Dit is de Top 10 Eiwit Uitblinkers 2024

Ook dit jaar hebben heel wat bedrijven getracht impact te maken in de eiwittransitie. Nieuwkomers, innovatie en het tonen van durf, zo is de lijst van dit jaar te typeren. Eiwit Trends maakt voor de tweede keer de balans op met de Eiwit Uitblinkers 2024. Wie zijn de hoofdrolspelers in de eiwittransitie van het afgelopen jaar?

1. Lidl

Pioniert met plantaardige primeurs

Lidl is al jaren een van de voorlopers als het gaat om de eiwittransitie. In rankings komt de discounter altijd in de bovenste regionen. In 2024 heeft Lidl zich echt laten zien als een voorloper. Door bijvoorbeeld als eerste supermarkt in Nederland de prijzen voor vlees- en zuivelalternatieven gelijk te trekken met hun dierlijke variant. Of door het inluiden van een nieuw tijdperk voor hybride vlees, waardoor meer supermarkten het aandurfde. De supermarkt is niet bang om dingen te proberen en dat is nodig om de eiwittransitie tot een succes te maken. Dit jaar is Lidl de Eiwit Uitblinker dankzij zijn kartrekkersrol en we hopen dat het bedrijf dit kan voortzetten in 2025.

2. Verstegen

Van kruiden naar vleesvervangers in poedervorm

Verstegen heeft zich dit jaar extra innovatief getoond. De kruiden- en specerijenproducent heeft zich gemengd in het vleesvervangergeweld en daarmee in de eiwittransitie. En met een product dat toch de vraagtekens oproep: een droge mix waar zelf water aan toegevoegd moet worden en vervolgens bereidt. Kneed & Klaar is een gedurfd concept, want het valt net niet onder vleesvervangers. Het product ligt op dit moment niet op een plek waar consumenten het makkelijk zullen herkennen als een vleesvervangers. Hoe makkelijk het concept ook is: meng, kneed, bak & klaar, zullen consumenten zich ongetwijfeld afvragen wat ze met deze kleurrijke verpakking moeten. Maar wat allemaal tegen lijkt te werken, lost het bedrijf op met smaak. Wij zijn benieuwd waar Verstegen nog meer mee gaat komen!

3. Schouten Europe

Experimenteren met Nederlandse tempeh

Schouten is een bedrijf dat al decennia bezig is met de verbetering van vleesvervangers. In 2024 heeft het zich weer laten zien. Het bedrijf begon met tempeh van eigen bodem in samenwerking met boerencoöperatie Agrifirm. Tempeh wordt gemaakt van gefermenteerde sojabonen en komt dus altijd van ver. Schouten en Agrifirm zijn samen de uitdaging aan gegaan om een geheel Nederlands product te maken. Verder ontwikkelde Schouten vleesvervangers op basis van mycoproteïnen en een nieuwe vezeltechnologie die de sappigheid van vleesvervangers verbetert. Al met al kenmerkt het bedrijf zich dit jaar door vooral veel innovatieve projecten te starten en daarmee stapje voor stapje te verbeteren.

4. Jumbo

Zet in op stille eiwittransitie

Jumbo is de tweede supermarkt die dit jaar flink werk maakte om de gestelde plantaardige doelen te halen. Jumbo is een van de supermarkten die pas later begon met acties om plantaardige producten te promoten en koos ervoor om als een van de eerste in vlees te snijden. De supermarkt kondigde dit jaar als eerste aan te stoppen met prijsaanbiedingen op vlees. Een gewaagde stap, omdat vlees nog steeds een van de grootste klantentrekkers is voor supermarkten. Ook werd al het gelatine uit het gebak gehaald en vervangen door een plantaardig alternatief en maakte de keten een aanzienlijk deel van het broodassortiment volledig plantaardig. Ook heeft de supermarkt zich gemeld als eerste afnemer van edamame-boontjes van Nederlandse bodem. En hoewel de supermarkt communiceert over sommige stappen, doet de supermarkt dat meestal zonder er expliciet over de spreken. Wij zijn benieuwd hoe Jumbo verder gaat met deze lijn in 2025.

5. Vivera

Van vleesvervangers naar maaltijdverrijkers

Als vleesvervangerproducent staat Vivera vooral bekend om zijn vleesimitaties, zoals de plantaardige schnitzel. Een uitstap van vlees naar vis had de fabrikant al ondernomen, maar het afgelopen jaar deed ze een introductie zonder iets te imiteren. De Protein Bites van Vivera worden gepositioneerd als een ‘maaltijdverrijker’. Er wordt al een aantal jaar gepraat over de ‘volgende generatie vleesvervanger’ die niet meer op vlees lijkt, maar tot nu toe kon de consument in de supermarkt nog weinig daarvan vinden. Dat juist Vivera met een dergelijk product komt, vindt de redactie een mooie stap en misschien inspireert die meer producenten.

