinsdag 12 november de eerlijke vleesprijs van de TAPP Coalitie steunt. Wat via de markt helaas niet lukt – een eerlijke prijs- moet dan maar via de overheid gebeuren.

Maatschappelijke organisaties steunen voorstel

Het voorstel wordt gesteund door tientallen maatschappelijke organisaties. Hieronder ook melkveehoudersorganisatie Grondig. Vorige week bleek dat het voorstel door een meerderheid van de Nederlandse bevolking gesteund wordt, als in ruil daarvoor groenten, fruit, aardappelen en vleesvervangers naar een btw tarief van 5% gaan, boeren ruim beloond worden voor inspanningen voor milieu, natuur en dierenwelzijn en lage inkomens gecompenseerd worden als voedsel duurder wordt. Dit bleek uit een poll van het Algemeen Dagblad en DVJ opiniepeiling voor de TAPP Coalitie. Hierin werken organisaties samen op het gebied van landbouw, voedsel, gezondheid, milieu en dierenwelzijn.

Als LTO het plan steunt, is er een ijzersterke coalitie die de komende tientallen jaren voor breed politiek draagvlak zorgt. We hebben het over bijna net zoveel geld als alle EU-landbouwsubsidies voor Nederland samen.

Eerlijke prijs voor dierlijke producten

De maatschappelijke kosten per 100 gram kip, varkens- en rund/kalfsvlees bedragen € 0,20, € 0,45 en € 0,57. Dit blijkt uit een CE Delft-rapport in opdracht van de TAPP Coalitie. Deze organisatie pleit voor een ‘true price’ voor dierlijke producten. Deze maatschappelijke kosten zijn nu nog niet verwerkt in de prijs van vlees en worden veroorzaakt door broeikasgassen, fijnstof en stikstof, biodiversiteitverlies en dierziekten.

Vlees wordt gemiddeld € 0,16 per ons duurder in 2021 en € 0,34 in 2030

Verbruiksbelasting op vlees, btw-verlaging op vleesvervangers

Daarom stellen wij voor om een verbruiksbelasting op vlees in te voeren, en tegelijk de btw op groenten, fruit en vleesvervangers met 4% te verlagen, wat Glastuinbouw NL en de fruitsector ook willen. Het tarief voor kip, varkensvlees en rundvlees wordt gedifferentieerd volgens de externe milieukosten. Vlees wordt dan gemiddeld € 0,16 per ons duurder in 2021 en € 0,34 in 2030. In 2030 zijn alle milieukosten in de vleesprijs opgenomen. Hierdoor zal de vleesconsumptie dalen conform het doel uit het Klimaatakkoord en vindt een reductie plaats van 4,2 miljoen ton CO2-equivalenten, waarvan 2,7 in Nederland. Dit is meer dan alle gebouwen van het aardgas afhalen.

Aanvullende landbouwsubsidies

Wij stellen voor om jaarlijks € 600 miljoen uit het Fonds te besteden aan aanvullende landbouwsubsidies voor milieu, natuur, klimaat en dierenwelzijn. Per melkveehouder is dit € 10.000 extra per jaar, per varkenshouder € 24.000, per pluimveehouder € 52.000 en per akkerbouwer € 7.000. Bij duurzame koplopers kan dit fors oplopen. Een deel van de subsidies bestaat uit compensaties voor hogere kosten of lagere opbrengsten, maar ongeveer de helft gaat om subsidies die helpen bij het ontvangen van een hogere prijs in de markt, want overstappen op een keurmerksysteem wordt gefaciliteerd.

We moeten naar een nieuw evenwicht voor dure klimaat- en stikstofmaatregelen, natuur, dierenwelzijn en kringlooplandbouw

Nieuw verdienmodel voor veehouders

Dit biedt veehouders een nieuw verdienmodel, nu er een nieuw evenwicht gevonden moet worden voor dure klimaat- en stikstofmaatregelen, natuur, dierenwelzijn en kringlooplandbouw. Minister Carola Schouten zal de EU moeten vragen de subsidies goed te keuren; de kans hierop is groot volgens staatssteun-experts. Anders moet er via de markt geld bij voor dezelfde doelen. Ook supermarkten en horecabedrijven kunnen bijdragen leveren aan het Fonds Eerlijke Voedselprijzen.

Opkoop 1% dier- en fosfaatrechten

Is dit voorstel voor iedereen goed nieuws? Iedereen die nadeel ondervindt wordt voldoende gecompenseerd uit het Fonds. Hieronder vallen bijvoorbeeld slagers die een lagere omzet krijgen en organisaties die hogere administratieve lasten krijgen. Ook is gedacht aan het stikstofprobleem. Een compromis is dat tussen 2021 en 2030 er op vrijwillige basis 1% van de dier- en fosfaatrechten worden opgekocht bij ofwel bestaande, ofwel bij stoppende bedrijven (125% marktwaarde). Eventueel kan een klein deel van de rechten aan jonge boeren teruggegeven worden, als niet 1% maar 1,1% van de dierrechten jaarlijks wordt opgekocht.

Nederland kan het eerste land ter wereld zijn met een eerlijke vleesprijs, voor boeren en milieu

Verbruiksbelasting innen via supermarkt en slachterij

De verbruiksbelasting kan worden geïnd bij de supermarkt, horeca en slagerij of bij de slachterij/importeur en levert jaarlijks stabiel ruim € 1 miljard op. De vleesexport wordt vrijgesteld. De uitvoering is juridisch, economisch en technisch mogelijk.

Er ligt een goed doordacht, uitvoerbaar, breed gesteund plan. Nederland kan het eerste land ter wereld zijn met een eerlijke vleesprijs. Voor boeren en milieu. Precies waar Schouten in juni 2019 op doelde toen zij stelde dat voedsel te goedkoop is en we meer gaan betalen voor boeren en voor het milieu.