Meer plantaardig en minder dierlijk goed voor voedselzekerheid

“Wij roepen de Tweede Kamer op om met een plan te komen hoe de noodzakelijke omslag naar een gezond, duurzaam en meer plantaardig eetpatroon versneld kan worden”, aldus een petitie die deze week door de Transitiecoalitie Voedsel, namens 200 koplopers uit het landbouw- en voedselsysteem, is overhandigd aan Laura Bromet (GroenLinks), namens de voorzitter van de Commissie LNV van de Tweede Kamer.

De petitie, genaamd ‘Plantaardig het Nieuwe Normaal’, wordt mede ondersteund door de Nationale Week Zonder Vlees & Zuivel, die dit jaar van 7 maart tot en met 13 maart loopt.

Urgentie

De adviezen van het Voedingscentrum volgend, wordt in Nederland meer vlees gegeten dan goed is voor de gezondheid, terwijl de groenten- en fruitconsumptie ver achterblijft bij de voedingsadviezen. De Gezondheidsraad, en nu ook de WHO (World Health Organisation), adviseert niet voor niets om naar meer plantaardige en minder dierlijke eetpatronen te bewegen. Verder heeft de consumptie van vlees allerlei ongewenste effecten op klimaat, biodiversiteit en andere planetary boundaries. In ons huidige eetpatroon ligt de verhouding dierlijke/plantaardige eiwitten op 60/40. Wij streven naar een meer plantaardig dieet waarbij die verhouding omgedraaid wordt, in lijn met het Klimaatakkoord, met als streefdatum 2030 en de tussenstap 50/50 in 2025.

De huidige situatie in Oekraïne is ook reden voor een overgang naar minder dierlijke consumptie en productie. Wat rond Oekraïne gebeurt, is voor veel landbouworganisaties reden zich te bezinnen op de voedselzekerheid in de wereld. Zij vragen om een heroverweging van duurzaamheidseisen. Wij vinden dat bij de discussie over voedselzekerheid ook de te grote consumptie van vlees meegenomen moet worden. Want die zorgt voor immense ‘verspilling’ omdat onder andere bijna de helft van de graanoogst wordt gebruikt als veevoer. De stijgende graan- en vleesprijzen bieden juist kansen om beter aan duurzaamheidseisen te voldoen.

Tienpuntenplan

Met de petitie is een tienpuntenplan overhandigd. Daarin staan tien aanbevelingen hoe de overheid de juiste stappen kan zetten om de omslag naar een gezond, duurzaam en meer plantaardig eetpatroon te versnellen en in beleid kan verankeren.

Concrete voorstellen in het plan zijn bijvoorbeeld: verhogen van de prijs van dierlijke eiwitten via een belasting (conform True Animal Protein Price Coalition); verlagen van de btw op groente, fruit, noten, zaden en peulvruchten; regulering van vleesreclame en minimaal een verbod op kiloknallers. Verder bevat het plan onder andere adviezen over het formuleren van een heldere visie en concrete doelstellingen; het goede voorbeeld geven (plantaardige rijkscatering per 1 januari 2025); bewaken van de voortgang; bevorderen van wet- en regelgeving; ondersteunen van initiatieven die bijdragen aan de eiwittransitie. Zie voor alle voorstellen het tienpuntenplan.

Het tienpuntenplan is tot stand gekomen in samenwerking met, onder andere WNF NL, Voeding Leeft, ProVeg, Natuur & Milieu, IUCN Nl, Instituut voor Milieuvraagstukken – Vrije Universiteit, Feedback EU en de Dierencoalitie, en met input van de 230 aanwezigen tijdens het Plant The Future Diner 2021. Om met Rob van Tilburg, directeur programma’s Natuur & Milieu, te spreken: Zolang supermarkten blijven stunten met vleesreclames en -acties zullen consumenten niet snel minder vlees gaan eten. Het wordt tijd dat de overheid hier grenzen aan stelt.