Oxford Farming Conference: rol van boer in foodketen onderbelicht

Voedingsbedrijven zetten vrijwel allemaal in op wetenschappelijk onderbouwde doelen voor hun CO₂-reductie en zetten net-zero ook aan alle kanten voorop in hun strategie voor de toekomst. Maar de rol van de boer als eerste schakel in de keten ontsnapt daarbij vaak aan de aandacht.

Oxford Farming Conference

Dat is de conclusie van een rapport van de Britse 'Forum for the Future' in samenwerking met onder meer het World Wildlife Fund WFF. Die conclusies werden gepresenteerd door auteur Lesley Mitchell, directeur Sustainable Nutrition, tijdens de Oxford Farming Conference, de toonaangevende conferentie voor de Britse landbouw en voedingsindustrie die traditioneel in de eerste dagen van een nieuw jaar wordt gehouden. “Boeren zijn de belangrijkste ‘asset’ voor foodbedrijven om hun doelen te realiseren. Maar die afhankelijkheid van de keten van de boer moet dan wel erkend worden. De relaties in de voedingsketen dienen opnieuw vorm gegeven te worden om de noodzakelijke transformatie daadwerkelijk te realiseren”, aldus Mitchell. Hij adviseert onder meer te komen met een integrale politieke strategie ‘die de milieu- en sociale dimensies van voeding en boeren naast de economische erkent’.

Nieuwe handelsakkoorden

Ook moet er meer wetgeving komen om de transparantie in de ketens te verbeteren en gedragscodes verplicht te stellen, indien vrijwillige afspraken niet werken. In een momenteel heikel punt voor de Britse overheid dringt het rapport erop aan in nieuwe handelsakkoorden eisen op het gebied van duurzaamheid centraal te stellen. “Als markttoegang wordt toegestaan voor producten waarvoor lagere eisen gelden dan die uit het Verenigd Koninkrijk zelf, dan kan dat schade berokkenen aan de voedingsproductie en landbouw in eigen land. Het zal moeilijk worden om allerlei positieve uitkomsten te bereiken als boeren ondermijnd worden door invoer die niet vanuit dezelfde houding is geproduceerd.”

Eerlijke verdeling

De boeren waar Mitchell en zijn team mee spraken, noemden een aantal kernthema’s voor die gewenste verbetering binnen de keten. In de eerste plaats moeten de onderlinge relaties gebaseerd zijn op ‘wederkerigheid, tweezijdige onderhandelingen en onderling vertrouwen, voorspelbaar en stabiel zijn en vooral ook voldoende opbrengen om de boer in staat te stellen om te innoveren en investeren. In dat kader moeten de werkelijke kosten voor de transitie eerlijk verdeeld worden, met inbegrip van investeringen in nieuwe machines en uitrusting, het adopteren van nieuwe agrarische praktijken en het voldoen aan nieuwe eisen.

Transitie gaat verder dan alleen het klimaat of milieu

De transitie gaat verder dan alleen het klimaat of milieu, benadrukt Mitchell: “De consument is steeds meer gemotiveerd om milieu- en sociaal verantwoorde producten te kiezen, dat dient ook deel uit te maken van die transitie.” Voorzitter Emily Thomson van de OFC 2023 voegt daaraan toe: “De gevolgen van een lange geschiedenis van ketenpraktijken die efficiëntie boven waarde zetten, komen keihard naar buiten als gevolg van de energie- en voedingsschokken door de oorlog in Oekraïne. De diverse ketens doen al veel om ons voedingssysteem te hervormen in reactie op de klimaat-, biodiversiteit- en gezondheidscrisis die de consumptie-gebaseerde economie ons heeft opgelegd. Maar ons rapport daagt beleidsmakers en markten uit om samen te werken in een ambitieuze verbeteringscyclus om te werken aan een optimistischer en gezonder toekomst waar boeren centraal staan bij de oplossingen die we nodig hebben.”