Kabinet: supers en verwerkers moeten verantwoordelijkheid nemen in stikstofcrisis

Eerder sprak Remkes al zijn teleurstelling uit dat deze belangrijke schakels in de voedselketen niet mee wilden praten, tijdens de vijfde gespreksronde over landbouw en stikstof, dit keer op het provinciehuis van Gelderland in Arnhem.

Premier Mark Rutte was het met zijn partijgenoot eens en ook Christianne van der Wal was uiterst kritisch op de thuisblijvers: “De overheid neemt haar verantwoordelijkheid, de boeren ook, net als de banken en een aantal ketenpartijen. Maar dat juist de supermarkten, vleesverwerkers en veevoerbedrijven niet het gesprek aangaan over wat er nodig is, vind ik bizar.”

Rutte: iedereen moet meedenken

Rutte vindt dat iedereen die een bijdrage kán leveren aan de toekomst van ‘een sterke boerensector’, die verantwoordelijkheid ook moet nemen. “Van de Albert Heijn, Jumbo en Lidl tot aan de inkopers van agrarische producten, iedereen moet meedenken.” Ook de banken, die donderdagmiddag breed vertegenwoordigd waren aan tafel, moeten een bijdrage leveren, vindt Rutte.

Van der Wal ziet dat de banken welwillend zijn: “In financiële zin, maar ook in de gebiedsprocessen.” Aanwezig waren ABN Amro, ING, Triodos Bank, de Nederlandse Vereniging van Banken en Rabobank. Deze laatste liet vorige week weten dat bedrijven die dichtbij Natura 2000-gebied zitten momenteel vanwege de onzekere situatie geen financiering kunnen afsluiten. Volgens Van der Wal moeten boeren ‘daar even doorheen’: “Boeren durven nu zelf ook niet te investeren, daar zitten we nu even in. Ik doe er alles aan om het probleem op te lossen.”

Afwezig was donderdagmiddag onder andere FNLI, organisatie van de voedingsmiddelenindustrie, groen- en grondverzetkoepel Cumela en agrotechniekfederatie Fedecom. Net als de zuivelverwerkers en veevoerbedrijven zegden ze het gesprek af omdat ze vinden dat de overheid eerst een einde moet maken aan de onenigheid die het kabinet heeft met de boerenorganisaties.

Ergernis over focus op opkoop

Remkes benoemde donderdagmiddag dat zijn gesprekspartners, net als de boerenorganisaties die hij eerder sprak, zich ergerden aan de ogenschijnlijke focus op opkoop in het stikstofbeleid. De gespreksleider constateerde dat innovatie ook voor de ketenpartijen een belangrijke oplossingsrichting is, ‘maar geen excuus om de status quo te behouden’, een verwijt dat belangenbehartigers nog wel eens krijgen als ze pleiten voor meer technische maatregelen in plaats van krimp van de veestapel.

Remkes herhaalde nog maar eens dat er vijf oplossingsrichtingen zijn voor boerenbedrijven om stikstof te reduceren: innoveren, extensiveren, verplaatsen, omschakelen of stoppen. Minister Van der Wal noemt het ‘vechten tegen de beeldvorming’ en wil graag dat de gesprekken over het beleid gebaseerd zijn op feiten.

Toekomstige verdienmodel boeren

Tijdens dit gesprek was er veel aandacht voor het toekomstige verdienmodel voor boeren en de bekostiging van de volgens het kabinet nodige transitie van de landbouw. Remkes vergeleek de situatie van de boeren met een Formule 1-coureur die op een bocht afrijdt, maar niet weet hoe deze eruitziet. “Wat is er aan de andere kant van de bocht en welk perspectief moet je bieden dat ze met een gerust hart die bocht gaan nemen?” Oftewel, wat is het toekomstperspectief van boeren?

Een belangrijk punt, vindt ook André Hoogendijk van de Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw. Direct aan het begin van het gesprek heeft hij aangegeven dat ze niet over stikstof willen praten, maar wel over alle andere aspecten van het toekomstige landbouwbeleid.