Hoe we voedselverspilling kunnen verminderen

Een derde van de wereldvoedselproductie wordt verspild. Deze verspilling doet zich in de hele voedselketen voor, van het platteland tot de gezinnen, via fabrieken, distributie en horeca.

De kosten voor het produceren van voedsel zijn erg hoog, zowel financieel gezien als op het vlak van menselijke en natuurlijke hulpbronnen, zoals land, water en energie. Daarom heeft het een grote impact op het milieu. Wij kunnen de verspilling betalen, maar de planeet kan dat niet, in ieder geval niet op middellange en lange termijn.

Fruit en groenten worden het vaakst afgedankt in de distributie, gevolgd door brood en aanverwante producten. Een Zweedse studie toonde aan dat vlees en bakkerijafval de grootste ecologische voetafdruk hebben. Deze realiteit verhoogt de druk om tot duurzame praktijken te komen en voedselverspilling te verminderen. De nodige maatregelen zullen verschillen naargelang we het hebben over industrie, distributie of gezinnen.

Voorlichting over houdbaarheidsdatum en bewaren voedsel

De belangrijkste maatregel om huishoudelijk afval te verminderen is bewustwording. Na enkele decennia van economische problemen, waarin niets kon worden verspild, lijkt het nu alsof al het eten benutten alleen iets voor arme mensen is.

Vreemd genoeg is het de middenklasse die het meest verspilt. Niet alleen moet men de bevolking bewust maken van de noodzaak om voedselverspilling te verminderen, men moet hen ook voorlichten over hoe ze voedsel kunnen bewaren, of over wat de verschillen zijn tussen de uiterste consumptiedatum en de datum van minimale houdbaarheid (‘ten minste houdbaar tot‘).

Een product dat zijn datum van minimale houdbaarheid bereikt, mag niet worden weggegooid, aangezien er in de meeste gevallen geen enkel verschil is met een pas aangekocht product. In andere gevallen zullen we slechts enkele minimale veranderingen in smaak of textuur waarnemen, zonder enig risico voor onze gezondheid.

_{Lees verder onder de tweet}

Onnodige aankopen verminderen met beter plannen

Goede bewustmaking en voorlichting zijn ook nuttig om aankopen te plannen en onnodige aankopen te verminderen. Als een product onbruikbaar is, zoals brood dat hard geworden is, dan zijn er veel mogelijkheden om het opnieuw te gebruiken.

Een andere maatregel om voedselverspilling te verminderen, is gebaseerd op apps die recepten laten zien met producten die op het punt staan te vervallen. De Duitse overheid lanceerde een app met eenvoudige recepten met weinig ingrediënten, die men makkelijk in huis haalt. Ze heeft dit initiatief ondertussen omgevormd tot een website met tips en aanbevelingen.

Producten aanbieden die houdbaarheids datum bijna hebben bereikt

Bij de acties die distributie kan ondernemen, zijn er de last-minute-aanbiedingen. Winkels kunnen de prijzen verlagen van producten die hun consumptie- of houdbaarheidsdatum bereiken, of bereide maaltijden die niet de dag zelf zijn geconsumeerd.

In die zin is Too Good to Go (‘te goed om te verspillen‘) een kleine revolutie geweest. De app brengt consumenten in contact met bedrijven die dit soort producten aanbieden. Op deze manier krijgt de consument een reeks producten tegen sterk gereduceerde prijzen en vermindert de aanbieder zijn afval en krijgt hij nog iets voor deze producten.

Zeer interessant zijn ook de restaurants die met producten werken die op het punt staan te vervallen.

Restanten hergebruiken in de industrie: bier van brood

Een ander voorstel om voedselverspilling te verminderen, is om het weggegooide voedsel te hergebruiken en er nieuwe producten mee te maken. Het lijkt op koken met restjes, maar dan op industrieel niveau. Een Brits bedrijf (Toast Ale) gebruikt bijvoorbeeld de restanten van brood om er bier van te maken. Dit idee kreeg navolging bij brouwerijen over de hele wereld.

Een Oostenrijks bakkerijbedrijf ging nog een stap verder en zette zelf een kleine distilleerderij op om van afgedankte broden alcoholische distillaten te maken.

_{Lees verder onder de tweet}

Er is zelfs een wereldwijde vereniging opgericht van bedrijven die deze filosofie delen. Deze Upcycled Food Association telt ongeveer honderd leden die zich toeleggen op het maken van nieuwe producten van weggegooid voedsel.

Onder de leden bevinden zich bedrijven die snacks en mueslirepen maken van afval uit de brouwerij, zoals ReGrained; bedrijven die gebruik maken van gerecycleerde bananen, zoals Barnana, of van resten van koffiebonen, of van groenten die er minder goed uitzien.

Lees ook: Jumbo introduceert brood gemaakt met oud brood

Oude wetten vernieuwen

Er is een overheid nodig die dat mogelijk maakt. Daarom moet men onderzoeken hoe men de juridische belemmeringen voor mogelijk hergebruik van afgedankte levensmiddelen kan wegnemen. In veel gevallen gaat het om oude wetten die in tijden van schaarste zijn ontstaan, met als doel fraude te voorkomen. De behoeften zijn veranderd.

Ook overheidscampagnes die de burger in beweging brengen, kunnen het succes van deze initiatieven vergroten.

Ten slotte is er een gebrek aan bekende (en geloofwaardige) garantielabels voor duurzaamheid en de vermindering van afval. Certificaten bestaan al, maar ze zijn ofwel te weinig bekend, ofwel zijn ze geen garantie dat men over de hele lijn respectvol met het milieu omgaat.

Manuel Gómez Pallarés is hoogleraar Levensmiddelentechnologie aan Universiteit van Valladolid (Spanje) (Bron: The Conversation, vertaling: IPS)