Onzekerheid remt handel met Rusland

Handel met Rusland is omgeven door onzekerheid, met name rondom transport en betalingen. Dat is het gevolg van zowel de al door de Europese Unie opgelegde sancties aan Rusland, als de meeste dreigende sanctie die boven de markt hangt: Rusland volledig afsluiten van het internationale betalingssysteem Swift.

Hoewel de Europese Unie Rusland geen sancties heeft opgelegd die direct de handel in voedsel- en landbouwgerelateerde producten verbieden, hebben de nu opgelegde sancties wel impact op de handel. De landbouwraad in Rusland laat weten dat het beeld op dit moment ‘diffuus en niet helder’ is. Handel via de lucht ligt helemaal stil. Handel ‘per as’ gaat via de Baltische staten, maar is ontzettend lastig, zo hoort hij van bedrijven uit het veld. Voornaamste agri en foodgerelateerde handelsstromen richting Rusland zijn: machines en high tech, bloemen, en groenten en fruit. Die laatste twee mochten officieel al langer niet naar Rusland maar vonden nog hun weg via Belarus.

Lange wachttijden en controles

Ondernemersorganisatie Evofenedex laat weten wegtransport in de hele regio gevolgen ondervindt. Zo zijn er strengere controles en langere wachttijden bij de diverse landen waaraan Oekraïne grenst die nog wel open zijn. Daarnaast is het voor bedrijven die zakendoen in Rusland de vraag of leveringen nog wel betaald kunnen worden, zowel vanwege de mogelijke uitsluiting van Swift als omdat de Russische munt in vrije val is.

Het Nederlandse bedrijf APH Group levert onder andere aardappel- en groentemachines naar zowel Rusland als Oekraïne. Dit zijn machines van merken als DeWulf-Miedema, Baselier, Agrisep, Imants, Fasterholt en Wifo. CEO Wytse Oosterbaan ziet ‘met pijn in het hart’ de situatie in Oekraïne aan. “We werken al tientallen jaren in die regio en hebben gezien hoe de ontwikkeling is verlopen. Dat wordt nu allemaal verwoest.” Vanwege de oorlog die nu gevoerd wordt, ligt de business in Oekraïne nu stil. “We proberen mensen met wie we daar normaliter werken nu zoveel mogelijk te helpen.” In Rusland gaan de zaken vooralsnog wel door, last van de financiële sancties tegen Russische banken hebben ze vooralsnog niet. “De banken die nu uitgesloten worden, zijn niet degenen waar wij mee werken.” Wel zijn er verschillende obstakels die de handelsstroom bemoeilijken, zoals het sluiten van het luchtruim.

Afspraken over compensatie

Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) vindt dat in Brussel afspraken moeten worden gemaakt over compensaties voor de gevolgen van de sancties tegen Rusland. Dat zei hij maandag 28 februari in debat met de Tweede Kamer. Hij reageerde op CDA-Kamerlid Agnes Mulder die aanvoerde dat de gevolgen van de secties hard kunnen aankomen in de agri-sector. Volgens Hoekstra moet dat onderwerp aan de orde komen in gesprekken tussen vakministers op Europees niveau.

Medeauteurs: Kirsten Graumans en Jan Braakman