6. Plant Protein Forward

Nederlandse bonen in de schijnwerpers

De naam van dit samenwerkingsverband is al eerder gevallen in de Uitblinkerslijst. Niet gek, want het is een ketenbreed project met veel stakeholders. Hoewel Plant Protein Forward pas dit jaar is opgericht, maakt het nu al impact. Foodvalley, het Interprovinciaal Eiwitoverleg en Rabobank willen er samen voor zorgen dat meer Nederlandse peulvruchten hun weg vinden naar de Nederlandse consument. Het eerste ketenproject loopt al rondom de Dutch Edamame en de ambitie is nog meer gewasgerichte keteninitatieven op te zetten. Zal dit project ervoor zorgen dat er meer peulvruchten in Nederland geteeld gaan worden? Wij hopen van wel.

7. HAK

Peulvruchten uit het verdomhoekje halen

Voor een bedrijf als HAK is het niet moeilijk om plantaardig op één te zetten. Het bedrijf doet dat immers al ruim honderd jaar. Al een aantal jaar probeert HAK peulvruchten aantrekkelijker te maken. Ook in 2024 ondernam het hier verschillende stappen voor. Het groenten- en conservenbedrijf verlaagde de prijzen van peulvruchten om consumenten te verleiden ze vaker te eten. Daarnaast kwam het bedrijf met de Boonus-calculator, waarmee consumenten hun voordeel kunnen bereken als ze meer bonen eten, zowel in milieu-impact als in euro’s. Als laatste kwam het bedrijf met een nieuw product: Protein Bowls. Ook dit product moet peulvruchten aantrekkelijker en hip maken. HAK heeft zich in 2024 op vele vlakken laten zien, maar wel met hetzelfde doel: de consumptie van plantaardige eiwitten stimuleren.

8. Wageningen Universiteit & Research

Onderzoek en inzicht in de hele eiwittransitie

De Wageningen Universiteit & Research (WUR) doet eigenlijk zoveel dat het moeilijk is om overzicht te krijgen wát er allemaal wordt gedaan. Constant zijn er projecten gaande om de smaak en functionaliteit van peulvruchten te verbeteren of vleesvervangers meer op vlees te laten lijken. De zichtbaarheid die de onderwijsinstelling aan de eiwittransitie geeft, mag niet worden onderschat, vooral als samenwerkingspartner van de industrie. Dit jaar ontving de WUR subsidie om onderzoek te doen naar voedselveiligheid van plantaardige voeding en het AlgaeParc uitgebreid. De onderzoeken van de WUR geven inzicht in alle aspecten van de eiwittransitie: van gewas tot consumentenacceptatie.

9. Cosun

Zichtbaar, investeren en nieuwe innovaties

Cosun doet al jaren veel op het gebied van plantaardige eiwitten. Ook dit jaar zet de coöperatie weer stappen in innovatie. Dochterbedrijf van Cosun, Aviko Rixona, lanceerde dit jaar zijn alternatief voor kaas: Potato Cheezz en Duynie heeft de eerste afnemers voor eiwit uit bierbostel gevonden. Cosun zelf investeert ook in plantaardige eiwitten. Het bedrijf stopte €3 miljoen in de samenwerking met het Zwitserse Planetary voor de ontwikkeling van voedingsmiddelen uit fermentatie. Ook is het bedrijf steeds zichtbaarder in de sector, door deel te nemen aan events en partner te zijn. Het bedrijf speelt ook in op voedingstrends door bijvoorbeeld ingrediënten te positioneren voor hybride vleesoplossingen.

10. Meatable

Kweekvleesproeverijen voor consumentenacceptatie

Kweekvleesproducent Meatable organiseerde dit jaar de langverwachte proeverij. Chef Ron Blaauw, kweekvlees-pionier Ira van Eelen en Prins Constatijn hadden de eer als eerste het worstje van Meatable te proberen. Met een hoop mediageweld namen de drie een hapje van het kweekvlees. Het is een grote stap in de acceptatie van kweekvlees en de toelating ervan in de EU. Hierbij hoort ook een speciale vermelding voor Mosa Meat, die niet de eerste proeverij organiseerde, maar eveneens deze stap ondernam. Verder haalde Meatable nog €7,6 miljoen op aan innovatiekrediet van RVO. Aan Meatable ligt het niet om kweekvlees op het Nederlandse menu te krijgen.