Europees Parlement: meer biologische boeren, maar met mate

In 2030 moet minstens een kwart van de boeren in de Europese Unie biologisch zijn. Een meerderheid van het Europees Parlement is het met dit streven eens, maar wil zich niet vastpinnen op een getal.

De komende jaren moeten boeren massaal overschakelen op biologische landbouw. Maar hoe doe je dat? “Het is niet alleen een doelstelling; we willen ook actie”, vertelt de Oostenrijkse Simone Schmiedtbauer, een van de belangrijke christendemocratische landbouwwoordvoerders in het parlement. Ze schreef het rapport over de plannen van de Europese Commissie, waar deze week over is gedebatteerd in Straatsburg.

Productie biologisch verhogen

“De vraag moet aangezwengeld worden”, is de mening van landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski. Hij zegt geheel in lijn met de oorspronkelijke plannen van Frans Timmermans (de Boer-tot-Bordstrategie) dat het areaal moet worden uitgebreid. “Iedereen moet bijdragen, van detailhandel tot onderzoekers.” De eurocommissaris wil niet alleen het aantal boeren uitbreiden, maar ook de productie per hectare in de biologische landbouw verhogen.

Daarmee heb je nog geen kopers, realiseren de woordvoerders in het parlement zich. Herbert Dorfman (een Duitse christendemocraat) oppert om scholen te verplichten biologische melk af te nemen. In Frankrijk werkt ook dat niet. Volgens Anne Sander (ook christendemocraat) lukt het biologische melkveehouders in haar land niet om een afzetmarkt te vinden voor hun melk.

De Italiaanse woordvoerder Daniela Rondinelli (Vijfsterrenbeweging) is bang dat de eisen voor de biologische landbouw zullen verwateren om maar de doelstelling van meer biologische boeren te halen. “Heel veel Italiaanse boeren zijn bang dat ze straks worden weggeconcurreerd, omdat Europa de regels versoepelt.”

Studie naar economische gevolgen

Ondanks al die kritiek stemt het Europees Parlement toch in met de plannen. Dat komt vooral door een belangrijke toevoeging aan de plannen; er moet een assessment, een studie naar de economische gevolgen, worden verricht. In feite schuift het parlement daarmee de bal verder vooruit, want zo’n studie is niet meteen morgen klaar.

Bovendien heeft het Europees Parlement de verplichting om een kwart van de grond biologisch te bebouwen, weggestemd. Dat is vooral lastig voor de Europese Commissie, want die wilde de plannen die de lidstaten inleveren (de nationaal strategische plannen) langs de meetlat van die 25 procent leggen. Formeel heeft de Europese Commissie nog wel de vrijheid, omdat het parlement slechts een advies geeft over dit onderwerp, maar moreel wordt het lastig.

Inflatie

En dan is er ook nog de actualiteit. Hoe beweeg je mensen om meer biologisch te kopen bij gierende inflatie? “Dat is niet in het voordeel van de biologische landbouw”, zegt Herbert Dorfman met gevoel voor understatement. Met uit de pan rijzende kosten voor energie – door de oorlog in Oekraïne – en andere eerste levensbehoeften blijft er weinig geld over bij de consumenten om de vaak duurdere biologische producten te kopen.

Tijdens het debat wordt flink meegedacht met de Europese Commissie. De één wil minder pesticiden in de hele landbouw, de ander wil strenge regels voor gmo’s (genetisch gemodificeerd), zodat producten van biologische boeren aantrekkelijker worden en weer een ander heeft het over betere kwaliteit.

Planeconomie

Bert-Jan Ruissen (SGP) staat niet te trappelen van enthousiasme. “Als je in het wilde weg gaat produceren, zonder dat er vraag naar is, krijg je hoe dan ook overproductie.” Wat hem het meest steekt is dat er van bovenaf wordt bepaald hoeveel op welke manier wordt geproduceerd. Het doet hem denken aan de ouderwets geleide planeconomie. “Dat zorgt alleen maar voor marktverstoringen. Het moet vanuit ondernemers zelf komen en wat mij betreft kan het ook uit de gangbare landbouw komen.”