Klimaatneutraal plastic in 2050 is onhaalbaar

Overheden eisen van het bedrijfsleven dat ze hun afval verminderen. Dat staat onder andere in de Circular Plastics Alliance, de Green Deal en de klimaatakkoorden van Parijs en Glasgow. Veel afval bestaat uit plastic. Er is nog een lange weg te gaan om de hoeveelheid plastic te verminderen, valt te concluderen uit een rapport (‘ReShaping Plastics: Pathways to a Circular, Climate Neutral Plastics System in Europe’) van adviesbureau SystemIQ. Volgens SystemIQ werd vorig jaar 14% van alle plastic afval gerecycled in de EU, inclusief het Verenigd Koninkrijk. De rest is verbrand, gestort, geëxporteerd of komt als zwerfafval in het milieu.

Investering van € 160 miljard tot € 180 miljard

SystemIQ stelt dat in 2050 driekwart van het plastic circulair en klimaatneutraal kan zijn. Dat vergt een investering van € 160 miljard tot € 180 miljard. Maar zelfs dan is het gebruik van plastic niet volledig CO₂-neutraal, wat de klimaatakkoorden wel eisen. Want in 2050 wordt nog steeds plastic verbrand en nieuw plastic gemaakt uit aardolie. Er is geen gemakkelijke oplossing voor het probleem van plastic afval. Plastic wordt enorm veel gebruikt omdat het goedkoop is, breed inzetbaar en zeer praktisch. Het grote nadeel is dat kunststof slecht afbreekbaar is en het is niet altijd goed te recyclen. SystemIQ richt zich in het rapport alleen op plastic dat wordt gebruikt in verpakkingen, huishoudelijke artikelen, auto’s en de bouw. Dit dekt 75% van de totale vraag in de EU naar plastic. Een grote belemmering volgens SystemIQ is dat naar schatting 43% van het plastic dat op de markt in Europa komt, niet is opgenomen in de afvalstatistieken. Dat betreft ongeveer 22 miljoen ton per jaar. Dat komt omdat het plastic is verwerkt in gebouwen, auto’s en consumentenproducten of is geëxporteerd in goederen. Plastic komt ook terecht in gemengde afvalstromen die naar de vuilstort of de vuilverbrander gaan en wordt dan niet als plasticafval geregistreerd. Dit maakt het extra lastig om te komen tot goede oplossingen om plastic circulair te maken.

Veel mogelijkheden voor recycling

SystemIQ heeft het rapport gemaakt in opdracht van de Europese kunststoffabrikanten. Het rapport is tot stand gekomen via een onafhankelijke stuurgroep en een deskundigenpanel met vertegenwoordigers van EU-instellingen, NGO’s, de academische wereld en de industrie. De auteurs van het rapport zien veel mogelijkheden voor recycling. Ook kan het gebruik van plastic met een kwart worden verminderd. Maar alternatieven zoals bio-plastics, daar ziet SystemIQ niet veel in. In één van de scenario’s wordt in 2050 een reductie van 78% gehaald. Slechts 4% wordt behaald door de inzet van alternatieven voor kunststof.

Innovatie in plasticrecycling

Plastics Europe, de brancheorganisatie van kunststofproducenten, vindt dat SystemIQ een gedegen rapport heeft gemaakt. Plastics Europe ondersteunt de bevindingen van SystemIQ dat er meer en effectiever moet worden samengewerkt met alle partijen die plastic produceren, toepassen en verbruiken. Plastics Europe pleit voor een pakket van maatregelen. Zo moet er onder andere beleid komen dat investeringen en innovatie in plasticrecycling stimuleert.

Steun voor oproep in rapport

Volgens voorzitter Markus Steilemann van Plastics Europe speelt de kunststofindustrie een belangrijke rol bij het verminderen van emissies. “Net als bij het verminderen van afval en het vergroten van de circulariteit. Het is hoog tijd om fossiele grondstoffen te vervangen door circulaire grondstoffen met een aanzienlijk lagere CO₂-voetafdruk. Het rapport toont een scala aan opties en scenario’s om daar te komen, die we zorgvuldig zullen onderzoeken. Natuurlijk hebben we nog niet alle antwoorden op de uitdagingen waar we voor staan. Daarom steunen we de oproep in het rapport voor een intensievere en effectievere samenwerking met onze keten en beleidsmakers.”