Franse ‘eerlijke zuivel’ voert ranglijst biologische producten aan

In december gebeurde het voor het eerst dat een product van de Franse consumentencoöperatie C’est qui Le Patron ofwel Wie is de Baas de ranglijst van biologische producten aanvoerde. Was het die eerste keer halfvolle melk, deze maand lijkt ook de biologische boter van de Franse versie van Onze Markt als nummer één uit de bus te komen. Daarmee verslaat de idealistische onderneming grote giganten als Lactalis of Sodiaal, zij het voorlopig in een beperkte niche van de zuivelmarkt.

Situatie voor boeren verbeteren

C’est qui le Patron was vijf jaar geleden één van de eerste initiatieven in Frankrijk met als doel de moeilijke situatie van de boeren te verbeteren en tegelijk betere en traceerbare voedingswaren op de markt te brengen. Vooral de Franse melkveehouderij verkeerde in 2016 in crisis door lage melkprijzen van toen rond 22 cent per liter. De noodkreten bereikten uiteindelijk Nicolas Chabanne, een ondernemer die ‘misvormde’ groente en fruit vermarkt, en Laurant Pasquier, die een site voor de voedingsanalyse van levensmiddelen beheert.

Hun eerste idee: als consumenten bereid zijn een paar centen meer voor de melk te betalen, dan kunnen honderden kleine melkveehouders blijven bestaan. Dat staat ook met zoveel woorden op de kenmerkende blauwe pakken melk: ‘Ce lait rémunère au juste prix son producteur’ ofwel deze melk biedt haar producent een juiste prijs. Als eerste was de grootste Franse supermarkt Carrefour bereid de melk in haar schappen te zetten maar inmiddels zijn de pakken in meer dan 7.200 winkels te vinden.

Consument bepaalt

Maar C’est qui le Patron heeft nog een dimensie: de consument ook zelf laten bepalen wat hij of zij wil eten of drinken en welke producten er op de markt worden gebracht. De meer dan 11.500 leden van de coöperatie kunnen via de app zelf ideeën indienen en stemmen ook over de uiteindelijk ontwikkelde producten, de productiemethode en vooral hoeveel ze ervoor willen betalen. Dat laatste wordt bepaald aan de hand van een overzicht van de productiekosten dat op de site wordt gepubliceerd. Leidraad blijft dat die prijs een eerlijke vergoeding voor de primaire producent mogelijk moet maken. Daarnaast staat ook steeds meer de duurzaamheid van het product en de productiewijze zelf op de voorgrond. Om dat alles te onderstrepen worden boer en tuinder ook met naam en toenaam gepresenteerd, zowel op de website als op de uiteindelijke verpakking.

Dat het model aanslaat, blijkt uit de cijfers. Tot eind vorig jaar had C’est qui la Patron 320 miljoen producten verkocht waarvan 246 miljoen pakken melk. De biologische boter die nu nummer één staat, is het ook meest geslaagde nieuwe bioproduct van de laatste vijf jaar. De coöperatie ondersteunt al meer dan 3.000 boeren, tuinders of kleine producenten en kan rekenen op meer dan 14,5 miljoen klanten. Inmiddels zijn er meer dan 30 producten op de markt, variërend van pizza’s tot aardappelen en van wijn tot baguettes. De coöperatieve onderneming vat het zelf samen als: “Ons doel is de producenten te ondersteunen met daarbij een totale transparantie en controle over de producten. Onze consumenten staan in het centrum van de beslissingen.”