Milieu-impact van agrarische producten moet omlaag

Inkopers van zuivel-, vlees-, groente- en akkerbouwproducten letten meer op de milieu-impact van agrarische producten. “Een kleine carbon footprint of CO₂-voetafdruk wordt een van de inkoopvoorwaarden van supermarkten”, zegt Henk Flipsen, directeur van de Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie (Nevedi). “In 2030 moeten agrariërs aan strengere normen voldoen voor de uitstoot van methaan, lachgas en CO₂. De markt versnelt het sturen op een geringere milieu-impact van agrarische producten via inkoopvoorwaarden.”

Keurmerk On the way to PlanetProof

Stichting Milieukeur (SMK) werkt al meer dan 25 jaar aan het verduurzamen van producten. Onder andere met het keurmerk On the way to PlanetProof (PP) voor zuivel, eieren, aardappelen, groenten, fruit en de sierteelt. Voor zuivel geldt een norm voor de maximale uitstoot van broeikasgassen, berekend per liter melk en per hectare via de KringloopWijzer en is gebruik van groene stroom verplicht. Voor gecertificeerde producten in de glastuinbouw wordt de broeikasgasemissie per vierkante meter berekend. In de akkerbouw, groenten-, fruit- en boomteelt stimuleert PP toepassing van duurzaam opgewekte energie en gelden eisen aan de organische stof in de bodem. “We onderzoeken de impact van koolstofvastlegging in de bodem in de vorm van organische stof”, zegt Herman Docters van Leeuwen, programmamanager agroketens van SMK. Voor gecertificeerde eieren geldt ook een maximale emissie van broeikasgassen, berekend per kilogram ei en is het gebruik van groene stroom verplicht.

Beloning kleine carbon footprint

LTO Vakgroep Akkerbouw en fruittelersorganisatie NFO stellen vast dat het PlanetProof-keurmerk telers geen meerprijs oplevert. Ze stappen om die reden uit de teelttechnische werkgroep PlanetProof. Melkveehouders die PlanetProof-melk leveren en de carbon footprint verkleinen, krijgen wel een meerprijs op de melk van hun zuivelafnemer. Dat geldt ook voor enkele PlanetProof-gecertificeerde plantaardige producten, waarbij HAK en Nedato een premie betalen.

“We stimuleren telers om de carbon footprint te verkleinen met de Cool Farm Tool”, zegt Keimpe van der Heijden, bestuurslid van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond. “Dit is een wereldwijd toegepaste rekentool om de carbon footprint te berekenen en te verkleinen. Bijvoorbeeld met niet kerende grondbewerking, verhogen van het organischestofgehalte in de bodem en verminderen van bodemverdichting.”

BO Akkerbouw financiert de koppeling tussen Cool Farm Tool en bestaande systemen voor teeltregistratie en keteninformatie. “Uit eerder onderzoek bleek dat de CO₂-equivalenten per hectare varieerden van 669 kilo tot 3.908 kilo. Deze grote variatie laat zien dat nog veel winst te behalen is”, zegt André Hoogendijk, directeur van BO Akkerbouw.

Vion

Vion brengt de carbon footprint van varkensvlees in beeld. “We zien grote verschillen tussen de bedrijven in carbon footprint en onderzoeken waarom dat zo is, zodat varkenshouders er meer op kunnen sturen”, zegt Bert Urlings, directeur kwaliteit van Vion. “Onze afnemers bepalen of ze varkensvlees met een kleine carbon footprint willen vermarkten.”

Een van de eisen is ook een lagere stalbezetting en dat is voor veel bedrijven niet haalbaar

Enkele legpluimveehouders voldoen al aan On the way to PlanetProof-voorwaarden. “Dat geldt voor onze merken Blije Kip biologische eieren en Witjes, vrije uitloop eieren met 3 sterren, die sinds kort in het winkelschap liggen. Voor een beloning voor de milieuprestaties vanuit de markt is het nog te vroeg”, zegt Petro Boon, directeur inkoop en kwaliteit van eierhandel Gebr. Van Beek Group. “Het staat nog in de kinderschoenen. Een van de eisen is ook een lagere stalbezetting en dat is voor veel bedrijven niet haalbaar. Voor Rondeel en Kipster lukt dat wel. Voor biologische bedrijven ook, maar voor die bedrijven is het door conflicterende eisen nog zoeken hoe certificering mogelijk is.”